Το αεροπλάνο αποτελεί ένα ασφαλές μέσο μεταφοράς. Στην εποχή μας τα αεροπορικά ταξίδια έχουν αυξηθεί δραματικά σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και ομάδες πληθυσμού.
Για τους περισσότερους ανθρώπους δεν δημιουργείται οποιοδήποτε ιδιαίτερο πρόβλημα κατά το αεροπορικό ταξίδι. Σε διάφορες ομάδες ασθενών χρειάζεται εξέταση της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.
Σε άτομα με ή χωρίς πρόβλημα υγείας, είναι δυνατόν να λαμβάνονται μέτρα που καθιστούν το ταξίδι ασφαλέστερο, περισσότερο άνετο και ευχάριστο.
Σήμερα όλο και περισσότερο, οι γιατροί ερωτούνται από τους ασθενείς και τις οικογένειες τους για συμβουλές, προφυλάξεις και προληπτικά μέτρα σχετικά με αεροπορικά ταξίδια. Η ανάγκη για τέτοιες συμβουλές αυξάνεται συνεχώς.
Οι λόγοι της αύξησης της ανάγκης για συμβουλές στον τομέα αυτό είναι πολλοί. Μερικοί από αυτούς είναι η αύξηση των ταξιδιών, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, η μεγαλύτερη ενημερότητα του κοινού για θέματα υγείας, η αύξηση των ασθενών με χρόνιες ασθένειες που λαμβάνουν θεραπεία, οι ασθενείς που ταξιδεύουν για μετάβαση σε κέντρα άλλων χωρών για θεραπεία και το μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης ασθενών από ασθένειες που απειλούν τη ζωή.
Μπορούμε να εξετάσουμε μια σειρά από μέτρα που μπορούν να βοηθούν τόσο αυτούς που είναι υγιείς όσο και εκείνους που έχουν πρόβλημα υγείας. Πρέπει όμως να τονίσουμε από την αρχή ότι είναι ο γιατρός που μπορεί να δίνει τις καλύτερες και τις πλέον πρόσφατες συμβουλές για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Μερικές βασικές αρχές που δυνατόν να βοηθούν και τις οποίες θα μπορεί ο καθένας ανάλογα με την περίπτωσητου να εξετάζει με το γιατρό είναι οι ακόλουθες:
1. Φάρμακα.
Οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα, πρέπει να μεταφέρουν όλα τα φάρμακα τους στην προσωπική αποσκευή που θα έχουν μαζί τους στην καμπίνα. Να προβλέπουν να έχουν αρκετή ποσότητα όλων των φαρμάκων τους για όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Είναι καλύτερα να έχουν μεγαλύτερες ποσότητες για το ενδεχόμενο καθυστέρησης επιστροφής.
Είναι αναγκαίο να ρωτούν το γιατρό τους κατά πόσο η δοσολογία θα αλλάξει λόγω αλλαγής των χρόνων φαγητού και ύπνου στον προορισμό τους.
Επιπρόσθετα οι ασθενείς πρέπει να πληροφορούνται εάν υπάρχουν περιορισμοί στη μεταφορά φαρμάκων που χρειάζονται και θα έχουν μαζί τους σε υγρή ή άλλη μορφή. Η εταιρεία αερογραμμών με την οποία θα ταξιδεύσουν θα τους πληροφορήσει για το τι επιτρέπεται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς για την ασφάλεια των πτήσεων. Εάν είναι αναγκαίο, ο γιατρός τους θα τους δώσει τα απαραίτητα πιστοποιητικά για να μπορέσουν να μεταφέρουν μαζί τους τα φάρμακα που απαιτείται να τα έχουν συνεχώς μαζί τους.
2. Αναγνώριση.
Οι ασθενείς όπως οι διαβητικοί ή οι επιληπτικοί, είναι καλό να έχουν μια ιατρική ταυτότητα (τύπου Medic Alert) για σκοπούς άμεσης αναγνώρισης της ταυτότητας τους, της πάθησης και του θεράποντος ιατρού. Είναι καλό να υπάρχει και το τηλέφωνο του προσωπικού γιατρού ούτως ώστε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να είναι δυνατή η επικοινωνία μαζί του.
