Οι νευρολογικές διαταραχές που οδηγούν στην ημικρανία, μπορούν να δημιουργηθούν από πολλούς παράγοντες της καθημερινής ζωής. Οι ερεθισμοί που προκαλούν την ημικρανία μπορεί να είναι διαφορετικοί από ασθενή σε ασθενή.

Ο συχνότερος ένοχος πρόκλησης της ημικρανίας, είναι το στρες. Όταν ο ασθενής βρίσκεται υπό ένταση, λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό του, μια σειρά από αλλαγές. Μεταξύ άλλων επηρεάζονται χημικές ενώσεις στον εγκέφαλο και παρατηρείται διαφοροποίηση της ροής του αίματος και της παροχής οξυγόνου.

Οι αλλαγές που δημιουργεί το στρες στη φυσιολογία του οργανισμού και ιδιαίτερα στον εγκέφαλο, δεν προκαλούν άμεσα ημικρανία. Μετά όμως από μερικές μέρες μιας τέτοιας κατάστασης, δημιουργείται ο πονοκέφαλος. Είναι για το λόγο αυτό που η ημικρανία εμφανίζεται μετά από μερικές δύσκολες ημέρες.

Ακόμη ένας πολύ συχνός ερεθιστικός παράγοντας που συνδέεται με την πρόκληση της ημικρανίας είναι ο καιρός. Σύμφωνα με στοιχεία που προέκυψαν από πρόσφατες έρευνες, περισσότεροι από 50% των ασθενών με ημικρανία δηλώνουν ότι επηρεάζονται από ορισμένες κλιματολογικές συνθήκες. Οι ασθενείς αυτοί δηλώνουν ότι οι περίοδοι παρατεταμένου κρύου και ξηρού καιρού είναι ο συχνότερος παράγοντας που τους προκαλεί πονοκέφαλο.

Το αλκοόλ και ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί, ορισμένα φαγητά που περιέχουν νιτρικούς και νιτρώδεις εστέρες ή άλατα όπως τα επεξεργασμένα κρέατα και αλλαντικά, μπορούν οδηγήσουν σε κρίση ημικρανίας. Η τυραμίνη που περιέχεται σε παλιά τυριά και η ουσία MSG που υπάρχει σε ορισμένους τύπους φαγητών όπως τα κινέζικα, είναι επίσης ερεθιστικοί παράγοντες που ευνοούν την έναρξη κρίσης ημικρανίας.

Για τους ασθενείς με ημικρανία, είναι σημαντικό να διατηρούν ένα ημερολόγιο στο οποίο να καταγράφουν την ημέρα και την ώρα που άρχισε ο πονοκέφαλός τους.

Θα πρέπει να περιγράφουν το είδος του πόνου που νιώθουν, τα φαγητά που έφαγαν τη συγκεκριμένη μέρα και τις συνθήκες που επικρατούν την ημέρα εκείνη στη δουλειά και στο σπίτι.

Η διατήρηση του ημερολογίου αυτού μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή και το γιατρό του, στο να εντοπίσουν ποιοι ήταν οι ερεθιστικοί παράγοντες που προκαλούν στην κάθε περίπτωση, την ημικρανία. Μετά από την εξασφάλιση των πληροφοριών αυτών, εναπόκειται στον κάθε ασθενή να λάβει μέτρα αποφυγής των παραγόντων που τον βλάπτουν προκαλώντας του ημικρανία.

Για παράδειγμα μπορεί να αποφεύγει ορισμένα φαγητά, να βελτιώσει το πρόγραμμα του ύπνου του, να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας του, να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει καλύτερα το στρες εφαρμόζοντας τεχνικές όπως η χαλάρωση.

Είναι σημαντικό να μην γίνεται σύγχυση μεταξύ ημικρανίας και των άλλων τύπων πονοκεφάλου.

Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από πολύ έντονο ρυθμικό, παλμικό πόνο που συνήθως εντοπίζεται στη μια μεριά του κεφαλιού. Περίπου 20% έως 30% των ασθενών με ημικρανία παρουσιάζουν την αύρα μερικά λεπτά ή μερικές ώρες προτού να αρχίσει η κρίση της ημικρανίας.

Η αύρα χαρακτηρίζεται από αυξημένη αίσθηση της μυρωδιάς ή της ακοής και από οπτικές διαταραχές. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να νιώθουν μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα στα χέρια και στα πόδια τους. Είναι επίσης δυνατόν να παρουσιάσουν ναυτία και να μην μπορούν να ανέχονται το φως και δυνατούς ήχους.

Σε αντίθεση οι πονοκέφαλοι τάσης προκαλούν ένα συνεχή και σταθερό πόνο που καταλαμβάνει όλο το κεφάλι. Η κατάσταση που χαρακτηρίζει τον κεφαλόπονο τάσης είναι ένα οδυνηρό αίσθημα με συσφικτικό ή πιεστικό χαρακτήρα που περιλαμβάνει τους δύο κροτάφους, το μέτωπο ή το πίσω μέρος της κεφαλής και του αυχένα.

Η ένταση του πόνου είναι συνήθως ήπια μέχρι μέτρια και δεν αυξάνεται με τη σωματική δραστηριότητα. Σε ορισμένους ασθενείς οι πονοκέφαλοι τάσης παίρνουν μια χρόνια μορφή όταν επαναλαμβάνονται συχνά για τουλάχιστο 6 μήνες.

Οι πονοκέφαλοι τάσης, αποτελούν τη συχνότερη μορφή πονοκεφάλου. Έχουν πολλές αιτίες όπως το στρες, την κούραση των ματιών, τη μυϊκή ένταση στο κεφάλι και στο λαιμό.

Η ημικρανία προσβάλλει το 10% του πληθυσμού ενώ οι πονοκέφαλοι τάσης μέχρι το 50% του πληθυσμού.

Υπάρχει τέλος και μια σπάνια μορφή πονοκέφαλου που ονομάζεται αθροιστικός και προσβάλλει λιγότερο από το 1% του πληθυσμού.

Οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι είναι εξαιρετικά οδυνηροί. Επηρεάζουν πολύ συχνότερα τους άνδρες σε αντίθεση με την ημικρανία που είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες. 

Δεν διαρκούν για περισσότερο από ενάμισι ώρα. Οι ασθενείς για πολλούς μήνες δεν έχουν συμπτώματα αλλά ξαφνικά μπορούν να παρουσιάσουν μέχρι τρεις ημερησίως για εβδομάδες. Στους αθροιστικούς πονοκέφαλους βοηθούν τα φάρμακα της ημικρανίας και το οξυγόνο.

Συμπερασματικά θέλουμε να τονίσουμε ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία να γίνει η εξακρίβωση του είδους του πονοκεφάλου από τον οποίο πάσχει ένας ασθενής. Θα πρέπει δηλαδή να φανεί εάν πάσχει από πονοκέφαλο τάσης, ημικρανία ή αθροιστικό πονοκέφαλο.

Ακόμη πρέπει να αποκλεισθεί η πιθανότητα ο πονοκέφαλος να μην είναι πρωτογενής όπως οι πιο πάνω κατηγορίες αλλά να είναι δευτερογενής δηλαδή να είναι η έκφραση μιας άλλης πάθησης όπως η γρίπη, μια μόλυνση του κεντρικού νευρικού συστήματος ή ακόμη το σύμπτωμα κάποιου όγκου.

Για τους λόγους αυτούς οι ασθενείς με πονοκέφαλους πρέπει να αξιολογούνται από το θεράποντα γιατρό τους για να γίνει η διάγνωση του είδους του πονοκεφάλου από τον οποίο πάσχει ο ασθενής και να δοθεί η αντίστοιχη θεραπεία.