Η μεταμόσχευση ήπατος είναι μεγάλη και δύσκολη χειρουργική επέμβαση. Οι δότες είναι λίγοι και έτσι δεν μπορούν όλοι οι ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος.
Το συκώτι προσφέρει στον οργανισμό μας βασικές λειτουργίες απαραίτητες για τη ζωή.
Είναι εργοστάσιο σύνθεσης σημαντικών πρωτεϊνών και χρήσιμων ουσιών. Αποθηκεύει ενέργεια, αφαιρεί από την κυκλοφορία του αίματος άχρηστες ουσίες, εξουδετερώνει τοξικούς παράγοντες και έχει καθοριστικό ρόλο για το μεταβολισμό πολλών φαρμάκων.
Όταν το συκώτι προσβληθεί από ασθένειες που επηρεάζουν ουσιαστικά τη λειτουργία του, είναι δυνατόν εφόσον η πάθηση είναι προοδευτική, η ζωή του ασθενούς να τίθεται σε κίνδυνο. Εάν τα φάρμακα και οι υπόλοιπες θεραπευτικές αγωγές δεν καταφέρουν να λύσουν το πρόβλημα και η ηπατική λειτουργία επιδεινώνεται προοδευτικά, τότε για να σωθεί ο ασθενής, είναι απαραίτητο να γίνει μεταμόσχευση ήπατος.
Η μεταμόσχευση ήπατος μπορεί να διενεργηθεί σε κέντρα με γιατρούς πολλών ειδικοτήτων, άριστη τεχνογνωσία, ύπαρξη όλων των υποστηρικτικών υπηρεσιών και εμπειρία στο δύσκολο αυτό τομέα. Ο κάθε ασθενής υποψήφιος για μεταμόσχευση, υποβάλλεται σε πλήρη έλεγχο και μετα την αξιολόγηση της κατάστασης γίνεται λίστα αναμονής.
Δίνεται προτεραιότητα για παροχή μοσχεύματος από δότες που θα παρουσιαστούν ανάλογα με τη σοβαρότητα του κάθε ασθενούς και το βαθμό συμβατότητας που θα υπάρξει μεταξύ δότη και ασθενούς. Οι δωρητές οργάνων που προσφέρουν δώρο ζωής μετά από το θάνατο τους σε συνάνθρωπους τους που πάσχουν είναι λίγοι, οι λίστες αναμονής μεγάλες και η αγωνία των ασθενών και των συγγενών τους για εξασφάλιση μοσχεύματος είναι βασανιστική.
Κατά την επέμβαση μεταμόσχευσης ήπατος, το ασθενές συκώτι αφαιρείται. Το αγγειακό αρτηριακό και φλεβικό σύστημα (πυλαία φλέβα, κάτω κοίλη φλέβα, ηπατική αρτηρία) όπως επίσης και το χολικό σύστημα διατηρούνται και συνδέονται στη συνέχεια στο νέο συκώτι που τοποθετείται στην κοιλιακή κοιλότητα.
Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταμόσχευση, ένα μέρος του ήπατος από υγιή συγγενή του ασθενούς. Σε μια πρώτη επέμβαση αφαιρείται μέρος του ήπατος από τον υγιή συγγενή δότη και στη συνέχεια αυτό μεταμοσχεύεται στον ασθενή.
Οι αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν ένα ασθενή σε ανεπάρκεια ήπατος που να απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος περιλαμβάνουν:
- Ατρησία των χοληδόχων αγγείων: Είναι η συχνότερη αιτία μεταμόσχευσης ήπατος σε παιδιά
- Ηπατίτιδες C, Β
- Κίρρωση ήπατος που μπορεί να προκληθεί από το αλκοόλ, συγγενείς παθήσεις του ήπατος, πρωτογενή χολική κίρρωση
- Ηπατική ανεπάρκεια που προκαλείται από τοξικούς παράγοντες όπως τα δηλητηριώδη μανιτάρια ή τη λήψη υπερβολικής δόσης ορισμένων φαρμάκων όπως η ακεταμινοφένη
- Καρκίνος του ήπατος όπως το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.
Μετά από τη μεταμόσχευση ήπατος, ο ασθενής θα πρέπει για όλη του τη ζωή να παίρνει φάρμακα για την αποφυγή απόρριψης του οργάνου που μεταμοσχεύθηκε (ανοσοκατασταλτικά φάρμακα). Οι δόσεις των εν λόγω φαρμάκων χρειάζονται συχνά αναπροσαρμογή. Παράλληλα η ηπατική λειτουργία παρακολουθείται κατά τακτικά διαστήματα.
Χρειάζεται προστασία των μεταμοσχευθέντων ασθενών από τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών. Τα φάρμακα που δίνονται για την αποτροπή απόρριψης του οργάνου που μεταμοσχεύτηκε, μειώνουν την άμυνα του οργανισμού στα μικρόβια.
Οι συνέπειες μόλυνσης σε ασθενείς που μεταμοσχεύτηκαν και λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές από ότι σε άλλα άτομα χωρίς ανάλογα προβλήματα υγείας. Έτσι οι ασθενείς αυτοί δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με άλλους ασθενείς που έχουν μολυσματικές μεταδοτικές ασθένειες.