Επίσης μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο εάν ο ασθενής μεταφέρει μαζί του μια λίστα με τα φάρμακα, τις δοσολογίες και τις ώρες χορήγησης των φαρμάκων που λαμβάνει.
3. Η αφυδάτωση.
Ο αέρας στα αεροπλάνα είναι ξηρός. Τα αλκοολούχα και τα καφεϊνούχα ποτά, προτιμότερο είναι να αποφεύγονται. Αντίθετα το νερό σε ικανοποιητικές ποσότητες βοηθά εναντίον της αφυδάτωσης.
4. Πόνος στα αυτιά.
Τα άτομα που αισθάνονται πόνο κατά την πτήση μπορούν να μασούν μαστίχα ή να καταπίνουν συχνά.
Ορισμένα αποσυμφορητικά φάρμακα όπως η ψευδοεφεδρίνη, εάν ληφθούν πριν από την επιβίβαση στο αεροπλάνο, μπορούν να βοηθήσουν.
5. Αλλαγή χρονικής ζώνης (jet lag).
Τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων που συνοδεύονται από αλλαγές χρονικής ζώνης, συνοδεύονται από αποδιοργάνωση του βιολογικού μας κύκλου.
Για την αντιμετώπιση του δυσάρεστου αυτού φαινομένου τα ακόλουθα βοηθούν:
- Καλός ύπνος ικανοποιητικών ωρών πριν από την αναχώρηση
- Αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ
- Ισοζυγισμένα γεύματα και αποφυγή υπερφαγίας
- Άσκηση, στο μέτρο του δυνατού, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
- Αποφυγή χρήσης υπνωτικών χαπιών. Εάν είναι απαραίτητα, να περιορίζεται η χρήση τους στο ελάχιστο δυνατό, για μόνο λίγες μέρες
- Προσαρμογή το ταχύτερο στη νέα ζώνη χρόνου ακολουθώντας τον τοπικό ρυθμό για τα γεύματα και για ύπνο
- Η μελατονίνη είναι δυνατόν να βοηθά αλλά δεν πρέπει να λαμβάνεται χωρίς τη συμβουλή του γιατρού.
6. Θρόμβωση και πνευμονική εμβολή.
Ακόμη και οι υγιείς άνθρωποι μπορεί να υποστούν θρόμβωση των ποδιών μετά από πτήσεις μακράς διάρκειας.
Για την αποφυγή του σοβαρού αυτού προβλήματος, το περπάτημα όποτε είναι δυνατό κατά το ταξίδι στο αεροπλάνο, οι ασκήσεις τεντώματος και άλλες ενώ ο επιβάτης κάθεται όπως επίσης και οι ειδικές κάλτσες στα πόδια, είναι δυνατόν να συμβάλλουν στην πρόληψη της θρόμβωσης στα κάτω μέλη.
7. Οξυγόνο.
Ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται οξυγόνο. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι αναγκαίο να ειδοποιείται η αερογραμμή εκ των προτέρων. Μπορεί να διευθετηθεί η παροχή οξυγόνου προς τον ασθενή από το εξοπλισμό του αεροπλάνου. Πρέπει επίσης να γίνονται οι διευθετήσεις παροχής οξυγόνου για μετά την αποβίβαση.
8. Καταδύσεις.
Άτομα που κάνουν καταδύσεις πρέπει να περιμένουν 12 έως 24 ώρες μετά την τελευταία τους κατάδυση για να ταξιδέψουν με αεροπλάνο. Νωρίτερα αυτό είναι επικίνδυνο.
9. Καρδιοπάθειες.
Ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου χωρίς επιπλοκές δεν πρέπει να ταξιδεύουν με αεροπλάνο εάν δεν περάσουν τουλάχιστο τρεις εβδομάδες από το καρδιακό επεισόδιο.
Στις περιπτώσεις που το έμφραγμα συνοδευόταν από επιπλοκές, θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστο έξη εβδομάδες για να εξεταστεί μαζί με το θεράποντα γιατρό η δυνατότητα αεροπορικού ταξιδιού.
Επίσης η πτήση μπορεί να μην ενδείκνυται για ασθενείς με ασταθή στηθάγχη, σοβαρή, αποσταθεροποιημένη καρδιακή ανεπάρκεια, ανεξέλεγκτη υπέρταση, σοβαρές αρρυθμίες ή παθήσεις των βαλβίδων.
