Η σχέση του καρκίνου στα παιδιά και του επαγγέλματος των γονιών τους είναι ένα από τα κυριότερα ερωτήματα που απασχολούν τους γονείς των παιδιών που προσβάλλονται από κακοήθεις νόσους.

Σε πολλά επαγγέλματα οι γονείς, εκτίθενται σε πολλούς νοσηρούς παράγοντες. Οι παράγοντες μπορεί να είναι χημικές ουσίες, ακτινοβολία, εντομοκτόνα, ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ατμοσφαιρικοί ρύποι και άλλοι που πιθανόν ακόμη να μην έχουν αναγνωριστεί.

Η έκθεση των γονιών στους νοσηρούς παράγοντες, που πιθανόν να προκαλούν καρκίνο ή λευχαιμία σε παιδιά μπορεί να γίνεται πριν από τη σύλληψη, κατά την εγκυμοσύνη ή μετά από τη γέννηση του παιδιού.

Η έκθεση των γονιών σε παράγοντες, που αλλοιώνουν το γενετικό τους υλικό, που περιέχεται στα σπερματοζωάρια ή στα ωάρια, είναι δυνατόν να οδηγεί σε τροποποιήσεις του DNA του εμβρύου. Θεωρητικά τουλάχιστο, η νέα αυτή κατάσταση, προδιαθέτει το παιδί στο να αναπτύξει κάποιας μορφής καρκίνο.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα με τα σημερινά δεδομένα;

Πολλές έρευνες έγιναν για το σκοπό αυτό. Τα δεδομένα που προέκυψαν δεν έδωσαν απαντήσεις που να διαφωτίζουν στο βαθμό που αναμενόταν. Μια από τις μεγαλύτερες έρευνες για το ζήτημα έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο από το UKCCSG (United Kingdom Children Cancer Study Group).

Εξετάστηκαν τα στοιχεία των γονιών από 3.838 παιδιά με καρκίνο και 7.629 παιδιά χωρίς καρκίνο. Έγινε ανάλυση για 31 ομάδες επαγγελμάτων, που είχαν οι γονείς όλων των παιδιών.

Εξετάστηκε η σχέση των επαγγελμάτων, που είχαν οι γονείς κατά την περίοδο λίγο πριν και λίγο μετά από τη σύλληψη μαζί με την ύπαρξη ή όχι καρκίνου στα παιδιά. Παράλληλα οι καρκίνοι των παιδιών ομαδοποιήθηκαν σε μεγάλες κατηγορίες όπως οι οξείες λεμφοβλαστικές λευχαιμίες, οι εγκεφαλικοί όγκοι και άλλοι καρκίνοι.

Τα ευρήματα στις πλείστες περιπτώσεις, δεν έδειξαν ότι υπήρχε σημαντική σχέση μεταξύ της επαγγελματικής έκθεσης των γονιών σε διάφορους παράγοντες και της εμφάνισης καρκίνου στα παιδιά τους.

Δεν βρέθηκε ότι είχε σχέση η εμφάνιση καρκίνου στο παιδί και η έκθεση λόγω επαγγέλματος του πατέρα σε ιονίζουσα ακτινοβολία, ηλεκτρομαγνητικά πεδία, εντομοκτόνα και άλλες χημικές ουσίες, κατά την περίοδο πριν ή μετά από τη σύλληψη.

Βρέθηκε, ότι ο κίνδυνος για να παρουσιάσει ένα παιδί λευχαιμία αυξανόταν λίγο, εάν ο πατέρας του, λόγω επαγγέλματος υποβαλλόταν σε εξατμίσεις των αυτοκινήτων.

Ο λόγος για τη μικρή αυτή αύξηση του κινδύνου δεν είναι γνωστός. Μια πιθανή εξήγηση μπορεί να είναι η εισπνοή βενζενίου, από τους πατέρες των παιδιών αυτών. Το βενζένιο είναι μια χημική ουσία που περιέχεται στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων.

Το βενζένιο θα μπορούσε να προκαλεί αλλοιώσεις στο σπέρμα του ανδρός, πριν από τη σύλληψη με αποτέλεσμα να δημιουργείται προδιάθεση στο παιδί για να αναπτύξει λευχαιμία.

Παράλληλα είναι γνωστό, ότι το βενζένιο σε ψηλές συγκεντρώσεις σε χώρους εργασίας έχει συσχετισθεί με την πρόκληση λευχαιμίας. Παλαιότερα όταν το βενζένιο χρησιμοποιούταν, ως διαλύτης στις μπογιές, ήταν αιτία πρόκλησης λευχαιμίας στους ελαιοχρωματιστές.

Είναι ενδιαφέρον μετά από τα στοιχεία αυτά, να εξεταστεί κατά πόσο υπάρχει σχέση μεταξύ καρκίνου των παιδιών και της έκθεσης των ανδρών στην οδική κυκλοφορία και της συνεπαγόμενης έκθεσής τους στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων.

Συμπερασματικά θα τονίσουμε το γεγονός ότι παραμένουν ακόμη πολλά ερωτηματικά αναφορικά με τις αιτίες που προκαλούν τον παιδικό καρκίνο και λευχαιμία.

Σχετικά με το επάγγελμα των γονιών φαίνεται ότι δεν υπάρχει σχέση εκτός από την εξαίρεση των πατέρων που εκτίθενται στις εξατμίσεις αυτοκινήτων. Ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές ο συσχετισμός είναι αδύνατος και δεν μπορούμε ακόμη να δεχτούμε την έκθεση αυτή ως αιτία καρκίνου στα παιδιά.

Χρειάζονται ακόμη περισσότερες έρευνες και απόκτηση καινούργιων γνώσεων για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την αιτιολογία του παιδικού καρκίνου που πιθανόν να επιτρέψει μια αποτελεσματική πρόληψη.

Συγγραφέας του άρθρου:
Καθηγητής Λοΐζος Γ. Λοΐζου,
Πρόεδρος Ιδρύματος ΕΛΠΙΔΑ για παιδιά με καρκίνο και λευχαιμία
Κλινικός Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος, Διευθυντής Παιδογκολογικής – Παιδοαιματολογικής Κλινικής
Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, Λευκωσία