Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι η παχυσαρκία απειλεί το μέλλον των παιδιών τους. Αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών δείχνουν τα ακόλουθα ανησυχητικά ευρήματα:

1. Σε παχύσαρκα παιδιά ηλικίας 10 έως 16 ετών οι καρωτίδες, δηλαδή οι αρτηρίες που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με αίμα, μπορεί να έχουν βλάβες του αυλού τους που τις κάνουν να είναι στην ίδια κατάσταση όπως οι αρτηρίες ατόμων 45 χρονών
 
2. Παχύσαρκα ή υπέρβαρα παιδιά είναι δυνατόν να έχουν ανωμαλίες της καρδίας (υπερτροφία του αριστερού κόλπου, προβλήματα διαστολής) οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την υγεία της καρδίας και το μέλλον τους.

Αμερικανοί γιατροί από το πανεπιστήμιο του Μισούρι εξέτασαν τις καρωτίδες σε 34 αγόρια και 36 κορίτσια ηλικίας 10 έως 16 ετών με μέσο όρο ηλικίας 13 ετών. Συγκεκριμένα μέτρησαν το πάχος του εσωτερικού τοιχώματος των καρωτίδων στα παιδιά αυτά. Η μέτρηση αυτή επιτρέπει την τεκμηρίωση ή όχι σχηματισμού πλάκας αθηρωμάτωσης.

Η αθηρωμάτωση των αρτηριών είναι αιτία σταδιακής στένωσης και απόφραξης τους. Τα φαινόμενα φλεγμονής που δημιουργούνται τοπικά στις καρωτίδες λόγω αθηρωματικής πλάκας μπορούν μεταξύ άλλων να προκαλέσουν εγκεφαλικά επεισόδια ισχαιμικού τύπου. Στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδίας η αθηρωμάτωση ευθύνεται για στηθάγχη και έμφραγμα μυοκαρδίου.

1. Ψηλή κακή χοληστερόλη LDL αίματος
    
2. Χαμηλή καλή χοληστερόλη HDL αίματος
    
3. Ψηλά τριγλυκερίδια αίματος
    
4. 57% των παιδιών είχαν δείκτη μάζας σώματος (καθορίζει κατά πόσο ένα άτομο είναι παχύσαρκο, υπέρβαρο ή όχι) που ήταν πέραν της 95ης εκατοστιαίας μονάδας, γεγονός που έδειχνε ότι ήσαν παχύσαρκα.

Τα παιδιά που επιλέγηκαν για την έρευνα θεωρήθηκαν ότι είχαν ψηλό κίνδυνο να υποστούν καρδιακή πάθηση λόγω του ότι ήσαν παχύσαρκα, είχαν ανωμαλίες στα επίπεδα χοληστερόλης αίματος και/ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρου θανάτου λόγω καρδιακής πάθησης.

Οι τιμές των λιπιδίων αίματος (κατά μέσο όρο) των παιδιών ήταν:

1. Ολική χοληστερόλη: 223,4 mg/dl. Κανονικά σύμφωνα με τις συστάσεις του Αμερικανικού Σύνδεσμου για την Καρδία (American Heart Association), η ολική χοληστερόλη πρέπει να είναι κάτω από 170 mg/dl
    
2. Κακή χοληστερόλη LDL: 149,8 mg/dl. Κανονικά πρέπει να είναι κάτω από 110 mg/dl
    
3. Τριγλυκερίδια: 151,9 mg/dl. Κανονικά πρέπει να είναι χαμηλότερα από 150 mg/dl

Οι γιατροί από το Μισούρι μετά από τις μετρήσεις στις καρωτίδες των παιδιών τεκμηρίωσαν τα ακόλουθα ιδιαίτερα ανησυχητικά ευρήματα:

1. Οι αρτηρίες των παιδιών παρουσίαζαν βλάβες ανάλογες με τις αρτηρίες μεσήλικων ηλικίας 45 ετών. Δηλαδή η "αρτηριακή ηλικία" ήταν τουλάχιστον κατά 30 χρόνια μεγαλύτερη από ότι η πραγματική χρονολογική ηλικία των παιδιών
    
