Οι αρτηρίες των κάτω άκρων δηλαδή αυτές που τροφοδοτούν με αίμα τους μηρούς, τις κνήμες και τα πόδια, μπορούν να υποστούν τις ίδιες αλλοιώσεις που υφίστανται οι στεφανιαίες αρτηρίες της καρδίας και οι οποίες προκαλούν στένωση ή απόφραξη.

Οι αθηρωματικές βλάβες όπως η στένωση και η απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών της καρδίας, οδηγούν σε στηθάγχη και έμφραγμα μυοκαρδίου. Οι ίδιες βλάβες των αρτηριών των κάτω μελών προκαλούν περιφερική αποφρακτική αρτηριακή νόσο.

Η αποφρακτική αρτηριακή νόσος των κάτω άκρων, είναι αιτία πόνων στα πόδια, στις κνήμες και στους μηρούς, ιδιαίτερα κατά το περπάτημα ή όταν καταβάλλεται σωματική προσπάθεια. Η πάθηση των αρτηριών αυτών, μπορεί να είναι δείκτης μιας γενικότερης πάθησης.

Έτσι λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό εάν κάποιος αισθάνεται τέτοιους πόνους να μην αμελεί να ζητά συμβουλή από το γιατρό του. Αυτό είναι ακόμη πιο επιτακτικό για ηλικιωμένα άτομα, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών.

Πράγματι τα επιδημιολογικά πληθυσμιακά στοιχεία, δείχνουν ότι η περιφερική αρτηριακή αποφρακτική νόσος αρχίζει να αυξάνεται σε συχνότητα στους ανθρώπους άνω των 50 ετών. Υπολογίζεται ότι από 3% έως 5% του πληθυσμού παρουσιάζουν την πάθηση.

Πολλοί από τους πάσχοντες, πιθανόν να μην παρουσιάζουν συμπτώματα. Πολλοί άλλοι όμως αισθάνονται αίσθημα βάρους στα πόδια και στις κνήμες, παρουσιάζουν πόνο στα πόδια και κνήμες κατά το περπάτημα ή τη σωματική προσπάθεια που υποχωρεί κατά την ανάπαυση και ξυπνούν τη νύκτα με πόνο στα κάτω τους άκρα.

Επίσης ένα άλλο σημείο που δείχνει την κακή τροφοδότηση των κάτω μελών του σώματος από αρτηριακό αίμα, είναι η αλλαγή του χρώματος των ποδιών.

Εκείνο που προκαλεί ανησυχίες, είναι το γεγονός ότι πολλοί ασθενείς με τα εν λόγω συμπτώματα, δεν το αναφέρουν στο γιατρό τους. Επίσης παραβλέπουν και δεν αναφέρουν τις αλλαγές του χρώματος που πιθανόν η νόσος να έχει προκαλέσει στα πόδια τους. Θεωρούν τις ενοχλήσεις ως μέρος της διαδικασίας γήρανσης και καταλήγουν στο να αποδέχονται και να υφίστανται τις συνέπειες.

Ανεξάρτητα από το εάν υπάρχουν ή όχι συμπτώματα, η περιφερική αποφρακτική αρτηριακή νόσος, παραμένει πολύ επικίνδυνη. Πράγματι αθηρωματικές ανωμαλίες όπως αυτές, σε οποιεσδήποτε αρτηρίες του σώματος, αποτελούν κίνδυνο για καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Για τους λόγους αυτούς, επιβάλλεται το πλατύ κοινό να ενημερωθεί για την πάθηση, τις ιδιαιτερότητες της, τα συμπτώματα και τους κινδύνους που τη συνοδεύουν. Γνωρίζοντας περισσότερα, άτομα που παρουσιάζουν τα εν λόγω συμπτώματα, θα ζητούν ταχύτερα βοήθεια από το γιατρό τους, γεγονός που θα συμβάλλει στην πρόληψη σημαντικού αριθμού αποφρακτικών επεισοδίων (καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικά επεισόδια) αλλά και άλλες επιπλοκές στα κάτω μέλη (τροφικές βλάβες, έλκη ποδιών και κνημών, ακρωτηριασμοί).

Οι ασθενείς που κινδυνεύουν περισσότερο από παθήσεις των αρτηριών των κάτω μελών, είναι οι διαβητικοί, οι καπνιστές, αυτοί που έχουν ψηλή χοληστερόλη και ψηλή πίεση. Επίσης οι ασθενείς που έχουν ήδη υποστεί κυκλοφορικό πρόβλημα με καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο και τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό αποφρακτικής αρτηριακής νόσου, πρέπει να ελέγχονται για την παρουσία της πάθησης.

Άτομα άνω των 50 ετών ή που έχουν παράγοντες κινδύνου προσβολής από τη νόσο, πρέπει να ζητούν από τους γιατρούς τους, να τα εξετάζουν για να φανεί εάν έχουν ή όχι αποφρακτική αρτηριακή πάθηση των κάτω μελών.

Υπάρχει μια απλή μέθοδος ανίχνευσης που είναι το τεστ ABI (ankle brachial index). Στο τεστ αυτό, ο γιατρός μετρά και συγκρίνει την αρτηριακή πίεση στο βραχίονα και στα πόδια. Η μειωμένη ροή αίματος στα πόδιαμε χαμηλότερη πίεση, είναι δείκτης αρτηριακής νόσου.

Επίσης η μειωμένη ροή αίματος στις αρτηρίες των ποδιών, μπορεί να ανιχνευθεί με τη βοήθεια απλής, ειδικής συσκευής υπερήχων Ντόπλερ (ακουστικό Dopler) για έλεγχο αιματικής ροής σε αρτηρίες και φλέβες άνω και κάτω άκρων.

Σε ασθενείς με περιφερική αποφρακτική αρτηριακή νόσο, μπορεί να δοθούν θεραπείες και να ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης. Η καθημερινή σωματική άσκηση βελτιώνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών. Η προσαρμογή της διατροφής για μειωμένη πρόσληψη χοληστερόλης και λιπιδίων, τα φάρμακα για μείωση χοληστερόλης στο αίμα όπως οι στατίνες, τα μέτρα αντιμετώπισης της ψηλής πίεσης μπορούν να βοηθούν τους ασθενείς.

Η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος στις αρτηρίες των κάτω μελών του σώματος, μπορεί να επιτευχθεί με φάρμακα και σε αριθμό περιπτώσεων με χειρουργική επέμβαση.

Συμπερασματικά, θέλουμε να τονίσουμε ότι οι πόνοι στα κάτω μέλη δηλαδή μηρούς, κνήμες και πόδια, δεν πρέπει να παραμελούνται.

Η αναζήτηση της γνώμης και βοήθειας του γιατρού είναι απαραίτητη και μπορεί να προφυλάσσει από δυσάρεστες επιπλοκές που δυνατόν ακόμη να απειλούν τη ζωή.