Ο
εγκέφαλος των καπνιστών παρουσιάζει αλλαγές στο μεταβολισμό του, λόγω της
χρόνιας στέρησης οξυγόνου που του επιφέρει το κάπνισμα.Το κάπνισμα
είναι μια από τις κυριότερες αιτίες χρόνιων ασθενειών του πνεύμονα. Μεταξύ
άλλων προκαλεί χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα και ένα σύνολο διαταραχών που
ονομάζονται χρόνιες αποφρακτικές νόσοι.
Στις χρόνιες αποφρακτικές νόσους, οι λειτουργικές ιδιότητες των
πνευμόνων μειώνονται σημαντικά. Δημιουργείται χρόνιος βήχας, δυσκολία
στην αναπνοή και υπάρχει χρόνια υποξία.
Η χρόνια υποξία δημιουργείται διότι οι πνεύμονες
αδυνατούν να προσφέρουν προς τον οργανισμό την ποσότητα του οξυγόνου
που απαιτείται κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Παράλληλα μειώνεται
και η ιδιότητα των πνευμόνων να αποβάλλουν στο βαθμό που θα έπρεπε το
διοξείδιο του άνθρακα. |
Οι αλλαγές αυτές στους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική νόσο
των πνευμόνων που προκαλείται από το κάπνισμα, δημιουργεί ένα μεταβολικό
στρες στον εγκέφαλο. Μέχρι ενός σημείου μπορεί και προσαρμόζεται
χρησιμοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής ενέργειας.
Συγκεκριμένα λόγω απουσίας των ιδανικών συγκεντρώσεων οξυγόνου, ο
εγκέφαλος υποχρεώνεται και ακολουθεί την μεταβολική οδό της αναερόβιας
γλυκόλυσης. Σε προχωρημένα στάδια των αποφρακτικών νόσων του πνεύμονα,
οι βιοχημικές αυτές αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου είναι απαραίτητες
για την επιβίωση.
Σε μια κλινική έρευνα, γιατροί από το Λονδίνο χρησιμοποίησαν τη
μαγνητική φασματοσκοπία για να εξετάσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλο
ασθενών που έπασχαν από σοβαρής μορφής χρόνιες αποφρακτικές ασθένειες των
πνευμόνων.
Η μαγνητική φασματοσκοπία του εγκεφάλου είναι μια μέθοδος που επιτρέπει
να εμφανιστούν σε εικόνες, τομές του εγκεφάλου που δείχνουν τις
μεταβολικές αλλαγές που προκαλούνται από τη χρόνια υποξία και την αλκάλωση
που σύμφωνα με τη μεταβολική θεωρία θα έπρεπε να υπάρχουν στους ασθενείς
αυτούς. Τα ευρήματα από 8 ασθενείς συγκρίθηκαν με αυτά από 8 άλλους που
ήσαν υγιείς.
Πράγματι τα αποτελέσματα των απεικονιστικών
εξετάσεων που έδειχναν τη μορφολογία του εγκεφάλου, επιβεβαίωσαν ότι
σε καπνιστές με χρόνια αποφρακτική νόσο των πνευμόνων υπήρχαν αλλαγές
που μαρτυρούσαν ότι ο εγκέφαλος τους έπασχε από χρόνια υποξία.
|
Επίσης οι εικόνες μαρτυρούσαν ότι ο εγκέφαλος για να αντεπεξέλθει στην
κατάσταση χρόνιας έλλειψης οξυγόνου, ακολουθούσε την οδό της αναερόβιας
γλυκόλυσης με δημιουργία προστατευτικής αλκάλωσης και αλλαγών στη μεμβράνη
των εγκεφαλικών κυττάρων.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης οι ερευνητές χορήγησαν οξυγόνο στους
ασθενείς για να δουν πως θα προσαρμοζόταν ο εγκέφαλός τους.
Διαπίστωσαν τότε ότι το οξυγόνο είχε ευεργετικές επιδράσεις στον εγκέφαλο
ο οποίος ανακτούσε μια φυσιολογική μορφολογία στη μαγνητική φασματοσκοπία
μετά από τη χορήγηση οξυγόνου.
Το ερώτημα που εύλογα τίθεται, αφορά τις επιπτώσεις που έχει πάνω
στην εγκεφαλική λειτουργία, η χρόνια υποξία και οι μεταβολικές προσαρμογές
που προκαλούνται στον εγκέφαλο.
Είναι γνωστό ότι σε ακραίες καταστάσεις, οι ασθενείς μπορούν να
παρουσιάζουν σύγχυση. Η σταδιακή και χρόνια εγκατάσταση του προβλήματος
στους καπνιστές επιτρέπει στον εγκέφαλό τους να βρει τρόπο να
προσαρμοστεί.
Χρειάζονται όμως περισσότερες έρευνες που να εξετάζουν τις διάφορες
επί μέρους πνευματικές και νοητικές λειτουργίες σε καπνιστές με χρόνιες
αποφρακτικές νόσους των πνευμόνων. Τα ευρήματα σε αυτούς θα πρέπει να
συγκριθούν με εκείνα των μη καπνιστών, για να φανούν οι διαφορές σε
λειτουργικό επίπεδο.
Πιστεύουμε ότι η έρευνα αυτή δείχνει την έκταση των καταστροφικών
συνεπειών που επιφέρει το κάπνισμα στο ανθρώπινο σώμα. Πολλοί νομίζουν ότι
το κάπνισμα προκαλεί κυρίως καρκίνο.
Είναι σημαντικό να γίνεται συνεχώς διαφώτιση και για όλες τις άλλες
κακοποιήσεις που προκαλεί το κάπνισμα στον οργανισμό.