Ασθενείς που έχουν υποστεί καρδιαγγειακό επεισόδιο δεν πρέπει να ταξιδεύουν με αεροπλάνο εάν δεν περάσουν τουλάχιστο δύο εβδομάδες και μόνο εάν ο γιατρός τους κρίνει ότι μπορούν.
10. Διαβήτης.
Οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί για αεροπορικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων ή όταν πρόκειται να αλλάζουν ζώνες χρόνου.
Η προσαρμογή των ελέγχων γλυκόζης αίματος, η χορήγηση της ινσουλίνης και άλλων φαρμάκων, το ωράριο των γευμάτων χρειάζονται προσοχή κατά το ταξίδι και στον προορισμό. Στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος) επιβάλλεται περισσότερος προγραμματισμός και προσαρμογή.
Οι διαβητικοί πρέπει να έχουν μαζί τους στην καμπίνα όλα όσα χρειάζονται για το ταξίδι. Εάν παίρνουν ινσουλίνη πρέπει να έχουν μαζί τους τις βελόνες, τις σύριγγες, πετσετάκια αλκοόλης. Επίσης πρέπει να έχουν μαζί τους τη συσκευή μέτρησης γλυκόζης αίματος.
Μαζί με τα φάρμακα τους για το διαβήτη πρέπει να έχουν μαζί τους τους και αντιβιοτικά, αντιδιαρροϊκά, φάρμακα κατά της ναυτίας και γλυκαγόνη.
Είναι απαραίτητο να έχουν μια ιατρική ταυτότητα τύπου Medic Alert, στην οποία εκτός από το όνομα τους, να αναγράφεται η πάθηση, το όνομα, το τηλέφωνο και η διεύθυνση του θεράποντος γιατρού. Επίσης είναι καλό να έχουν μια λίστα με όλα τα φάρμακα που παίρνουν και τις δοσολογίες τους.
Επιπρόσθετα οι διαβητικοί ασθενείς είναι καλό να έχουν μαζί τους κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους, μικρά σνακ, ζάχαρο σε κύβο ή φακελάκια, χυμό σε ατομική συσκευασία για να μπορούν να αντιμετωπίζουν ένα ενδεχόμενο επεισόδιο υπογλυκαιμίας.
11. Εγκυμοσύνη.
Οι έγκυες γυναίκες είναι καλύτερα να μην ταξιδεύουν αεροπορικώς όταν κοντεύει η αναμενόμενη μέρα του τοκετού. Πολλές αερογραμμές ζητούν πιστοποιητικό από το γιατρό για την αναμενόμενη μέρα γέννησης.
Ο στόχος είναι να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ενός τοκετού κατά την πτήση. Το παιδί στη μήτρα της μητέρας του, δεν κινδυνεύει κατά την πτήση λόγω μείωσης του οξυγόνου διότι η εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη δεσμεύει περισσότερο οξυγόνο προστατεύοντας έτσι το παιδί από μια ενδεχόμενη πτώση του οξυγόνου.
Οι γυναίκες με εγκυμοσύνη που παρουσιάζουν επιπλοκές είναι προτιμότερο να συζητούν με το γυναικολόγο τους ένα ενδεχόμενο αεροπορικού ταξιδιού και είναι προτιμότερο να το αποφεύγουν
Συνοπτικά θα τελειώσουμε τονίζοντας ότι υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για να είναι πιο ασφαλές, άνετο και ευχάριστο ένα αεροπορικό ταξίδι τόσο για ασθενείς όσο και για άτομα χωρίς πρόβλημα υγείας.
Τα προβλήματα που μπορούν να έχουν διάφορες ομάδες ασθενών κατά τη διάρκεια των πτήσεων εξαρτώνται από το είδος και το βαθμό σοβαρότητας της πάθησης τους. Για την κάθε περίπτωση χρειάζεται συχνά εξατομικευμένη προσέγγιση.
Για τους λόγους αυτούς ένα αεροπορικό ταξίδι στις ευπαθείς αυτές ομάδες πρέπει να προγραμματίζεται έγκαιρα με τη βοήθεια του θεράποντος γιατρού και σε συνεργασία με την εταιρεία αερογραμμών που προσφέρει το ταξίδι.
