Η δισκοπάθεια που εκφράζεται με οσφυαλγία δηλαδή πόνο στη μέση, επηρεάζει 80% των ενηλίκων, τουλάχιστο μία φορά στη ζωή τους.
Το 90% αυτών που παρουσιάζουν μία φορά δισκοπάθεια, θα υποτροπιάσουν δηλαδή θα ταλαιπωρηθούν ξανά από τη νόσο. Στη δισκοπάθεια ο μεσοσπονδύλιος δίσκος προβάλλει και πιέζει τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης προκαλώντας πόνο.
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται μεταξύ των σπονδύλων. Έχουν σημαντικό ρόλο στη στατική και δυναμική των κινήσεων της σπονδυλικής στήλης. Όταν ένας δίσκος υποστεί βλάβη, ρήξη και προβάλλει προς τα έξω, δημιουργείται αυτό που ονομάζεται δισκοκήλη.
Οι παθήσεις των δίσκων είναι συχνότεροι στην περιοχή της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Πρόκειται για το μέρος της σπονδυλικής στήλης που βρίσκεται μεταξύ του θώρακα και της λεκάνης.
Με την αύξηση της ηλικίας, οι δίσκοι γίνονται πιο επίπεδοι και αδύνατοι. Το εξωτερικό περιφερικό τους μέρος (ινώδης δακτύλιος), μπορεί να υποστεί ρήξη, να προβάλλει ο κεντρικός πυρήνας του δίσκου (πηκτοειδής πυρήνας) και να πιέζει τα νεύρα.
Οι δισκοπάθειες λόγω δισκοκήλης είναι συχνότερες στις ηλικίες μεταξύ 30 και 40 ετών. Μαζί με τον κεφαλόπονο αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες περιορισμού των δραστηριοτήτων και απώλειας παραγωγικότητας.
Τα σημεία και συμπτώματα της δισκοπάθειας είναι:
- Οσφυαλγία δηλαδή πόνος στη μέση
- Πόνος στα κάτω μέλη δηλαδή στους μηρούς, κνήμες και πόδια. Μπορεί να υπάρχει ταυτόχρονα πόνος στη μέση και στα κάτω μέλη
- Πόνος που ξαπλώνεται από τους γλουτούς, κατεβαίνει προς τους γοφούς, μηρούς, στο πίσω μέρος της κνήμης και μπορεί να φτάνει μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών
- Σε μερικούς ασθενείς ο πόνος συγκεντρώνεται μόνο στο ένα κάτω μέλος. Σε άλλους μπορεί να περιλαμβάνει και τα δύο κάτω μέλη. Ο εντοπισμός του πόνου εξαρτάται από το ποιος δίσκος έχει υποστεί βλάβη και ποιο νεύρο πιέζει
- Υπάρχουν περιπτώσεις που οι ασθενείς έχουν μυρμήγκιασμα ή μουδιάσματα στις κνήμες ή στα πόδια
- Ο πόνος επιδεινώνεται κατά τις δραστηριότητες και κινήσεις του ασθενούς. Υποχωρεί κατά την ξεκούραση
- Ο βήχας, το φτάρνισμα, η οδήγηση επιδεινώνουν τον πόνο. Όταν ο ασθενής σκύβει προς τα μπροστά ή όταν κάθεται, νιώθει εντονότερο πόνο. Ο ασθενής προσπαθεί και βρίσκει κινήσεις ή παίρνει θέσεις οι οποίες μειώνουν τον πόνο
- Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, η δισκοκήλη μπορεί να πιέζει έντονα, σε μεγάλο βαθμό το νεύρο, να μην υποχωρεί και να προκαλεί εκτός από μουδιάσματα ακόμη άλλα προβλήματα της αίσθησης, της κινητικότητας και μυϊκή αδυναμία.
Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό και στην καλή κλινική εξέταση του ασθενούς.
