Η συμπεριφορά των προϊσταμένων στην εργασία έχει επιπτώσεις στην καρδία των υφισταμένων τους.
Όσο περισσότερο θεωρούν ως μη ικανό τον προϊστάμενο τους οι εργαζόμενοι τόσο περισσότερο αυξάνονται το στρες που βιώνουν και οι πιθανότητες τους να αναπτύξουν καρδιακή πάθηση.
Υπάρχει μάλιστα και μια σχέση μεταξύ της έντασης και διάρκειας του στρες που βιώνει ο εργαζόμενος που θεωρεί ως μη ικανό τον προϊστάμενο του και του κίνδυνου να υποστεί καρδιακή πάθηση.
Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που βιώνει ο εργαζόμενος τις άσχημες εμπειρίες με τον προϊστάμενο του και όσο μεγαλύτερο είναι το εργασιακό στρες που βιώνει λόγω αυτής της κατάστασης, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες να υποστεί στηθάγχη, καρδιακή προσβολή ή ακόμη να αποβιώσει.
Τα σημαντικά αυτά συμπεράσματα για τις εργασιακές σχέσεις προέκυψαν από έρευνα Σουηδών επιστημόνων σε 3.100 άνδρες ηλικίας 17 έως 70 ετών οι οποίοι συμμετείχαν στη διαχρονική μελέτη Εργασία, Λιπίδια και Ινωδογόνο (
Work, Lipids and Fibrinogen Stockholm Study). Οι καρδιές των συμμετεχόντων ελέγχθηκαν αρχικά για 3 χρόνια στο χώρο εργασίας τους.
Ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τις αρχηγικές ικανότητες των ανώτερων προϊσταμένων τους για θέματα, όπως οι ικανότητες τους, το πόσο καλά καθοδηγούσαν τους υφισταμένους για την τοποθέτηση και επίτευξη των στόχων, για την ποιότητα επικοινωνίας και την ανταπόκριση που λάμβαναν από αυτούς.
Στη συνέχεια και για τα 8 περίπου επόμενα χρόνια η εξέλιξη των ανδρών παρακολουθείτο από τα ιατρικά αρχεία των νοσοκομείων και καταγράφονταν οι καρδιακές παθήσεις και οι θάνατοι που συνέβαιναν μεταξύ τους. Στην περίοδο παρακολούθησης καταγράφηκαν 74 περιπτώσεις θανάσιμων και μη θανάσιμων καρδιακών επεισοδίων, στηθάγχης ή θανάτου λόγω καρδιακής πάθησης.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε συσχετισμό μεταξύ της υποκειμενικής αξιολόγησης των προϊσταμένων από τους υφιστάμενους τους και τις πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακή πάθηση:
- Οι υφιστάμενοι που θεωρούσαν τους διευθυντές τους ως το λιγότερο ικανούς, είχαν 25% αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν σοβαρή καρδιακή πάθηση συγκριτικά με άλλους που θεωρούσαν τους προϊσταμένους τους ικανούς
- Εκείνοι οι εργαζόμενοι που είχαν την άποψη ότι οι διευθυντές τους δεν ήσαν ικανοί και βρίσκονταν στο ίδιο εργασιακό καθεστώς για περισσότερο από 4 χρόνια, είχαν ακόμη περισσότερες πιθανότητες προσβολής τους από σοβαρή πάθηση της καρδίας που ανερχόταν στο 64%.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι ασθένειες λόγω στρες αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα στην εποχή μας. Το εργασιακό στρες είναι από τις κυριότερες πηγές στρες που βλάπτει την υγεία μας σήμερα. Ωστόσο υπάρχουν τρόποι επιτυχούς αντιμετώπισης του.
Φαίνεται ότι οι διευθυντές έχουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση των παραγόντων που δημιουργούν το στρες στο εργασιακό περιβάλλον.
Η διαπαιδαγώγηση των διευθυντών στους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που έχουν σχέση με τη γένεση, διάρκεια και μείωση του στρες στο επαγγελματικό περιβάλλον, μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις για όλους, τους υφιστάμενους, τους προϊσταμένους, την εταιρεία ή τον οργανισμό που τους εργοδοτεί και για το κοινωνικό σύνολο γενικότερα.
Ο καλός διευθυντής μεταξύ άλλων χαρακτηρίζεται από:
- Σεβασμό προς τους υφισταμένους του
- Την ικανότητα να τοποθετεί στόχους και να καθοδηγεί τους υφισταμένους του για την επίτευξη τους
- Δεξιότητες σωστής επικοινωνίας με τους συναδέλφους του ανεξάρτητα ιεραρχικής βαθμίδας με καλούς μηχανισμούς ανάδρασης (παρακολουθεί την επικοινωνία που αρχίζει, ανταποκρίνεται σε όσα αναμένονται από αυτόν, εφοδιάζει τους υφισταμένους με τις απόψεις του και δίνει με συνέπεια οδηγίες ανάλογα με το τι κάνουν οι υφιστάμενοι του)
- Δυνατότητες ανάθεσης και παρακολούθησης εργασιών σε άλλους
- Την ικανότητα να τοποθετεί σε ρεαλιστικά πλαίσια το τι μπορεί να αναμένει από τους συναδέλφους του
- Προσφέρει πληροφόρηση, στήριξη, δυνατότητες ανάληψης ευθυνών και δύναμη στους υφισταμένους για να μπορούν να αναλαμβάνουν και να διεκπεραιώνουν πρωτοβουλίες που εισηγούνται ή έργα που τους ανατίθενται.
Βλέπουμε λοιπόν ότι πιθανόν μια στρατηγική βελτίωσης των ικανοτήτων των διευθυντών σε διάφορους τομείς που έχουν σχέση με ψυχοκοινωνικές και ηγετικές συνιστώσες των δεξιοτήτων τους, μπορεί να έχει εξαιρετικά θετικές επιπτώσεις στη μείωση του στρες των υφισταμένων τους, στη βελτίωση της υγείας τους, στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και γενικότερα στην αναβάθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Τελικά μια τέτοια προσέγγιση έστω και εάν χρειάζονται ακόμη περισσότερες έρευνες για να αποδειχθεί τελεσίδικα, δεν μπορεί παρά να καλυτερεύει τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ συναδέλφων όλων των ιεραρχικών βαθμίδων στο εργασιακό περιβάλλον ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει την παραγωγικότητα και είναι καρποφόρα για όλους.