Το οίδημα στο σώμα είναι η συλλογή υγρών σε διάφορα μέρη, όπως στα πόδια, στις κνήμες, στους μηρούς, στο πρόσωπο ή στην κοιλιά. Βασικά το οίδημα, το φούσκωμα ή το πρήξιμο, λόγω συλλογής υγρών, μπορεί να συμβεί οπουδήποτε στον οργανισμό του ασθενούς.

Το δέρμα της περιοχής που είναι φουσκωμένη λόγω του οιδήματος, μπορεί να είναι τεταμένο και να γυαλίζει. Εάν κάποιος κάνει μια ελαφριά πίεση στην περιοχή του οιδήματος, με το δάκτυλο του, για 15 δευτερόλεπτα, σχηματίζεται ένα αποτύπωμα, όπως ένα λακκάκι δέρματος.

Εάν το οίδημα επιδεινωθεί, το δέρμα καταπονείται περισσότερο από το τέντωμα και δυνατόν να δημιουργηθούν και άλλα προβλήματα.

Εάν το οίδημα είναι γενικευμένο, λόγω κάποιας σοβαρής πάθησης, η συλλογή υγρών στη θωρακική κοιλότητα (πλευριτικό υγρό), στο περικάρδιο (περικαρδιακό υγρό) ή στην κοιλιά (ασκίτης), είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές, όπως ταχύπνοια, δύσπνοια, βραχύπνοια και πόνο στο στήθος.

Οι κυριότερες αιτίες που δημιουργούν οίδημα στο σώμα είναι:

1. Το αλάτι: Η κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων αλατιού, αυξάνει τη συνολική ποσότητά του στο σώμα. Το αλάτι συγκρατεί νερό στο κυκλοφοριακό σύστημα και αλλού στον οργανισμό. Το υπερβολικό αλάτι από τη διατροφή είναι αιτία οιδημάτων, αλλά παράλληλα είναι βασική αιτία, που προκαλεί ψηλή πίεση, δηλαδή υπέρταση
    
2. Οι καρδιοπάθειες: Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η αδυναμία της καρδίας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, να εκτελεί τον κανονικό της ρόλο, ως αντλία του κυκλοφορικού συστήματος, που στέλλει το αίμα παντού στον οργανισμό, διαμέσου των αρτηριών και το παραλαμβάνει διαμέσου των φλεβών. Η συλλογή υγρών με οίδημα και φούσκωμα σε διάφορα μέρη του σώματος, είναι χαρακτηριστικό σημείο της καρδιακής ανεπάρκειας
    
3. Οι νεφρικές παθήσεις: Στη νεφρική ανεπάρκεια, ο νεφρός αδυνατεί να καθαρίσει το σώμα από άχρηστες και επικίνδυνες ουσίες, που δημιουργούνται από το φυσιολογικό μεταβολισμό του οργανισμού. Ταυτόχρονα, ο νεφρός αδυνατεί να αποβάλει από τα ούρα, το νερό που δεν χρειάζεται. Το αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση υγρών και η δημιουργία οιδημάτων σε διάφορα μέρη του σώματος. Στο νεφρωτικό σύνδρομο, που είναι πάθηση στην οποία ο ασθενής χάνει πρωτεΐνες από τα ούρα, δημιουργούνται οιδήματα   
    
4. Η κίρρωση του ήπατος: Στην κίρρωση του ήπατος, η σταδιακή επιδείνωση της ηπατικής λειτουργίας χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων και από την αδυναμία του συκωτιού να συνθέτει τη λευκωματίνη. Η έλλειψη λευκωματίνης στο κυκλοφορικό σύστημα, προκαλεί οιδήματα  
    
5. Τα εγκαύματα στον ήλιο
    
6. Οι αλλεργικές αντιδράσεις
    
7. Η εγκυμοσύνη
    
8. Οι διαταραχές στο λεμφατικό σύστημα: Στις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε αφαίρεση λεμφαδένων στη μασχάλη, δημιουργούνται διαταραχές της κυκλοφορίας των λεμφατικών υγρών από το κάτω μέρος του χεριού προς την καρδία. Δημιουργείται χαρακτηριστικό φούσκωμα του άνω μέλους (παλάμη, χέρι, αντιβράχιο, βραχίονας μέχρι τη μασχάλη) που ονομάζεται λεμφοίδημα. Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις ή θεραπείες, που δυνατόν να δημιουργούν λεμφοίδημα
    
9. Τα προβλήματα των φλεβών: Στη χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, οι φλέβες και οι βαλβίδες τους, στα κάτω μέλη, αδυνατούν να φέρνουν το αίμα πίσω, προς την καρδία. Για το λόγο αυτό, μαζεύονται υγρά και δημιουργούν οιδήματα, στις κνήμες, στους αστραγάλους και στα πόδια 
    
10. Η ορθοστασία: Το να στέκεται κάποιος, για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι σε ψηλές θερμοκρασίες, ευνοεί τη συσσώρευση υγρών στις κνήμες, στους αστραγάλους και στα πόδια. Η βαρύτητα και η θερμότητα παίζουν ρόλο στην πρόκληση οιδήματος, κατά την πολύωρη ορθοστασία
     
11. Η αύξηση της ηλικίας: Οι ηλικιωμένοι, όπως και οι έγκυες γυναίκες, παρουσιάζουν συχνότερα οιδήματα
     
12. Φάρμακα: Μερικά φάρμακα, όπως τα αγγειοδιασταλτικά, οι ανταγωνιστές ασβεστίου, τα οιστρογόνα και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, μπορεί να προκαλέσουν οιδήματα. 

Η εξέταση από το γιατρό θα καθορίσει το είδος των οιδημάτων που παρουσιάζει ο ασθενής. Ταυτόχρονα χρειάζεται να καθορίσει την αιτία, που τα προκαλεί για να δοθεί η απαιτούμενη θεραπεία.

Επιπρόσθετα από τη θεραπεία, εάν έχετε οιδήματα, μερικά απλά μέτρα, συνήθως βοηθούν στην αντιμετώπιση τους:

1. Διατηρείτε τα πόδια σας, σε ανυψωμένη θέση όταν κάθεστε ή όταν ξαπλώνετε
2. Για τα οιδήματα στα πόδια, οι συμπιεστικές κάλτσες βοηθούν
3. Το μασάζ στην περιοχή με το οίδημα, κάποτε βοηθά
4. Αποφεύγετε να κάθεστε ή να στέκεστε για μεγάλα χρονικά διαστήματα
5. Προσοχή στο αλάτι, που δικαιούστε να τρώτε κάθε μέρα

Η συμβουλή του γιατρού σας, για τη διάγνωση και αντιμετώπιση κάθε μορφής οιδήματος είναι απαραίτητη.