Εάν πάσχετε από ψηλή πίεση (υπέρταση) και θέλετε να τη μειώσετε, πρέπει να γνωρίζετε ότι η ελαχιστοποίηση του αλατιού που καταναλώνετε δεν είναι ο μόνος τρόπος που έχει σχέση με τη διατροφή ο οποίος μπορεί να σας βοηθήσει.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι το υπερβολικό αλάτι που προσλαμβάνουμε από τη διατροφή μπορεί να αυξάνει την αρτηριακή πίεση και να προκαλεί τα σοβαρά προβλήματα της υπέρτασης.

Όμως λίγοι γνωρίζουν ότι το κάλιο έχει αντίθετες επιδράσεις από το νάτριο. Το νάτριο είναι το βασικό στοιχείο στο αλάτι (του οποίου η χημική ονομασία είναι χλωριούχο νάτριο) και το οποίο αυξάνει την αρτηριακή πίεση. Δεν έχει δοθεί αρκετή σημασία στα μηνύματα πρόληψης προς το κοινό για το ρόλο του καλίου.

Το κάλιο είναι αποτελεσματικό για τη μείωση της ψηλής πίεσης. Για την επάνοδο της ψηλής πίεσης σε κανονικά επίπεδα είναι ακόμη αποτελεσματικότερος ο συνδυασμός πρόσληψης περισσότερου καλίου και λιγότερου νατρίου (αλατιού).

Το πρόβλημα της ψηλής πίεσης έχει πάρει στην εποχή μας επιδημικές διαστάσεις. Για αυτό τα μηνύματα πρόληψης και ρύθμισης της υπέρτασης δεν πρέπει να αφήνουν πίσω απλά αλλά αποτελεσματικά μέτρα όπως η αύξηση της κατανάλωσης του καλίου.

Οι άνθρωποι δεν πρέπει να καταναλώνουν κανονικά περισσότερο από 1 κουταλάκι του τσαγιού αλάτι (5 γρ. αλατιού ή 2.300 χλγ. νατρίου) κάθε μέρα. Ωστόσο, οι περισσότεροι καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για να προσβληθούν από υπέρταση.

Για να μειώσουν την ψηλή πίεση και να αμβλύνουν τις επιδράσεις του αλατιού, οι άνθρωποι πρέπει να καταναλώνουν κάθε μέρα 4,7 γρ. καλίου εκτός εάν έχουν μια πάθηση ή παίρνουν φάρμακα που επιβάλλουν περιορισμό της πρόσληψης καλίου. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν μόνο τη μισή από την ενδεδειγμένη καθημερινή ποσότητα καλίου.

Οι διατροφικές πηγές πλούσιες σε κάλιο είναι:

1. Φρούτα, ιδιαίτερα οι μπανάνες και ο χυμός πορτοκαλιού
    
2. Πατάτες, γλυκοπατάτες, τα φασόλια γίγαντες, οι ντομάτες και η σάλτσα τους
    
3. Γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδιαίτερα τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος γάλα και γιαούρτι
    
4. Ψάρι, ιδιαίτερα ο τόνος

Σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα γιατροί από τα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και του Loyola, εξέτασαν σε σχεδόν 3.000 ασθενείς με υπέρταση το ρόλο του διατροφικού καλίου και νατρίου στη γένεση καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι συμμετέχοντες που είχαν ηλικίες από 30 έως 54 ετών έτυχαν παρακολούθησης για χρονική περίοδο που κυμαινόταν από 10 έως 15 χρόνια.

Οι ερευνητές για να γνωρίζουν καλύτερα τις ποσότητες νατρίου και καλίου που προσλάμβαναν οι συμμετέχοντες, δεν βασίστηκαν μόνο στο ιστορικό της διατροφής τους όπως έκαναν πολλές ανάλογες προηγούμενες έρευνες. Χρησιμοποίησαν μια καλύτερη μέθοδο που ήταν η μέτρηση σε συλλογές ούρων 24 ωρών του νατρίου και του καλίου.

Οι μετρήσεις αυτές, που γίνονταν περιοδικά, έδιναν μια τεκμηριωμένη και ορθή εικόνα για τις ποσότητες νατρίου και καλίου που προσλάμβαναν οι εθελοντές. Σε προηγούμενες έρευνες τα στοιχεία για το νάτριο και το κάλιο βασίζονταν στο τι θυμούνταν όσον αφορά στη διατροφή τους τα άτομα που είχαν λάβει μέρος. Με τη μέθοδο της μέτρησης στα ούρα, τα στοιχεία στα οποία βασίζονται τα συμπεράσματα είναι αντικειμενικά.

Στην ανάλυση των ευρημάτων οι γιατροί διαπίστωσαν, ότι τα άτομα με τα ψηλότερα επίπεδο νατρίου στα ούρα είχαν 20% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν σοβαρές επιπλοκές της ψηλής πίεσης όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο σε σύγκριση με τους εθελοντές που είχαν τα χαμηλότερα επίπεδα νατρίου στα ούρα. 

Όμως εκείνο που ήταν στατιστικά σημαντικό ήταν ότι οι συμμετέχοντες που είχαν το ψηλότερο πηλίκο συγκεντρώσεων νατρίου προς κάλιο στα ούρα, παρουσίαζαν 50% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο σε σύγκριση με τους εθελοντές που είχαν το χαμηλότερο πηλίκο νατρίου προς κάλιο στα ούρα.

Βλέπουμε λοιπόν τη μεγάλη σημασία που έχει το νάτριο του αλατιού και το κάλιο στους μηχανισμούς που ελέγχουν την αρτηριακή πίεση.

Συμπερασματικά, θα συγκρατήσουμε ότι για την πρόληψη και καλύτερο έλεγχο της πίεσης των υπερτασικών ασθενών πρέπει να στοχεύουμε σε λιγότερο αλάτι και περισσότερο κάλιο από τη διατροφή.