Τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός, η κατάθλιψη, η επιθετικότητα και το στρες θεωρούνται ως παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση καρδιακών παθήσεων και αιφνίδιου θανάτου.

Οι επιδράσεις της κακής ψυχολογικής κατάστασης είναι δυνατόν σε ορισμένους ανθρώπους να οδηγούν σε χρόνιες καρδιοπάθειες ενώ σε άλλους σχετίζονται με την πυροδότηση σοβαρών φαινομένων όπως αρρυθμίες που απειλούν τη ζωή.

Ο θυμός προκαλεί ηλεκτρικές αλλαγές σε ευαίσθητους ανθρώπους με προδιάθεση. Στις συνθήκες καθημερινής ζωής η έκρηξη θυμού στους ανθρώπους αυτούς μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες.

Στις σοβαρές περιπτώσεις η αρρυθμία είναι τόσο σοβαρή που καθιστά την καρδιακή λειτουργία ανεπαρκή θέτοντας έτσι τη ζωή του ασθενούς σε κίνδυνο. Η αποκατάσταση της καρδιακής λειτουργίας απαιτεί ομαλοποίηση του ρυθμού που επιτυγχάνεται με ηλεκτρικό σοκ που δίνεται από απινιδωτή.

Γιατροί από το πανεπιστήμιο του Γιέιλ των Ηνωμένων Πολιτειών εξέτασαν τις άμεσες επιπτώσεις του θυμού σε μια ομάδα ευάλωτων για αρρυθμίες ασθενείς. Επρόκειτο για 62 ασθενείς που είχαν εμφυτευμένους απινιδωτές (implantable cardioverter-defibrillators, ICD) και αυξημένου μεγέθους καρδία (καρδιομεγαλία).

Οι ασθενείς αυτοί παρακολουθήθηκαν κατά τους 3 μήνες που ακολούθησαν την εμφύτευση του απινιδωτή. Στη συνέχεια υποβλήθηκαν σε ψυχολογικό στρες. Βασικά οι ερευνητές τους ζήτησαν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους μια στρεσσογόνο κατάσταση, που τους είχε προκαλέσει θυμό.

Κατά τη διάρκεια της ανάκλησης των επεισοδίων στρες και θυμού καταγραφόταν ο καρδιακός ρυθμός των ασθενών. Οι γιατροί έψαξαν να δουν, εάν η εμφάνιση των κυμάτων μεταβλητότητας Τ (T-wave alternans, TWA) που δείχνουν την ηλεκτρική αστάθεια της καρδίας η οποία προκαλείται από το θυμό, θα μπορούσε να είναι δείκτης μιας μελλοντικής καρδιακής, κοιλιακής αρρυθμίας.

Επισημαίνεται ότι στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, τα κύματα TWA εμφανίζονται και σε ασθενείς με καρδιακά προβλήματα και κατά τη διάρκεια του τεστ κοπώσεως. Αυτό σημαίνει ότι το ψυχολογικό στρες είναι σε θέση να προκαλεί στην καρδία ανάλογες ηλεκτρικές ανωμαλίες του ρυθμού όπως το σωματικό στρες.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς στους οποίους ο θυμός προκαλούσε μεγαλύτερη αστάθεια της ηλεκτρικής λειτουργίας της καρδίας, είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν αρρυθμίες στον ένα χρόνο μετά το πέρας της έρευνας συγκριτικά με τους ασθενείς που δεν παρουσίαζαν αντιδράσεις της καρδίας κατά το θυμό.

Το συμπέρασμα είναι ότι τα έντονα αρνητικά συναισθήματα λόγω του ότι δημιουργούν αστάθεια στην επαναπόλωση της καρδίας όπως διαφάνηκε από τις ανωμαλίες των κυμάτων TWA, μπορεί να είναι ένας από τους μηχανισμούς που συσχετίζουν το στρες με τον ξαφνικό καρδιακό θάνατο.

Φαίνεται λοιπόν ότι οι ορμόνες του στρες που αυξάνονται στο αίμα κατά τη διάρκεια του θυμού ή της επιθετικότητας επιδρούν ευθέως στην καρδία, στα κύτταρα που ευθύνονται για τη γένεση και διατήρηση του καρδιακού ρυθμού.

Όμως πρέπει να σημειώσουμε τουλάχιστον δύο σημαντικές παραμέτρους σχετικά με την εν λόγω πράγματι ενδιαφέρουσα εργασία.

Η πρώτη είναι σχετικά με την κατάσταση στους υγιείς, χωρίς καρδιοπάθεια ανθρώπους. Η έρευνα έγινε σε ασθενείς με εμφυτευμένους απινιδωτές, δηλαδή είχαν προβλήματα αρρυθμιών. Έτσι δεν μας προσφέρει πληροφόρηση για το τι συμβαίνει στους υπόλοιπους ανθρώπους.

Ωστόσο τα στοιχεία που προέκυψαν μας επιτρέπουν να διεισδύσουμε καλύτερα στους μηχανισμούς που προκαλούν ξαφνικές αρρυθμίες με άμεση απειλή για τη ζωή του ασθενούς ή αιφνίδιο θάνατο.

Η δεύτερη σημαντική παράμετρος που πρέπει να αναφερθεί είναι κατά πόσο οι τεχνικές πρόληψης και ελέγχου μπορούν να βοηθούν τους ανθρώπους με παράγοντες ψηλού κινδύνου να αποφεύγουν καταστάσεις πρόκλησης επικίνδυνων για τη ζωή τους αρρυθμιών.

Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι για τις πολλές χιλιάδες ανθρώπων που ήδη έχουν εμφυτευμένο καρδιακό απινιδωτή λόγω αρρυθμιών, η αποφυγή καταστάσεων που συνοδεύονται από στρες, θυμό και επιθετικότητα θα βοηθά την καρδία τους.

Για τους υπόλοιπους ανθρώπους σίγουρα ο ανεξέλεγκτος θυμός και το χρόνιο παρατεταμένο στρες δεν είναι παράγοντες που βοηθούν την υγεία τους. Επίσης οι πλείστοι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ποια είναι η πραγματική κατάσταση της καρδίας τους και έτσι δεν ξέρουν εάν ο θυμός και οι εκρήξεις του μπορεί να τους προκαλούν ή όχι αρρυθμίες.

Θα συγκρατήσουμε λοιπόν ότι την επόμενη φορά που κάτι θα συμβεί ή που κάποιος θα ενοχλήσει τον ψυχολογικό μας κόσμο, θα πρέπει να μην επιτρέπουμε στο θυμό να μας κυριεύει.

Διότι ο θυμός, εκτός από το ότι μας κάνει αναποτελεσματικούς, ευάλωτους, να χάνουμε χρόνο, ενέργεια και χρήματα, επιπρόσθετα ίσως να είναι ιδιαίτερα βλαβερός για την καρδία μας προκαλώντας απειλητικές για τη ζωή αρρυθμίες.