Οι τακτικές εξετάσεις με υπερηχογράφημα για ανίχνευση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής, είναι σε θέση να μειώνουν σημαντικά τις πιθανότητες θανάτου λόγω ρήξης ανευρύσματος σε άνδρες 65 ετών και άνω.

Οι ανιχνευτικές εξετάσεις με υπερήχους, μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου κατά σχεδόν 50% σε άνδρες ηλικιών μεταξύ 65 και 79 ετών. Στις γυναίκες δεν βρέθηκε ανάλογο αποτέλεσμα.

Επιπρόσθετα όμως, οι άνδρες που υποβάλλονται στις εν λόγω ανιχνευτικές εξετάσεις, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση για ανεύρυσμα αορτής. Η επέμβαση αυτή έχει τους δικούς της κινδύνους που μπορούν να οδηγήσουν στο θάνατο τον ασθενή.  

Πρόκειται για συμπεράσματα από ανασκόπηση 4 ερευνών που συμπεριέλαβαν 127.891 άνδρες και 9.342 γυναίκες. Η εργασία έγινε από εμπειρογνώμονες του NICE (National Institute for Clinical Excellence) του Ηνωμένου Βασιλείου. Με βάση τεκμηριωμένα επιστημονικά και ερευνητικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη χρησιμότητα ιατρικών διαδικασιών που προκύπτουν από καλά σχεδιασμένες έρευνες, το επίσημο αυτό σώμα, εκδίδει οδηγίες καθοδήγησης του ιατρικού σώματος, για την καλύτερη δυνατή περίθαλψη των ασθενών.

Υπολογίζεται ότι από 5% έως 10% των ανδρών ηλικίας 65 έως 79 ετών, έχουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Στις γυναίκες η συχνότητα αορτικών ανευρυσμάτων λόγω αύξησης της ηλικίας, είναι χαμηλότερη.

Η κοιλιακή αορτή είναι το μέρος της αορτής που διασχίζει την κοιλία, στο πίσω μέρος της και κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, μεταφέροντας το αίμα στο κάτω μέρος του σώματος.

Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής, συνήθως δεν συνοδεύονται από συμπτώματα. Όμως η ρήξη τους, επιβάλλει επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση και συχνά οδηγεί στο θάνατο. Μετά από ρήξη ανευρύσματος αορτής, σχεδόν 80% των ασθενών που φτάνουν σε νοσοκομείο, πεθαίνουν.

Όταν η διάμετρος ενός ανευρύσματος είναι μεγαλύτερη από 5 εκατοστά, ο κίνδυνος ρήξης είναι μεγάλος. Ανευρύσματα μικρότερης διαμέτρου, πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά για να εντοπισθεί έγκαιρα μια αύξηση του μεγέθους τους.

Η προαιρετική χειρουργική διόρθωση αορτικών ανευρυσμάτων, στόχο έχει την πρόληψη θανάτου λόγω ρήξης. Η ανίχνευση του ανευρύσματος, είναι σε θέση να σώζει πολλές ζωές διότι επιτρέπει στους χειρουργούς να διορθώνουν τη διάταση της αορτής προτού ξεπεράσει τα 5,5 εκατοστά.

Παρά τις θετικές επιπτώσεις που έχει η συστηματική ανίχνευση του ανευρύσματος με υπερηχογράφημα, εντούτοις συνεχίζει να έχει κάποιες επίμαχες πτυχές. Πράγματι ορισμένοι ειδικοί, αναφέρουν ότι κάποτε είναι δύσκολη η απόφαση προαιρετικής χειρουργικής επέμβασης διόρθωσης του ανευρύσματος για ανθρώπους που φαίνονται υγιείς, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους της επέμβασης.

Για παράδειγμα αναφέρεται, υπάρχει η πιθανότητα να ζητηθεί από ασθενείς να υποβληθούν σε επέμβαση με τους κινδύνους της, για μεγάλο ανεύρυσμα το οποίο όμως μπορεί να μην τους απειλήσει τη ζωή. Επίσης μερικοί άνθρωποι πιθανόν να καταστούν υπερβολικά αγχώδεις για μικρότερα ανευρύσματα που δεν χρειάζονται χειρουργική διόρθωση.

Σε ανθρώπους που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής όπως οι άνδρες άνω των 65 ετών που κάπνιζαν ή γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος, το ανιχνευτικό υπερηχογράφημα, χρειάζεται. Εάν το αρχικό υπερηχογράφημα ανιχνεύσει ανεύρυσμα, τότε εφόσον το μέγεθος του είναι μικρότερο από 5 εκατοστά, χρειάζεται επανάληψη της εξέτασης κάθε 3 έως 6 μήνες.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι για τις γυναίκες, έστω και εάν τα δεδομένα που έχουμε μέχρι τώρα δείχνουν χαμηλότερο κίνδυνο ανευρύσματος κοιλιακής αορτής συγκριτικά με τους άνδρες, εντούτοις χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαφανεί η χρησιμότητα του προγράμματος ανιχνευτικού υπερηχογραφήματος.

Δεν αποκλείεται το πρόβλημα να είναι εξίσου σοβαρό αν όχι μεγαλύτερο από ότι σήμερα νομίζουμε στις γυναίκες. Σε αυτές, το μέγεθος της αορτής και των ανευρυσμάτων, είναι μικρότερα από ότι στους άνδρες. Έτσι είναι δυσκολότερο να διαγνωσθεί, το πότε έχουν φτάσει σε ένα επικίνδυνο στάδιο.

Συμπερασματικά, θα τονίσουμε ότι πράγματι υπάρχει ένα γενικό ενδιαφέρον από όλους, για προγράμματα ανίχνευσης και παρακολούθησης με στόχο την έγκαιρη χειρουργική διόρθωση των ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής πριν από τη ρήξη τους.

Υπάρχουν σήμερα στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι η ανίχνευση με υπερηχογράφημα ανευρύσματος κοιλιακής αορτής, οδηγεί σε σημαντική μείωση της θνησιμότητας των ανδρών 65 έως 79 ετών λόγω ρήξης ανευρύσματος. Για τις γυναίκες χρειάζονται ακόμη περισσότερες έρευνες για να τεκμηριωθεί το γεγονός αυτό.

Απαιτούνται ακόμη περισσότερες αναλύσεις και προσεκτικές σκέψεις προτού κριθεί εάν επιβάλλεται να εισαχθεί ένα συντονισμένο, πληθυσμιακό, πρόγραμμα ανίχνευσης ανευρύσματος αορτής.