Η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας εξαρτάται από τις αιτίες που προκάλεσαν τη νόσο.
Η διεξοδική διαγνωστική διερεύνηση επιτρέπει στο γιατρό να τοποθετήσει ορθά τη διάγνωση και να αναγνωρίσει την αιτία που προκάλεσε την καρδιακή ανεπάρκεια.
Η επιτυχία της θεραπείας εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από:
- Την καλή ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση, που θα κάνει ο γιατρός στον ασθενή του.
- Το βαθμό συμμόρφωσης του ασθενούς στις οδηγίες του γιατρού του.
Οι γιατροί, για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας χρησιμοποιούν συνήθως συνδυασμούς, από φάρμακα. Ανάλογα με την κατάσταση της καρδίας του ασθενούς και την αιτία που προκάλεσε τη νόσο, είναι δυνατόν να χρειαστεί η χορήγηση ενός ή περισσοτέρων φαρμάκων, να προσαρμοστεί ο τρόπος ζωής, να γίνουν αλλαγές στη διατροφή και να χρησιμοποιηθούν χειρουργικά ή άλλα θεραπευτικά μέσα.
Στα θεραπευτικά μέσα που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνονται:
1. Δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, δηλαδή χλωριούχο νάτριο, για να αποφεύγεται η υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος με υγρά, γεγονός, που οδηγεί σε αυξημένη πίεση.
2. Εξατομικευμένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης: Η σωματική άσκηση δεν πρέπει να παραμελείται στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό ο γιατρός να συμβουλεύει με λεπτομέρεια τον ασθενή για το τι επιτρέπεται στη δική του περίπτωση, ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου του.
3. Φάρμακα: Στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας οι γιατροί χρησιμοποιούν συνήθως συνδυασμούς φαρμάκων.
- Διουρητικά (φουροσεμίδη, σπιρονολακτόνη, υδροχλωροθειαζίδη, χλωρδαλιδόνη και άλλα): Αυξάνουν τη διούρηση και έτσι μειώνονται τα περιττά υγρά στον οργανισμό του ασθενούς.
- Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (καπτοπρίλη, εναλαπρίλη, λισινοπρίλη, ραμιπρίλη): Τα φάρμακα αυτά μειώνουν το φόρτο έργου της καρδίας, διότι προκαλούν διαστολή των αιμοφόρων αγγείων στο σώμα του ασθενούς.
- Ανταγωνιστές υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ (λοσαρτάνη, βαλσαρτάνη, καντεσαρτάνη). Προσφέρουν ανάλογα ωφελήματα, όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης και μπορεί να αποτελούν μια εναλλακτική λύση για τους ασθενείς, που δεν ανέχονται την εν λόγω κατηγορία φαρμάκων.
- Β-αναστολείς (μετοπρολόλη, καρβεδιλόλη, βισοπρολόλη και άλλα): Βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία και μειώνουν τα σημεία και συμπτώματα που προκαλεί η καρδιακή ανεπάρκεια. Είναι σε θέση να μειώνουν τον καρδιακό ρυθμό και την πίεση. Επίσης είναι δυνατόν να συμβάλλουν στην αναστροφή, μερικών από τις βλάβες που δημιουργήθησαν στην καρδία.
- Οι ανταγωνιστές αλδοστερόνης (σπιρονολακτόνη – επλερενόνη): Πρόκειται για διουρητικά που δεν οδηγούν σε απώλεια καλίου αλλά έχουν επιπρόσθετες ιδιότητες και συμβάλλουν στην αποκατάσταση των βλαβών που παρουσιάζει η καρδία.
- Δακτυλίτιδα: Το φάρμακο αυτό δυναμώνει το μυοκάρδιο, επιβραδύνει το ρυθμό της καρδίας και μειώνει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της καρδιακής ανεπάρκειας.
- Νιτρώδη, αντιαρρυθμικά, αντιπηκτικά, στατίνες: Στην καρδιακή ανεπάρκεια ο γιατρός μπορεί να συστήσει και άλλα φάρμακα ανάλογα με το ποια είναι η αιτία που προκάλεσε το πρόβλημα ή ποιες άλλες καταστάσεις συνυπάρχουν, που δυνατόν να επιδεινώνουν τη νόσο.
5. Βηματοδότης και εμφυτεύσιμος καρδιακός απινιδωτής: Πρόκειται για πολύ μικρή συσκευή, που εμφυτεύεται κάτω από το δέρμα του ασθενούς και συνδέεται με λεπτά καλώδια με την καρδία του ασθενούς. Η συσκευή παρακολουθεί το ρυθμό της καρδίας και αντιδρά ανάλογα, διορθώνοντας τις ανωμαλίες, εάν προκύψει αρρυθμία, καρδιακή ανακοπή ή βραδυκαρδία. Στις συσκευές αυτού του τύπου περιλαμβάνονται οι μονοί ή οι διπλοί βηματοδότες, οι αμφικοιλιακοί βηματοδότες και οι εμφυτεύσιμοι απινιδωτές.
6. Καρδιοχειρουργική επέμβαση, για αντικατάσταση καρδιακής βαλβίδας, διόρθωση συγγενούς καρδιοπάθειας και αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass), εάν υπάρχει στεφανιαία νόσος που οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια.
7. Συσκευές μηχανικής υποβοήθησης για στήριξη του έργου της καρδίας: Οι συσκευές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μηχανική στήριξη του έργου της καρδίας περιλαμβάνουν την ενδοαορτική αντλία (intra-aortic balloon pumps, IABP), συσκευές στήριξης αριστερής ή δεξιάς κοιλίας ή και των δύο κοιλιών (αμφικοιλιακή στήριξη), μηχανική καρδία (συσκευή υποστήριξης αριστερής κοιλίας, LVAD).
8. Μεταμόσχευση καρδίας: Η μεταμόσχευση καρδίας μπορεί να συστηθεί στον ασθενή με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια, όταν οι άλλες μορφές θεραπείας αποτυγχάνουν.