2. Οι παράγοντες που σχετίζονταν το περισσότερο με τις πιθανότητες ένα παιδί να έχει βλάβες στις ζωτικές αυτές αρτηρίες του, ήταν ο δείκτης μάζας σώματος, τα επίπεδα τριγλυκεριδίων αίματος άνω των 100 mg/dl και η πίεση
    
3. Ο πιο επικίνδυνος συνδυασμός για την αύξηση της αθηρωμάτωσης στις καρωτίδες ήταν η ταυτόχρονη ύπαρξη παχυσαρκίας και ψηλών επιπέδων τριγλυκεριδίων αίματος. Ο συνδυασμός αυτός πρέπει να είναι σήμα συναγερμού για το γιατρό ότι δημιουργούνται μεγάλοι κίνδυνοι πρόκλησης καρδιαγγειακής πάθησης στο παιδί

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν οι πλάκες αθηρωμάτωσης που δημιουργούνται στα παιδιά είναι δυνατόν να μειωθούν ή ακόμη να φύγουν.

Μήπως η σωματική άσκηση, η απώλεια περιττού βάρους με διατήρηση κανονικού βάρους σώματος, η σωματική άσκηση, οι θεραπείες με φάρμακα για τις ανωμαλίες των λιπιδίων αίματος (χορήγηση στατινών για μείωση χοληστερόλης αίματος), θα μπορούσαν να βοηθούν στην υποχώρηση των βλαβών των αρτηριών των παιδιών και να τις καθιστούν λειτουργικά καλύτερες;

Ορισμένες έρευνες που έγιναν σε παχύσαρκα παιδιά με ψηλή χοληστερόλη και πολύ μεγάλο κίνδυνο για καρδιακή πάθηση στα οποία χορηγήθηκαν στατίνες έδειξαν ότι το πάχος του εσωτερικού τμήματος των καρωτίδων αρτηριών δυνατόν να υποχωρεί γεγονός που δείχνει την υποχώρηση της αρτηριακής αθηρωμάτωσης. Η τακτική σωματική άσκηση των παιδιών αυτών έδειξε ότι βελτιώνει τη λειτουργικότητα των αρτηριών.

Είναι γεγονός ότι η αθηρωμάτωση στα παιδιά δεν είναι ακόμη σκληρή και επασβεστωμένη όπως στους ενήλικες. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει παράθυρο ευκαιρίας για αντιμετώπιση και διόρθωση του προβλήματος προτού η αθηρωμάτωση γίνει πλέον μόνιμη και μη ανατρέψιμη.

Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για την κατάσταση των αρτηριών των παιδιών μας και ιδιαίτερα αυτών που είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα ή έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου όπως ανωμαλίες επιπέδων χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και ψηλή πίεση.

Επισημαίνεται ότι η ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη που παρατηρείται στα παχύσαρκα παιδιά (προπομπός του διαβήτη τύπου 2) και η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα, συγκαταλέγονται στους παράγοντες που προάγουν την πάχυνση του εσωτερικού τοιχώματος των καρωτίδων, δηλαδή της αρτηριακής αθηρωμάτωσης.

Η σημαντική αυτή εργασία που πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα για το μέλλον των παιδιών μας.

Μια δεύτερη ανάλογη μελέτη έγινε σε 991 φαινομενικά υγιή παιδιά. Εξετάστηκε με υπερήχους η καρδία τους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αύξηση του σωματικού τους βάρους οδηγούσε σε αύξηση του μεγέθους του αριστερού κόλπου της καρδίας τους. Η μεγέθυνση του αριστερού κόλπου της καρδίας αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες, καρδιακές αρρυθμίες και εγκεφαλικά επεισόδια.

Μια τρίτη έρευνα σε 150 παιδιά έδειξε μια ακόμη ανωμαλία στην καρδία των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών. Η ικανότητα της καρδίας να διαστέλλεται μεταξύ των συστολών, ήταν στα παιδιά αυτά μειωμένη.

Βλέπουμε λοιπόν ότι συσσωρεύονται τα στοιχεία που δείχνουν πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα του υπερβολικού βάρους σώματος και της παχυσαρκίας που μαστίζει στην εποχή μας τα παιδιά και τους έφηβους.

Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της υγείας τους που απειλεί το μέλλον και τη ζωή τους και απαιτείται να ληφθούν επείγοντα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης.