Η καλή χοληστερόλη HDL έχει πολλές ευεργετικές δράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα. Τα ψηλά επίπεδα της χοληστερόλης HDL στο αίμα ωφελούν. Δεν πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τη μείωση της αλλά αντίθετα να καταβάλλονται προσπάθειες για άνοδο της.

Η αύξηση των επιπέδων της καλής χοληστερόλη HDL στο αίμα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για στηθάγχη, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρικά προβλήματα και άλλες αγγειακές παθήσεις.

Η αύξηση των επιπέδων της HDL χοληστερόλης μπορεί να επιτευχθεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής και με φάρμακα. Η αύξηση των επιπέδων αυτών που μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, θανάτου και αναπηριών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται μακροχρόνιες συνεχείς προσπάθειες.

Η ψηλή χοληστερόλη στο αίμα δημιουργεί την αθηρωμάτωση. Η αθηρωμάτωση είναι μια ύπουλη και επικίνδυνη ασθένεια. Προκαλεί χημικές και ανατομικές βλάβες των αρτηριών.

Σε ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος, η καρδία, οι νεφροί, η αθηρωμάτωση είναι αιτία στένωσης και απόφραξης των αρτηριών που τα τροφοδοτούν με αίμα.

Η αθηρωμάτωση των στεφανιαίων αγγείων της καρδίας, λόγω της στένωσης που δημιουργεί, είναι η αιτία της στηθάγχης. Όταν το αίμα που φτάνει στο μυοκάρδιο δεν είναι αρκετό, η καρδία στερείται του οξυγόνου που χρειάζεται για να εκτελεί τη λειτουργία της. Ο πόνος που προκύπτει στη στηθάγχη είναι το σήμα που στέλλει η καρδία όταν υποφέρει λόγω έλλειψης οξυγόνου.

Όμως η στένωση δεν είναι το μόνο πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει η αθηρωμάτωση. Οι πλάκες αθηρωμάτωσης που βρίσκονται στα τοιχώματα των αυλών των αρτηριών, μπορούν διασπασθούν αποφράσσοντας έτσι ζωτικές αρτηρίες. Επίσης στις πλάκες αθηρωμάτωσης είναι δυνατόν να σχηματισθεί θρόμβος που μπορεί να κλείνει ζωτικές αρτηρίες. 

Η αθηρωμάτωση και οι επιπλοκές της, είναι αιτίες στηθάγχης, καρδιακής προσβολής, ξαφνικού θανάτου, εγκεφαλικών επεισοδίων, νεφρικών προβλημάτων, ψηλής πίεσης, αγγειακών προβλημάτων και ακρωτηριασμών των κάτω μελών. Στην ουσία η αθηρωμάτωση, λόγω των καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλεί, είναι ο κυριότερος παράγοντας που οδηγεί στο θάνατο άνδρες και γυναίκες στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Οι παράγοντες που δημιουργούν την αθηρωμάτωση είναι η ψηλή πίεση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η απουσία σωματικής άσκησης, το κάπνισμα και η ψηλή χοληστερόλη αίματος.

Τα λιπίδια του αίματος έχουν άμεση σχέση με την δημιουργία και εξέλιξη της αθηρωμάτωσης.

Η μέτρηση των λιπιδίων στο αίμα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1. Την ολική χοληστερόλη
    
2. Την "κακή" χοληστερόλη που μεταφέρεται στο αίμα από τις λιποπρωτεϊνες LDL
    
3. Την "καλή" χοληστερόλη που μεταφέρεται στο αίμα από τις λιποπρωτεϊνες  HDL
    
4. Τα τριγλυκερίδια

Για την καταπολέμηση της αθηρωμάτωσης, είναι καλύτερο τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και της κακής χοληστερόλης LDL να είναι χαμηλά.

Αντίθετα, εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις, τα επίπεδα της καλής HDL χοληστερόλης είναι προτιμότερο να είναι ψηλά. Τα ψηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης είναι ευεργετικά και προστατεύουν τους ασθενείς από την αθηρωμάτωση.

Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν η HDL χοληστερόλη είναι χαμηλή, ο κίνδυνος αθηρωμάτωσης με καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, είναι μεγαλύτερος έστω και εάν η ολική χοληστερόλη ή η κακή χοληστερόλη LDL είναι σε κανονικά επίπεδα.

