Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει αρνητικά σημαντικές αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται άμεσα και πολύ γρήγορα σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες.
Οι άνθρωποι που έχουν στέρηση ύπνου πιθανόν να βάζουν τη δική τους ζωή αλλά και τη ζωή άλλων σε κίνδυνο. Δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν σωστά πληροφορίες που έχουν στη διάθεση τους με αποτέλεσμα να κάνουν λάθη στις αποφάσεις τους.
Σε πολλά επαγγέλματα λαμβάνονται αποφάσεις που έχουν τεράστια σημασία για τη ζωή ανθρώπων ή για την οικονομική κατάσταση ατόμων ή συνόλων.
Οι αποφάσεις σε αρκετές περιπτώσεις πρέπει να λαμβάνονται πολύ γρήγορα και έχουν μεγάλο ρόλο οι αυτοματισμοί στις σκέψεις και αποφάσεις του επαγγελματία, με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες του και τα νέα στοιχεία που έχει άμεσα ενώπιον του.
Η έλλειψη ύπνου εμποδίζει την ενοποίηση των παλαιών και νέων πληροφοριών, τη σύνθεση και ολοκλήρωση της σκέψης με συμπεράσματα που οδηγούν σε λήψη απόφασης. Οι διαδικασίες αυτές είναι συνήθως αυτοματισμοί που λειτουργούν πολύ γρήγορα σε πολλούς ικανούς επαγγελματίες.
Ωστόσο η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις και καταστροφικά λάθη. Υπάρχουν επαγγελματίες όπως οι γιατροί, οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι πυροσβέστες, οι πιλότοι, οι οδηγοί φορτηγών και άλλοι όπου τα λάθη μπορεί άμεσα να μεταφραστούν με καταστροφές και απώλειες ζωών.
Ας μην ξεχνούμε επίσης ότι ο κάθε άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή, όταν στερείται ύπνο, δυνατό να παρουσιάζει ποικιλία διαταραχών και να κινδυνεύει από ατυχήματα.
Σε έρευνα του πανεπιστημίου του Ώστιν στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών, που έγινε σε 49 εκπαιδευόμενους αξιωματικούς του στρατού στη γνωστή στρατιωτική ακαδημία του West Point, επιβεβαιώνονται για ακόμη μια φορά οι επιπτώσεις και οι κίνδυνοι της στέρησης του ύπνου. Οι στρατιωτικοί χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και έπρεπε να υλοποιήσουν την ίδια αποστολή με ή χωρίς στέρηση ύπνου.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έστω και η μέτρια στέρηση ύπνου αποδυναμώνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο, μειώνει την αποτελεσματικότητα της λογικής σκέψης διότι εμποδίζει την ενοποίηση των πληροφοριών που είναι διαθέσιμες για τη λήψη άμεσων αποφάσεων.
Επιπλέον για πρώτη φορά, οι ψυχολόγοι από το Τέξας τεκμηρίωσαν ότι η έλλειψη ύπνου κάνει τους ανθρώπους να ακολουθούν περισσότερο τη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε προκαθορισμένους κανόνες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν η απόφαση λαμβάνεται με βάση πρωτόκολλα αποφάσεων ακολουθώντας προκαθορισμένους κανόνες (για παράδειγμα αλγοριθμικό μοντέλο), η έλλειψη ύπνου δυσκολεύει περισσότερο τη λήψη ορθής απόφασης παρά όταν είναι πιο ελεύθερο το πεδίο για ενοποίηση της πληροφόρησης, κρίση και απόφαση.
Επίσης βρήκαν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της μέτριας στέρησης ύπνου διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη τα προβλήματα που έχουμε στην εποχή μας λόγω της πραγματικής μάστιγας για την ανθρωπότητα που αποτελεί η έλλειψη ύπνου. Σε όλες τις ηλικίες, από τα παιδιά στους έφηβους και στους ενήλικες επαγγελματίες υπάρχουν πάρα πολλοί πειρασμοί που τελικά τους κλέβουν ώρες ύπνου.
Οι συνέπειες είναι αναπόφευκτες, είτε αυτές είναι χαμηλότεροι βαθμοί και απόδοση στο σχολείο, είτε είναι λανθασμένες αποφάσεις από επαγγελματίες με καταστροφικά αποτελέσματα.
Σίγουρα χρειάζονται έρευνες για την καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων που δημιουργούνται και λήψη μέτρων καταπολέμησης της μάστιγας της στέρησης του ύπνου σε όλες τις ηλικίες.
