Πονοκέφαλος και ημικρανία δεν είναι σπάνιες παθήσεις σε παιδιά και έφηβους, όπως και στους ενήλικες.
Υπάρχουν καλές προσδοκίες για παιδιά και έφηβους που πάσχουν από ημικρανίες. Στη ενήλικη ζωή, είναι πιθανόν οι περισσότεροι ν' απαλλαχθούν πλήρως από τη μορφή αυτή των πονοκεφάλων ενώ ακόμη σ' ένα άλλο μικρότερο ποσοστό, η ένταση των πονοκεφάλων τους θα είναι χαμηλότερη.
Τα ενδιαφέροντα αυτά συμπεράσματα προέκυψαν από Ιταλική έρευνα που έγινε σε 55 παιδιά ηλικίας 11 έως 14 ετών που έπασχαν από ημικρανία. Μετά από 10 χρόνια παρακολούθησης, 38% απ' αυτά δεν είχαν πλέον ημικρανία ή άλλης μορφής πονοκέφαλο. Σε ακόμη 20% των παιδιών, η ημικρανία είχε φύγει, αλλά παρουσίαζαν πονοκέφαλους τύπου τάσης αλλά σε ηπιότερη μορφή.
Σε παιδιά με γονείς ή αδέλφια που επίσης παρουσίαζαν ημικρανία, οι πιθανότητες να έχουν ημικρανία 10 χρόνια μετά, ήταν 7 φορές περισσότερες σε σύγκριση με παιδιά που δεν είχαν στενούς συγγενείς με ημικρανίες.
Σε αντίθεση με άλλες έρευνες, στην Ιταλική μελέτη δεν βρέθηκε ότι τα κορίτσια κινδύνευαν περισσότερο από τα αγόρια για να συνεχίσουν στο μέλλον να πάσχουν από την ημικρανία. Το ίδιο βρέθηκε και για τα άτομα που σε νεότερη ηλικία στη ζωή τους παρουσίασαν ημικρανία, δηλαδή τα άτομα αυτά δεν είχαν πιο πολλές πιθανότητες στην ενήλικη ζωή να συνεχίζουν να πάσχουν από ημικρανία.
Οι πονοκέφαλοι μπορεί να είναι όχι μόνο συχνό, αλλά ταυτόχρονα και ανησυχητικό πρόβλημα σε παιδιά.
Υπολογίζεται ότι 4% έως 10% των παιδιών παρουσιάζουν ημικρανία. Πολλοί ενήλικες που πάσχουν από διάφορες μορφές πονοκεφάλων, άρχισαν να πάσχουν από την παιδική ηλικία. Σε 20% από αυτούς, οι πονοκέφαλοι άρχισαν πριν από την ηλικία των 10 ετών.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πονοκέφαλοι των παιδιών δεν είναι συμπτώματα σοβαρότερων, επικίνδυνων παθήσεων. Όμως κάθε φορά που ένα παιδί ή έφηβος, παραπονιέται για πονοκέφαλο, επιβάλλεται μια καλή κλινική εξέταση από το γιατρό για αποκλεισμό σοβαρών ασθενειών ή άλλων παθήσεων που μπορεί να απειλούν άμεσα τη ζωή του παιδιού.
Βασικά οι πονοκέφαλοι μπορούν να διαχωριστούν σε 2 μεγάλες κατηγορίες: Στους πρωτογενείς και στους δευτερογενείς.
Οι πρωτογενείς πονοκέφαλοι συμβαίνουν από μόνοι τους και δεν είναι η εκδήλωση μιας άλλης πάθησης. Στους πρωτογενείς πονοκέφαλους συμπεριλαμβάνονται η ημικρανία, οι πονοκέφαλοι τάσης και η αθροιστική κεφαλαλγία.
Οι δευτερογενείς πονοκέφαλοι είναι αυτοί που συμβαίνουν, λόγω του ότι υπάρχει μια άλλη αιτία ή ασθένεια που τους προκαλεί. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι πονοκέφαλοι λόγω εγκεφαλικής διάσεισης, κρανιακού ή εγκεφαλικού τραυματισμού, αγγειακών προβλημάτων (απόφραξη ή αιμορραγία), παρενεργειών των φαρμάκων, μολύνσεων του νευρικού συστήματος όπως μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα, μολύνσεων σε άλλα μέρη του σώματος, παθήσεων των ιγμορείων και εγκεφαλικών όγκων.
Οι αιτίες των δευτερογενών πονοκεφάλων είναι πολλές. Το φάσμα των παθήσεων που τους προκαλεί είναι μεγάλο και εκτείνεται από απλές παθήσεις που θεραπεύονται εύκολα μέχρι σπάνιες δύσκολες χρόνιες νόσους.
Ορισμένα συμπτώματα των πονοκεφάλων σε παιδιά, επιβάλλουν άμεσα την κλινική εξέταση του παιδιού και συμβουλή από γιατρό:
- Πονοκέφαλοι που ξυπνούν το παιδί όταν κοιμάται τη νύκτα ή άλλη ώρα.
- Πονοκέφαλοι το πρωί που συνοδεύονται από εμετούς και χωρίς αναγούλες.
- Επιδείνωση των πονοκεφάλων με αύξηση της έντασης και συχνότητας τους.
- Αλλαγές στη συμπεριφορά και χαρακτήρα του παιδιού.
- Παράπονα του παιδιού που δηλώνει ότι βιώνει το χειρότερο πονοκέφαλο που είχε ποτέ.
- Η μορφή του πονοκεφάλου είναι διαφορετική από αυτές που παρουσιάστηκαν παλαιότερα στο παιδί.
- Πονοκέφαλοι που συνοδεύονται από πυρετό και δυσκαμψία του αυχένα.
- Πονοκέφαλοι που ακολουθούν ένα τραυματισμό στο κεφάλι.
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι παρά το γεγονός ότι οι πονοκέφαλοι είναι συχνό πρόβλημα σε παιδιά, επιβάλλεται εγρήγορση και ιατρική εξέταση για έγκαιρη ανακάλυψη παθήσεων που προκαλούν δευτερογενείς πονοκεφάλους και που μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τα παιδιά.
Παράλληλα βλέπουμε ότι τα νέα είναι καλά για παιδιά και εφήβους που πάσχουν από ημικρανία, διότι στην ενήλικη ζωή οι περισσότεροι είτε θα απαλλαχθούν από την πάθηση είτε θα έχουν σημαντική μείωση του προβλήματος τους.