Γιατί όμως η καλή HDL χοληστερόλη προστατεύει; Ο βασικότερος λόγος είναι διότι η λιποπρωτεϊνη HDL απομακρύνει τη χοληστερόλη που εναποτίθεται στα αγγεία και τη μεταφέρει στο συκώτι. Στο συκώτι η χοληστερόλη μεταβολίζεται και αποβάλλεται δια μέσου του πεπτικού σωλήνα. Επιπρόσθετα η λιποπρωτεϊνη HDL χοληστερόλη έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις που μειώνουν τις βλάβες στις αρτηρίες. Κατά γενικό κανόνα, όσο πιο ψηλή είναι η καλή HDL χοληστερόλη, τόσο μεγαλύτερη είναι η δυνατότητα του οργανισμού να απομακρύνει τη χοληστερόλη από τα αγγεία και να αποτρέπει τη δημιουργία ή επιδείνωση της αθηρωμάτωσης. Όταν η καλή HDL χοληστερόλη, είναι χαμηλή στο αίμα, ο κίνδυνος αθηρωμάτωσης και στένωσης ή απόφραξης των αγγείων είναι μεγαλύτερος. Βλέπουμε λοιπόν ότι η καλή HDL χοληστερόλη, προφυλάσσει τα αγγεία, βοηθά στο να διατηρούνται ανοικτά μειώνοντας τον κίνδυνο στένωσης και απόφραξης.

Ποια είναι τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης που θεωρούνται χαμηλά;

1. H HDL χοληστερόλη θεωρείται χαμηλή όταν είναι κάτω από 40 mg/dL
    
2. Για τις γυναίκες θεωρείται ότι επίπεδα HDL χοληστερόλης κάτω των 50 mg/dL είναι χαμηλά
    
3. Για άνδρες διαβητικούς συστήνεται όπως η HDL χοληστερόλη να είναι άνω των 40 mg/dL ενώ για τις γυναίκες με διαβήτη να είναι άνω των 50 mg/dL

Δυστυχώς ο αριθμός των ανθρώπων με χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης είναι μεγάλος. Η επιδημία παχυσαρκίας και διαβήτη που μαστίζει σήμερα την ανθρωπότητα, ευθύνεται για τα χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι το βασικότερο μέτρο που πρέπει να εφαρμοστεί για την άνοδο της HDL χοληστερόλης. Η απώλεια περιττού βάρους, η αποφυγή της παχυσαρκίας, η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της περιμέτρου της μέσης, η τακτική σωματική άσκηση, αυξάνουν την HDL χοληστερόλη στο αίμα, καλύτερα από τα φάρμακα.

Η κατανάλωση ψαριών, η Μεσογειακή δίαιτα, το κόκκινο κρασί (1 έως 2 ποτήρια την ημέρα μόνο και όχι κατάχρηση αλκοόλ), η μείωση των υδατανθράκων στη διατροφή, αυξάνουν την HDL χοληστερόλη στο αίμα.

Παρά το γεγονός ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής είναι η καλύτερη μέθοδος για την αύξηση της HDL χοληστερόλης, εντούτοις σε μερικούς ασθενείς αυτό δεν είναι αρκετό. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι όπως η κληρονομικότητα που συμβάλλουν σε δυσκολίες ανόδου της καλής χοληστερόλης.

Σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν. Η νιασίνη, οι στατίνες, οι φιμπράτες (γεμφιμπροζίλη, φενοφιμπράτη), τα ιχθυέλαια εμπλουτισμένα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και στους διαβητικούς η θειαζολιδινεδιόνη, είναι οι κυριότερες ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Ο θεράπων ιατρός θα αποφασίσει ανάλογα με την περίπτωση του κάθε ασθενούς. Λαμβάνοντας υπ όψη τις παρενέργειες και τα προβλήματα που δυνατόν να προκύψουν από τη χορήγηση συνδυασμών φαρμάκων, θα αποφασιστεί η καλύτερη θεραπευτική αγωγή για την άνοδο της καλής χοληστερόλης.

Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε τη σημασία που έχει ο τρόπος ζωής και διατροφής μας στην άνοδο της καλής HDL χοληστερόλης.

Όταν λοιπόν εξετάζουμε τα λιπίδια στο αίμα μας έχει τεράστια σημασία να βλέπουμε την HDL χοληστερόλη και με τη βοήθεια του γιατρού μας να λαμβάνουμε τα μέτρα εκείνα που θα μας προστατεύσουν από αχρείαστες περιπέτειες με καρδιαγγειακά επεισόδια και κίνδυνο για τη ζωή μας.