Οι αλλαγές του καιρού με αύξηση της θερμοκρασίας και πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης είναι δυνατόν να πυροδοτούν σε ορισμένους ανθρώπους κρίσεις πονοκεφάλου διαφόρων τύπων όπως η ημικρανία.

Ο λόγος για τον οποίο η αύξηση της θερμοκρασίας και η πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης προκαλούν κεφαλόπονο δεν έχουν ακόμη γίνει γνωστοί. Η χαμηλή βαρομετρική πίεση συνοδεύεται συνήθως από συννεφιές και καταιγίδες ενώ η ψηλή βαρομετρική πίεση σημαίνει καθαρό ουρανό.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η βαρομετρική πίεση, η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα από διάφορα σωματίδια, τοξικές ουσίες και σκόνη επιδρούν στο νευρικό και κυκλοφορικό σύστημα των ανθρώπων.

Τα συστήματα αυτά εμπλέκονται στους μηχανισμούς γένεσης των πονοκεφάλων. Ωστόσο δεν έχει ακόμη κατανοηθεί με πιο τρόπο οι περιβαλλοντικές αλλαγές οδηγούν τελικά στον κεφαλόπονο.

Γιατροί από τη Βοστόνη διερεύνησαν τις σχέσεις μεταξύ αλλαγών του καιρού και πονοκεφάλων σε περίπου 7.000 ασθενείς που εξετάστηκαν σε τμήματα επειγόντων περιστατικών από το Μάιο του 2000 έως το Δεκέμβριο του 2007. Στους 2.250 η διάγνωση ήταν ημικρανία και στους υπόλοιπους ήταν πονοκέφαλοι τάσης ή άλλοι.

Οι ερευνητές εξέτασαν τις καιρικές συνθήκες με βάση τα μετεωρολογικά δεδομένα και τα στοιχεία για τη ρύπανση του περιβάλλοντος που υπήρχαν κατά τη διάγνωση για τον κάθε ασθενή.

Συγκεκριμένα διερεύνησαν τη συχνότητα των διαγνώσεων πονοκεφάλων ανάλογα με την θερμοκρασία του ατμοσφαιρικού αέρα, της βαρομετρικής πίεσης, την υγρασία και τα ποσοστά ουσιών που ρυπαίνουν το περιβάλλον όπως μικρά σωματίδια, διοξείδιο του θείου, διοξείδιο του αζώτου και μαύρο άνθρακα.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά τις 24 ώρες πριν από την παρουσίαση του ασθενούς στο νοσοκομείο σχετιζόταν με μεγαλύτερες πιθανότητες για κρίση πονοκέφαλου. Για κάθε αύξηση 5 βαθμών Κελσίου οι πιθανότητες για οξεία κρίση πονοκέφαλου αυξανόταν κατά 7,5%. Η σχέση με την αύξηση της θερμοκρασίας παρατηρήθηκε τόσο κατά τους θερμούς (Απρίλιο-Σεπτέμβριο) όσο και κατά τους κρύους μήνες (Οκτώβριο-Μάρτιο)
    
2. Η πτώση της βαρομετρικής πίεσης κατά τις 2-3 ημέρες που προηγούνταν της παρουσίασης του ασθενούς συνοδευόταν από αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης πονοκέφάλων άλλου τύπου εκτός από ημικρανία. Με άλλα λόγια η πτώση της βαρομετρικής πίεσης προανάγγελλε την αύξηση εκδήλωσης κρίσεων πονοκεφάλων εξαιρουμένης της ημικρανίας
    
3. Τα επίπεδα των ουσιών που ρυπαίνουν τον ατμοσφαιρικό αέρα δεν βρέθηκαν στη εν λόγω έρευνα να επηρεάζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης πονοκέφαλου. Ωστόσο οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ευρήματα δεν τους επιτρέπουν να αποκλείσουν αυτά που άλλες έρευνες έδειξαν, ότι η αύξηση των ουσιών που ρυπαίνουν τον ατμοσφαιρικό αέρα προκαλούν αύξηση του κινδύνου για καρδιακά η εγκεφαλικά επεισόδια

Το γεγονός ότι η θερμοκρασία και η βαρομετρική πίεση επηρεάζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης κρίσης ημικρανίας ή άλλου πονοκέφαλου έχει πρακτική σημασία για τους ασθενείς. Αρχικά είναι καλό να τηρούν ένα ημερολόγιο όπου μπορούν να καταγράφουν πότε συμβαίνουν οι κρίσεις πονοκεφάλων που τους ταλαιπωρούν.

Η τήρηση ημερολογίου πονοκεφάλου συστήνεται από τους γιατρούς διότι βοηθά τους ασθενείς να καταλάβουν ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες οι οποίοι πυροδοτούν τις κρίσεις ημικρανίας ή άλλων πονοκεφάλων που τους ταλαιπωρούν. Για παράδειγμα μπορούν έτσι να δουν εάν ορισμένοι διατροφικοί παράγοντες ή προβλήματα ύπνου σχετίζονται με την έναρξη πονοκεφάλου.

Τώρα οι ασθενείς μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους και στις διαφοροποιήσεις της θερμοκρασίας και της βαρομετρικής πίεσης. Εάν αντιληφθούν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας ή ή πτώση της βαρομετρικής πίεσης τους προκαλεί κρίση πονοκέφαλου στις μέρες που ακολουθούν, τότε μπορούν να το συζητήσουν με το γιατρό τους. Συγκεκριμένα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο, εφόσον ο συσχετισμός τεκμηριωθεί κατά πόσο θα μπορούσε να τους βοηθά η λήψη κάποιου χαπιού κατά του πονοκεφάλου για προληπτικούς λόγους. Χρειάζεται προσοχή για να μη γίνεται κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων. Για αυτό η συμβουλή του γιατρού είναι απαραίτητη για αυτή την προσέγγιση.

Είναι γεγονός ότι πολλοί ασθενείς που πάσχουν από ημικρανία και άλλους κεφαλόπονους πιστεύουν ότι οι αλλαγές του καιρού πυροδοτούν κρίσεις της πάθησης τους. Τώρα χάρις στην έρευνα των γιατρών από τη Βοστόνη έχουμε στοιχεία που στηρίζουν την εμπειρική αυτή αντίληψη των ασθενών.

Οι πονοκέφαλοι επηρεάζουν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Είναι αιτία όχι μόνο σοβαρής καταπόνησης των ασθενών αλλά και μεγάλης οικονομικής επιβάρυνσης για τα συστήματα υγείας, τον ίδιο τον ασθενή και για τους οργανισμούς που τον εργοδοτούν.

Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητο να ερευνώνται για να κατανοηθούν καλύτερα οι μηχανισμοί γένεσης και πυροδότησης των πονοκέφάλων με στόχο την καλύτερη πρόληψη και θεραπεία τους.