Στις
ανεπτυγμένες και βιομηχανοποιημένες χώρες, η ψηλή πίεση προσβάλλει περίπου
ένα άνθρωπο σε κάθε τρεις.
Αντίθετα σε απομονωμένες κοινωνίες όπου η διατροφή βασίζεται κυρίως
σε φρούτα και λαχανικά μόνο 1% των ανθρώπων πάσχουν από ψηλή πίεση.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, η διατροφή είναι πλούσια σε επεξεργασμένα
τρόφιμα και οι άνθρωποι προσλαμβάνουν από τα φαγητά τους πολύ μεγάλες
ποσότητες νατρίου. Το νάτριο που είναι βασικό συστατικό του αλατιού, όταν
προσλαμβάνεται από τον οργανισμό σε ψηλότερες ποσότητες από αυτές που
χρειάζονται, είναι αιτία ψηλής πίεσης.
Εκτός από τις ψηλές ποσότητες διατροφικού αλατιού που λαμβάνουν οι
άνθρωποι στις εξελιγμένες κοινωνίες που είναι από τις κυριότερες αιτίες
πρόκλησης υπέρτασης (ψηλής πίεσης), παράλληλα προσλαμβάνουν χαμηλές
ποσότητες καλίου. Η χαμηλή πρόσληψη καλίου είναι επίσης αιτία πρόκλησης
ψηλής πίεσης.
Στους χορτοφάγους και σε κοινωνίες με διατροφή πλούσια σε λαχανικά και
φρούτα, υπάρχει άφθονη πρόσληψη καλίου από τον οργανισμό ενώ αυτή του
νατρίου είναι περιορισμένη. Η πλούσια διατροφική πρόσληψη καλίου θεωρείται
ως μία από τις πιθανές αιτίες χαμηλότερης συχνότητας καρδιαγγειακών νόσων
στους χορτοφάγους.
Η αυξημένη πρόσληψη δια μέσου της διατροφής του καλίου και πιθανώς
του μαγνήσιου και του ασβεστίου, μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη της
ψηλής πίεσης. Επίσης είναι δυνατόν να μειώνει την πίεση σε ασθενείς
που πάσχουν από υπέρταση και να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για
στεφανιαία νόσο της καρδίας (έμφραγμα μυοκαρδίου, καρδιακή προσβολή,
καρδιακή ανεπάρκεια) και αποπληξία (εγκεφαλικό επεισόδιο).
Τα σημαντικά αυτά συμπεράσματα προκύπτουν από ανασκόπηση ερευνών
σχετικά με το ρόλο του καλίου, του μαγνήσιου και του ασβεστίου στην
πρόληψη και θεραπεία της ψηλής πίεσης η οποία δημοσιεύεται στο τεύχος
Ιουλίου του Journal of Clinical Hypertension.
Σύμφωνα με τους ερευνητές εάν οι υπερτασικοί ασθενείς με αρτηριακή πίεση
άνω των 140/90 mm Hg αύξαναν τη διατροφική τους
πρόσληψη σε κάλιο τότε ο συνολικός αριθμός των ασθενών με διαγνωσμένη
υπέρταση θα μειωνόταν κατά 10% και ταυτόχρονα θα αυξανόταν το προσδόκιμο
επιβίωσης.
Ανάλογες μελέτες σχετικά με το μαγνήσιο και το ασβέστιο δείχνουν
ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Διαφάνηκε ότι η διατροφή πλούσια σε
μαγνήσιο (τουλάχιστον 500 έως 1.000 mg
ημερησίως) και σε ασβέστιο (περισσότερο από 800 mg
ημερησίως), είναι δυνατόν να συσχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο
προσβολής από υπέρταση και με μείωση της πίεσης σε ασθενείς με υπέρταση.
Ωστόσο τα δεδομένα για το μαγνήσιο και το ασβέστιο και τη σχέση τους με
την πρόληψη και αντιμετώπιση της ψηλής πίεσης δεν είναι ακόμη οριστικά και
χρειάζονται επιβεβαίωση.
Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην πρόληψη και θεραπεία της ψηλής
πίεσης κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, η πάθηση παραμένει ένα σημαντικό
πρόβλημα δημόσιας υγείας. Εκτιμάται ότι 90% των ενηλίκων μέχρι που θα
φτάσουν στην ηλικία των 65 ετών, θα παρουσιάσουν ψηλή πίεση.
Οι πρόσφατες προσπάθειες για μείωση του αριθμού των ανθρώπων που
πάσχουν από υπέρταση έχουν επικεντρωθεί όχι μόνο σε φάρμακα αλλά ιδιαίτερα
σε μη φαρμακολογικούς τρόπους και ιδιαίτερα στη διατροφή.
Πολλές αξιόλογες έρευνες έδειξαν ότι η διατροφή πλούσια σε φρούτα,
λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
(όπως η δίαιτα τύπου DASH, Dietary Approaches to
Stop Hypertension), βοηθούν στην καταπολέμηση
της υπέρτασης. Για αυτό συστήνονται από εθνικούς και διεθνείς αρμόδιους
οργανισμούς (Joint National Committee on Prevention, Detection,
Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure, American Heart
Association, European Society of Hypertension, World Health Organization
και British Hypertension Society).
Εάν ήταν δυνατό να διορθωθεί το ποσοστό καλίου και νατρίου (από το
αλάτι) που προσλαμβάνουν οι άνθρωποι διαμέσου της διατροφής θα
επιτυγχανόταν σημαντική, συνολική μείωση του αριθμού των ανθρώπων που
πάσχουν από ψηλή πίεση και καρδιακές ή αγγειακές παθήσεις.