Οι ακτινογραφίες, η αξονική τομογραφία και η μαγνητική τομογραφία βοηθούν στη διερεύνηση και εντοπισμό του δίσκου που έχει υποστεί βλάβη και στον αποκλεισμό άλλων ασθενειών που μιμούνται τη δισκοκήλη. Σε ορισμένους ασθενείς πιθανόν να επιβάλλεται να γίνουν και εξετάσεις αίματος.
Πράγματι υπάρχουν πολλές ασθένειες που προκαλούν πόνο στη μέση, όπως η δισκοκήλη. Οστεοπόρωση, κατάγματα, μυϊκή θλάση, οστεόφυτα, ρευματικές παθήσεις, όγκοι, πολλαπλό μυέλωμα, μεταστάσεις και άλλες κακοήθεις νόσοι του μυελού των οστών, είναι επίσης αιτίες οσφυαλγίας.
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ξεκούραση στο κρεβάτι για μία έως δύο μέρες, τη χορήγηση φαρμάκων (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά) και φυσιοθεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση επιφυλάσσεται μόνο για πολύ σοβαρές και υποτροπιάζουσες περιπτώσεις.
Όταν ο ασθενής ξαπλώνει στο κρεβάτι, η ύπτια θέση (ανάσκελα) με μαξιλάρια κάτω από τα γόνατα και ανασηκωμένη την πλάτη και το κεφάλι, καταπραΰνει τον πόνο στους περισσότερους ασθενείς. Οι ήπιες μαλάξεις στην οσφυϊκή περιοχή, βοηθούν.
Ο ασθενής πρέπει προσεκτικά να δραστηριοποιείται ξανά. Οι ασθενείς είναι καλό να γνωρίζουν μερικές βασικές αρχές που προστατεύουν τη σπονδυλική τους στήλη.
Ασκήσεις που στόχο έχουν να κάνουν τους μυς της κοιλιάς ισχυρότερους, βοηθούν. Οι ασκήσεις συστήνονται μετά την οξεία φάση της δισκοπάθειας.
Ο γιατρός και ο φυσιοθεραπευτής μπορούν να δείξουν στον ασθενή τις ασκήσεις που είναι χρήσιμες. Για παράδειγμα τα τεντώματα, οι κλίσεις προς τα μπροστά και προς τα πλάγια μετά από τις πρώτες μέρες, βοηθούν.
Η στάση του σώματος κατά τις διάφορες δραστηριότητες, έχει μεγάλη σημασία στην πρόληψη των πόνων της μέσης και τη δισκοπάθεια:
- Οι ασθενείς, στο σήκωμα ενός βάρους από το δάπεδο, όταν σκύβουν πρέπει να λυγίζουν τα γόνατα και να διατηρούν την πλάτη τους ίσια
- Όταν κάθονται ή όταν στέκονται είναι καλό να διατηρούν την πλάτη τους ίσια
- Όταν μεταφέρουν ένα βάρος, πρέπει να το κρατούν κοντά στο σώμα τους
- Να αποφεύγουν τα ψηλοτάκουνα παπούτσια
- Εάν στέκονται για πολλή ώρα, είναι καλό να τοποθετούν το ένα πόδι τους σε ένα μικρό σκαμνί ή ένα κιβώτιο για λίγο εάν μπορούν
- Εάν κάθονται για πολλή ώρα είναι καλό να βάζουν τα πόδια τους σε ένα σκαμνί με τρόπο τέτοιο που τα γόνατα τους να είναι πιο ψηλά από τους γοφούς τους
- Είναι προτιμότερο να μην κοιμούνται μπρούμυτα
- Η τακτική σωματική άσκηση, με προθέρμανση ενδυναμώνει τους μυς της κοιλιάς και της πλάτης προστατεύοντας έτσι τη σπονδυλική στήλη.
Οι ασθενείς με δισκοκήλη σε περίπου 4 εβδομάδες αποθεραπεύονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν μέχρι 6 εβδομάδες.
Σε άλλες δυσκολότερες περιπτώσεις, ο γιατρός θα αποφασίσει κατά πόσο χρειάζεται ή όχι χειρουργική επέμβαση (μικροδισκεκτομή ή άλλη μέθοδος) για τη θεραπεία της δισκοκήλης.
