Διερωτηθήκατε ποτέ τι κάνουν
περισσότερο οι ευτυχισμένοι και οι λιγότερο ευτυχισμένοι άνθρωποι;
Οι διαφορές στη συμπεριφορά των ευτυχισμένων και δυστυχισμένων,
είναι το αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων τους ή αντίθετα αυτές πηγάζουν
από την ψυχική τους κατάσταση;
Οι άνθρωποι από την αρχαιότητα αναζητούσαν τους τρόπους για να είναι
ευτυχισμένοι. Είναι γεγονός ότι σε εποχές κρίσεων, το ποσοστό των
ανθρώπων που είναι λιγότερο ευτυχισμένοι ή δυστυχισμένοι αυξάνεται
ουσιαστικά.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που τώρα εξελίσσεται δημιουργεί νέες
καταστάσεις σε εκατομμύρια ανθρώπων με δυσάρεστες για την ποιότητα ζωής
τους συνέπειες. Η ανάλυση της συμπεριφοράς των ευτυχισμένων ανθρώπων
είναι δυνατόν να μας προσφέρει πολύτιμες, επιστημονικά τεκμηριωμένες
πληροφορίες για το τι κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους.
Σίγουρα μερικές έρευνες δεν είναι δυνατόν να δώσουν όλες τις
πληροφορίες σχετικά με την ευτυχία των ανθρώπων. Ωστόσο κάθε νέα
πληροφορία για το ζήτημα μπορεί να μας βοηθήσει στο να καταφέρουμε να
κάνουμε τους εαυτούς μας αλλά και άλλους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους ή
λιγότερο δυστυχισμένους.
Με το σκεπτικό αυτό, ερευνητές κοινωνιολόγοι από το πανεπιστήμιο
του Μαίρυλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών ανέλυσαν τα δεδομένα που προέκυψαν από
έρευνες 34 ετών (1975-2006) σχετικά με το τι κάνουν οι ευτυχισμένοι
άνθρωποι.
Τα ευρήματα τους μπορούν να μας δώσουν τροφή για προβληματισμό:
- Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι παρακολουθούν για περισσότερο χρόνο
τηλεόραση. Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι παρακολουθούν για 20%
περισσότερο χρόνο τηλεόραση από ότι οι άνθρωποι που δηλώνουν πολύ
ευτυχισμένοι
- Οι άνθρωποι που περιγράφουν τους εαυτούς τους ως πολύ
ευτυχισμένους ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στο να διαβάζουν και να
συμμετέχουν σε
κοινωνικές δραστηριότητες ή αλληλεπιδράσεις
- Ξοδεύοντας χρόνο για παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί να
συμβάλλει στην ευτυχία του θεατή στις χρονικές στιγμές που βλέπει
την τηλεόραση αλλά μακροπρόθεσμα τα αποτελέσματα είναι λιγότερο καλά
- Η παρακολούθηση τηλεόρασης δεν φαίνεται να ικανοποιεί τους
ανθρώπους μακροπρόθεσμα στον ίδιο βαθμό που το κάνει το διάβασμα της
εφημερίδας ή οι κοινωνικές δραστηριότητες
- Η παρακολούθηση της τηλεόρασης είναι περισσότερο παθητική
δραστηριότητα και προσφέρει μια μορφή απόδρασης για το θεατή,
ιδιαίτερα σε εποχές οικονομικής κρίσης που οι εξελίξεις συμβάλλουν
στη γενικότερη δυστυχία των ανθρώπων
- Ο χρόνος παρακολούθησης της τηλεόρασης μπορεί να αυξηθεί
σημαντικά σε περιόδους κρίσεων όπως κατά την παρούσα οικονομική
κρίση που βιώνουμε
- Όσο περισσότερο ελεύθερο χρόνο έχουν οι άνθρωποι, τόσο
περισσότερο παρακολουθούν τηλεόραση. Αυτό παρατηρείται τόσο σε
περιόδους κρίσεων όσο και σε καλύτερους καιρούς
- Με την αύξηση της ανεργίας παρατηρείται ότι αυξάνονται οι ώρες
παρακολούθησης της τηλεόρασης αλλά και οι ώρες ύπνου
- Οι άνθρωποι που περιγράφουν τους εαυτούς τους ως ευτυχισμένους,
εκτός του ότι παρακολουθούν λιγότερο στον ελεύθερο τους χρόνο
τηλεόραση από ότι οι δυστυχισμένοι, επιπρόσθετα έχουν περισσότερες
θρησκευτικές δραστηριότητες, είναι κοινωνικά πιο δραστήριοι,
ψηφίζουν συχνότερα και διαβάζουν για περισσότερο χρόνο εφημερίδες
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι Αμερικανοί ξοδεύουν περισσότερο από
το μισό τους ελεύθερο χρόνο για την παρακολούθηση τηλεόρασης. Η
τηλεόραση προσφέρει άμεση ευχαρίστηση και δεν χρειάζεται για το θεατή να
καταβάλει οποιαδήποτε προσπάθεια (προγραμματισμό, να βρει παρέα, να
ντυθεί, να οδηγήσει, να ξοδέψει επιπλέον χρήματα) για να την απολαύσει
σε αντίθεση με άλλες κοινωνικές δραστηριότητες.
Ωστόσο η ευχαρίστηση που δίνει η τηλεόραση είναι μόνο βραχεία και
προσωρινή. Για αυτό οι ερευνητές την παρομοιάζουν με τις εθιστικές
ουσίες. Οι εθιστικές δραστηριότητες προσφέρουν στιγμιαίες απολαύσεις
αλλά μακροπρόθεσμα είναι αιτία θλίψης και δυστυχίας.
Οι άνθρωποι που είναι ευάλωτοι στον εθισμό, συνήθως σε ατομικό και
σε κοινωνικό επίπεδο βρίσκονται σε μειονεκτική κατάσταση. Για τους
ανθρώπους αυτούς η τηλεόραση, όπως εξάλλου οι εθιστικές ουσίες
προσφέρει μια ανακούφιση, προσιτή, εύκολη και γρήγορη αλλά βραχύβια που τους δίνει ένα
τρόπο να ξεφεύγουν.
Τα δεδομένα αυτά προέκυψαν από έρευνες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν
είναι απαραίτητο ότι τα ίδια ισχύουν και σε άλλες κοινωνίες που μπορεί
να έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το διάβασμα, οι κοινωνικές δράσεις, οι σχέσεις
με φίλους, η συμμετοχή σε θρησκευτικές λειτουργίες και οι
αλληλεπιδράσεις σχετίζονται με την ευτυχία. Φαίνεται ότι οι
δραστηριότητες αυτές προσφέρουν μακροπρόθεσμα πολύ περισσότερα στην
προσωπικότητα και στον ψυχικό κόσμο των ανθρώπων παρά ο μεγάλος χρόνος
παρακολούθησης της τηλεόρασης.