Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι σοβαρή πάθηση στην οποία η καρδία αδυνατεί να εκτελεί το ρόλο της ως αντλία και να αποστέλλει αίμα στα διάφορα μέρη του σώματος.
Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να οφείλεται στο ότι η καρδία, δεν μπορεί να γεμίζει με αρκετό αίμα ή να στέλλει αίμα με ικανοποιητική δύναμη.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η καρδιακή ανεπάρκεια αναπτύσσεται στο αριστερό μέρος της καρδίας. Η καρδία και συγκεκριμένα η αριστερή κοιλία, αδυνατεί να στέλλει οξυγονωμένο αίμα στο υπόλοιπο σώμα (συστολική ανεπάρκεια). Επίσης υπάρχει και η αδυναμία της αριστερής κοιλίας να χαλαρώνει ικανοποιητικά κατά τη διαστολή της καρδίας για να γεμίζει με αίμα (διαστολική ανεπάρκεια).
Η διαφοροποίηση μεταξύ συστολικής και διαστολικής αριστερής ανεπάρκειας είναι σημαντική διότι η θεραπεία μπορεί να είναι διαφορετική.
Στην ανεπάρκεια του δεξιού μέρους της καρδίας, η καρδία και συγκεκριμένα η δεξιά κοιλία, δεν μπορεί να στέλλει αποτελεσματικά αίμα στους πνεύμονες για να οξυγονωθεί. Η ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας είναι συνήθως αποτέλεσμα και ακολουθεί την ανεπάρκεια της αριστερής κοιλίας. Μπορεί όμως να παρουσιαστεί και μόνη της.
Το αποτέλεσμα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η στάση αίματος και υγρών στους πνεύμονες (με κίνδυνο για πνευμονικό οίδημα), η συλλογή υγρών (οίδημα) στα πόδια, στους αστράγαλους, στις κνήμες και συνοδεύεται από κούραση και βραχύπνοια (βραχεία επιπόλαια αναπνοή).
Οι αιτίες που δυνατόν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια είναι πολλές. Πρόκειται για καταστάσεις που προκαλούν βλάβες ή υπερκόπωση στο μυοκάρδιο. Το μυοκάρδιο αδυνατεί και δεν είναι πλέον σε θέση να στέλλει το αίμα όπως θα έπρεπε.
Οι κυριότερες αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας είναι:
- Η στεφανιαία νόσος της καρδίας. Στην οντότητα αυτή συμπεριλαμβάνονται η στηθάγχη και η καρδιακή προσβολή που είναι οι συχνότερες αιτίες καρδιακής ανεπάρκειας. Οι ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου διατρέχουν πολύ μεγάλο κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια
- Η ψηλή πίεση
- Ο διαβήτης. Μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, περίπου ο 1 στους 3, έχει και διαβήτη
Άλλες αιτίες καρδιακής ανεπάρκειας είναι:
- Η καρδιομυοπάθεια
- Ασθένειες των βαλβίδων της καρδίας
- Αρρυθμίες
- Συγγενείς καρδιοπάθειες
- Σοβαρές αναιμίες
Άλλες παθήσεις που είναι σε θέση να προκαλούν βλάβες στο μυοκάρδιο και να οδηγούν στην καρδιακή ανεπάρκεια περιλαμβάνουν:
- Ορισμένα χημειοθεραπευτικά φάρμακα (ανθρακυκλίνες) που χορηγούνται για τον καρκίνο όπως επίσης και η ακτινοθεραπεία όταν το πεδίο στο οποίο αυτή χορηγείται περιλαμβάνεται και η καρδία
- Ασθένειες του θυρεοειδούς αδένα, υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός
- Αλκοολισμός
- Μόλυνση με τον ιό HIV που προκαλεί το AIDS
- Η κοκαΐνη και άλλα απαγορευμένα ναρκωτικά
- Μολύνσεις που προκαλούν μυοκαρδίτιδα όπως ο ιός Coxasakie B.
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι πολύ συχνή σε άτομα 65 ετών και άνω. Στην ηλικιακή αυτή ομάδα είναι η συχνότερη αιτία επίσκεψης σε νοσοκομείο.
Στους άνδρες παρουσιάζεται με μεγαλύτερη συχνότητα η καρδιακή ανεπάρκεια. Σε απόλυτους όμως αριθμούς, οι γυναίκες που πάσχουν είναι περισσότερες διότι έχουν συνήθως μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και στις ηλικίες των 70 και 80 χρονών η καρδιακή ανεπάρκεια είναι συχνή πάθηση.
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρδιακής ανεπάρκειας, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν την πάθηση σε σύγκριση με άλλα άτομα που δεν έχουν ένα τέτοιο ιστορικό.
Το κάπνισμα, η παχυσαρκία η καθιστική ζωή και η απουσία σωματικής άσκησης, είναι αιτίες διαβήτη και στεφανιαίας νόσου της καρδίας και συνιστούν έτσι παράγοντες κίνδυνου προσβολής από καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα παιδιά που γεννιούνται με συγγενείς καρδιοπάθειες δηλαδή με ανωμαλίες της κατασκευής της καρδίας, μπορεί να παρουσιάζουν καρδιακή ανεπάρκεια. Οι ανατομικές αυτές ανωμαλίες, αδυνατίζουν τον καρδιακό μυ και είναι σε θέση να οδηγούν σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Η ανεύρεση της αιτίας που ευθύνεται για την πρόκληση καρδιακής ανεπάρκειας είναι σημαντική διότι η θεραπεία μπορεί να εξαρτάται από αυτή.
