Η αύξηση του μεγέθους του συκωτιού (ηπατομεγαλία) αποτελεί μέρος πολλών παθολογικών καταστάσεων στον άνθρωπο. Είναι σημαντικό σε κάθε περίπτωση ηπατομεγαλίας να αναγνωρίζεται η αιτία που την προκαλεί διότι από αυτήν εξαρτάται η θεραπεία που χρειάζεται.
Το συκώτι μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Το αίσθημα πληρότητας της κοιλιάς όπως και ο πόνος μπορεί να υπάρχουν σε ασθενείς με μεγάλη ηπατομεγαλία.
Σε πολλές περιπτώσεις η ηπατομεγαλία δεν επηρεάζει τη λειτουργία του ήπατος. Ωστόσο εάν αυτή επηρεαστεί είναι δυνατόν να εκδηλωθούν ίκτερος (κίτρινο χρώμα του δερματος και του άσπρου των ματιών), φαγούρα, ασκίτης, οιδήματα, αιμορραγικά και νευρολογικά προβλήματα.
Κανονικά τα κατώτερο άκρο του ήπατος φτάνει έως το κάτω μέρος του θώρακα στα δεξιά, κάτω από την τελευταία πλευρά. Εάν επεκτείνεται πιο κάτω και ψηλαφείται από το γιατρό στην εξέταση τότε υπάρχει ηπατομεγαλία.
Οι συχνότερες αιτίες ηπατομεγαλίας είναι:
- Ιογενείς μολύνσεις: Λοιμώδης μονοπυρήνωση που είναι μόλυνση από τον ιό EBV (Epstein-Barr), μόλυνση από τον ιό CMV ή άλλουςιούς
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Λιπώδης διήθηση του ήπατος, στεάτωση, παχυσαρκία
- Ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Καρκίνος του ήπατος (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, ηπατοβλάστωμα, ηπατικό σάρκωμα)
- Λευχαιμία, λέμφωμα, νευροβλάστωμα και άλλοι καρκίνοι που κάνουν μεταστάσεις στο συκώτι (καρκίνος παχέος εντέρου)
- Αιμοχρωμάτωση συγγενής ή επίκτητος (υπερβολική εναπόθεση σιδήρου στο συκώτι και άλλα όργανα)
- Ασθένειες αποθήκευσης γλυκογόνου
- Σύνδρομο Rey
- Αιμολυτικό-ουραιμικό σύνδρομο
- Σαρκοείδωση
- Σκληρωτική χολαγγειίτιδα
- Νόσος Gaucher (Γκοσέ).
Ο ασθενής με ηπατομεγαλία πρέπει να δίνει ένα λεπτομερές ιστορικό για να βοηθήσει το γιατρό να βρει την αιτία πρόκλησης της. Μεταξύ άλλων πρέπει να αναφέρει τις συνήθειες του σε σχεση με την κατανάλωση αλκοόλ, τα φάρμακα που παίρνει ή πήρε, το οικογενειακό ιστορικό ανάλογων προβλημάτων, εάν είχε ή όχι πυρετό, αναγούλες, εμέτους, ίκτερο ή πόνο.
Στην κλινική εξέταση ο γιατρός μπορεί σχετικά εύκολα να ανιχνεύσει την ηπατομεγαλία. Ταυτόχρονα μπορεί να καταλάβει εάν το αυξημένο σε μέγεθος συκώτι είναι μαλακό ή σκληρό, εάν έχει ομαλή ή ανώμαλη επιφάνεια και εάν η ψηλάφηση προκαλεί ή όχι πόνο.
Εκτός από το συκώτι ο γιατρός θα ψάξει να δει εάν υπάρχουν και άλλα παθολογικά σημεία ή συμπτώματα που θα το βοηθήσουν στο να βρει την αιτία πρόκλησης της ηπατομεγαλίας.
Οι συμπληρωματικές εξετάσεις που βοηθούν για τη διάγνωση περιλαμβάνουν τις αναλύσεις αίματος με μετρήσεις των ηπατικών ενζύμων, της χολερυθρίνης, των παραγόντων πήξεως και άλλων πρωτείνών που συντίθενται στο συκώτι.
Η εξέταση με υπερήχους του ήπατος, η ακτινογραφία της κοιλιάς, η αξονική τομογραφία ή η μαγνητική τομογραφία προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την κατάσταση του ήπατος και των άλλων όργάνων της κοιλιάς που βοηθούν στην ανεύρεση της αιτίας πρόκλησης της ηπατομεγαλίας.
Η αντιμετώπιση της ηπατομεγαλίας εξαρτάται από την αιτία πρόκλησης της.
