Οι βιταμίνες έχουν καθοριστικό ρόλο στον οργανισμό μας. Ζωή χωρίς βιταμίνες δεν γίνεται.
Το σώμα μας χρειάζεται καθημερινά βιταμίνες, σε πολύ μικρές ποσότητες, για πολλές και διάφορες λειτουργίες.
Ο οργανισμός μας δεν είναι σε θέση να παράγει τις περισσότερες βιταμίνες και έτσι τις παίρνουμε από τη διατροφή μας.
Οι ελλείψεις βιταμινών αντιστοιχούν με πολύ χαμηλά επίπεδα των ουσιών αυτών στον οργανισμό.
Οι ελλείψεις σε ορισμένες βιταμίνες μπορούν να επηρεάσουν και να μειώσουν την άμυνα του οργανισμού εναντίον των λοιμώξεων. Επίσης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για εκ γενετής ανωμαλίες στα παιδιά, αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο, για καρδιακές παθήσεις και οστεοπόρωση.
Από την άλλη είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ορισμένες βιταμίνες όταν είναι σε ψηλές ποσότητες στον οργανισμό μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα.
Ιδιαίτερα οι βιταμίνες Α και D, είναι δυνατόν σε υπερβολικές ποσότητες να προκαλέσουν πονοκεφάλους, ναυτίες, εμετούς και διάρροια.
Για τους λόγους αυτούς είναι σημαντικό να μην παίρνει κάποιος από μόνος του και ανεξέλεγκτα βιταμίνες αλλά θα πρέπει να ενημερώνει το γιατρό του για να υπάρχει μια σωστή καθοδήγηση.
Ο καλύτερος τρόπος για να παίρνει κάποιος τις βιταμίνες που χρειάζεται είναι δια μέσου της διατροφής του: Τα φρούτα, τα δημητριακά, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας χωρίς λίπος.
Ωστόσο η λήψη σε ορισμένες περιπτώσεις πολυβιταμινών μπορεί να διασφαλίζει ότι ο οργανισμός παίρνει τις απαραίτητες βιταμίνες που χρειάζεται καθημερινά.
Σας παρουσιάζουμε πιο κάτω τις σημαντικότερες βιταμίνες, τις κυριότερες ιδιότητές τους και τα τρόφιμα στα οποία περιέχονται:
Βιταμίνη Α
Η βιταμίνη Α (ρετινόλη) είναι σημαντική για την όραση. Ιδιαίτερα είναι σημαντική για την όραση κατά τη νύκτα. Ο ρόλος της είναι σημαντικός για την άμυνα του οργανισμού και για τον μεταβολισμό και ανάπτυξη των κυττάρων.
Οι υπερβολικές δόσεις βιταμίνης Α μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα και βλάβη στο συκώτι, προκαλούν οπτικά προβλήματα και αυξάνουν τον κίνδυνο για κατάγματα της άρθρωσης του μηριαίου οστού με τη λεκάνη.
Η βιταμίνη Α περιέχεται στο κρέας, στο ψάρι, στον κρόκο του αυγού. Πολλές από τις γνωστές καροτινοειδείς ουσίες, μετατρέπονται από τον οργανισμό σε βιταμίνη Α. Ο καλύτερος τρόπος για να μην υπάρξει έλλειψη βιταμίνης Α σε κάποιον, είναι να τρωει αρκετά φρούτα και λαχανικά.
Καροτινοειδείς ουσίες
Οι ουσίες αυτές έχουν αντι-οξειδωτική δράση. Προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που παράγονται κατά το φυσιολογικό μεταβολισμό.
Βοηθούν στην πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως καρκίνο του μαστού και του προστάτη. Οι υπερβολικές δόσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν κιτρίνισμα του δέρματος.
Οι ουσίες αυτές περιέχονται μέσα στα καρότα, τα κολοκύθια, στις γλυκές πατάτες, στα ροδάκινα, στα βερίκοκα και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά.
Φυλλικό ή φολικό οξύ (βιταμίνη Β9)
Το φυλλικό οξύ ανήκει στην οικογένεια των βιταμινών Β. Παίζει ρόλο στην πρόληψη για ορισμένες εκ γενετής ανωμαλίες και για την αναιμία.
Επίσης θεωρείται ότι βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου. Επιπρόσθετα βοηθά εναντίον των καρδιακών παθήσεων.
Οι γυναίκες που είναι πιθανόν να μείνουν έγκυες, θα πρέπει να παίρνουν 800 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος καθημερινά σαν συμπλήρωμα διατροφής. Θα πρέπει να αρχίζουν την πρόληψη αυτή προτού ακόμη μείνουν έγκυες.
Το φυλλικό οξύ περιέχεται σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σε δημητριακά, στα φασόλια, στα αβοκάντο, στις μπανάνες, στο χυμό πορτοκαλιού, στα σπαράγγια και στη ζύμη.
Βιταμίνη Β6
Η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη), είναι αναγκαία για κυτταρικές λειτουργίες και για το νευρολογικό σύστημα.
Περιέχεται μέσα στο ψάρι, στο κρέας πουλερικών, στη σόγια, στα δημητριακά, στα μπιζέλια, στους ξηρούς καρπούς και στις μπανάνες.
Βιταμίνη Β12
Η βιταμίνη Β12 είναι αναγκαία για το αιμοποιητικό σύστημα και για το νευρικό σύστημα. Ελλείψεις μπορούν να προκληθούν λόγω κακής διατροφής και εξ' αιτίας κακής απορρόφησης που προκαλείται από ασθένειες του στομαχιού ή του εντέρου.
Περιέχεται μέσα στο ψάρι, το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι χορτοφάγοι που δεν τρωνε καθόλου τρόφιμα ζωικής προέλευσης, χρειάζονται να παίρνουν βιταμίνη Β12.
Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C ανήκει στην κατηγορία των αντι- οξειδωτικών ουσιών. Πιθανόν να συμβάλλει στην πρόληψη ορισμένων καρκίνων, βοηθά στην επούλωση των πληγών και βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου.
Περιέχεται μέσα στα εσπεριδοειδή, στα πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ, στις φράουλες, τα καρπούζια, τις ντομάτες, στα πράσινα και κόκκινα πιπέρια και στα μπρόκολα.
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D βοηθά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων. Οι υπερβολικές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν ψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα και εναποθέσεις ασβεστίου στους ιστούς.
Η βιταμίνη D βρίσκεται μέσα στο συκώτι, στα ψάρια, τα δημητριακά και ορισμένα γάλατα που εμπλουτίζονται με τη βιταμίνη αυτή.
Ο οργανισμός μας μπορεί να συνθέσει τη βιταμίνη D όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου.
Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε είναι μια αντι-οξειδωτική ουσία η οποία συμβάλλει στην καλή λειτουργία του συστήματος άμυνας του οργανισμού. Επίσης συμβάλλει στην πρόληψη της απόφραξης των αρτηριών.
Οι υπερβολικές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν πονοκέφαλο, κούραση, ναυτία και διάρροια.
Περιέχεται μέσα στα φυτικά έλαια, στα δημητριακά και στους ξηρούς καρπούς.
Βιταμίνη Κ
Η βιταμίνη Κ παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος και στην υγεία των οστών.
Περιέχεται μέσα στα φυλλώδη λαχανικά με χρώμα πράσινο σκούρο όπως το σπανάκι, τα σαλατικά, τα λάχανα και τα λαχανάκια των Βρυξελλών.