Οι χρόνιες παθήσεις των νεφρών παρουσιάζουν αύξηση. Υπολογίζεται ότι έως 10% των ανθρώπων έχουν κάποιο νεφρικό πρόβλημα.

Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων που πάσχουν από διαβήτη και υψηλή πίεση, που είναι οι κυριότερες αιτίες πρόκλησης βλαβών στους νεφρούς, επιδεινώνουν το πρόβλημα των χρόνιων νεφρικών παθήσεων.

Στα αρχικά στάδια οι παθήσεις των νεφρών δεν δημιουργούν σημεία ή συμπτώματα. Είναι δυνατόν να περάσουν πολλά χρόνια, προτού μια νεφρική πάθηση δημιουργήσει προβλήματα που θα επιτρέψουν τη διάγνωση.

Ο όρος χρόνια νεφρική πάθηση συμπεριλαμβάνει την έννοια ότι οι νεφροί παρουσιάζουν μόνιμη βλάβη, η οποία επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Εάν οι παθολογικές αλλοιώσεις των νεφρών εξελιχθούν πέρα από ένα σημείο, οι νεφροί μπορεί να σταματήσουν να επιτελούν κανονικά τη λειτουργία τους ή ακόμη να σταματήσουν πλήρως να λειτουργούν.

Η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να είναι μερική ή ολική. Στην ολική νεφρική ανεπάρκεια ο ασθενής χρειάζεται για την επιβίωσή του τεχνητούς τρόπους καθαρισμού του αίματός του, όπως η αιμοκάθαρση ή η περιτοναϊκή διάλυση.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων στους νεφρούς

Στις παθήσεις ή καταστάσεις όπου δημιουργούνται αυξημένες πιθανότητες για βλάβες στους νεφρούς περιλαμβάνονται:

1. Η αύξηση της ηλικίας
2. Το οικογενειακό ιστορικό νεφρικής πάθησης
3. Η υπέρταση (υψηλή πίεση)
4. Ο ζαχαρώδης διαβήτης
5. Οι καρδιακές ασθένειες
6. Ορισμένες ομάδες ανθρώπων όπως άτομα Ισπανικής προέλευσης, Αφροαμερικανοί, Ασιάτες και άλλοι. 

Η πρόληψη των χρόνιων νεφρικών παθήσεων

Οι κυριότερες αιτίες πρόκλησης χρόνιων νεφρικών παθήσεων είναι ο διαβήτης και η υπέρταση. Γι' αυτό η πρόληψη και η ορθή μακροχρόνια θεραπεία των εν λόγω παθήσεων αποτελούν θεμέλιο λίθο της αντιμετώπισης των χρόνιων νεφρικών παθήσεων.

Ο υγιεινός τρόπος ζωής βοηθά αποτελεσματικά στην πρόληψη των χρόνιων νεφρικών παθήσεων. Γι' αυτό μην ξεχνάτε τα ακόλουθα:

1. Να τρώτε τρόφιμα και φαγητά χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος και αλάτι
2. Να κάνετε σωματική εξάσκηση τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας και προτιμότερο κάθε μέρα
3. Να κάνετε τους τακτικούς ιατρικούς ελέγχους που συστήνονται από το γιατρό σας
4. Αποφεύγετε κάθε μορφή καπνίσματος και το αλκοόλ

Η εξέταση της λειτουργίας των νεφρών

Ο γιατρός μπορεί διενεργώντας τεστ να αξιολογήσει τη νεφρική λειτουργία ενός ασθενούς, για τον οποίο υπάρχουν υποψίες ότι παρουσιάζει χρόνια νεφρική πάθηση.

Σε αναλύσεις αίματος μπορούν να μετρηθούν ουσίες, όπως η ουρία, η κρεατινίνη, το ουρικό οξύ, ο φωσφόρος, το ασβέστιο, οι πρωτεΐνες και η λευκωματίνη που επιτρέπουν μια καλή αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.

Σε αναλύσεις ούρων μπορούν μετρηθούν οι συγκεντρώσεις γλυκόζης, πρωτεϊνών, λευκωματίνης, ηλεκτρολυτών, ουρίας κρεατινίνης και άλλων ουσιών που δείχνουν την αποτελεσματικότητα της νεφρικής λειτουργίας. Η παρουσία αίματος και πρωτεϊνών στα ούρα, δημιουργούν σοβαρές υποψίες για νεφρική πάθηση.

Η μέτρηση της κάθαρσης κρεατινίνης είναι βασική αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας και σχετίζεται με το ρυθμό σπειραματικής διήθησης (GFR). Με αυτά τα τεστ τεκμηριώνεται πόσο καλά οι νεφροί καθαρίζουν το αίμα από την κρεατινίνη και άλλα απόβλητα του μεταβολισμού του σώματος.

Οι μέθοδοι απεικόνισης των νεφρών προσθέτουν σημαντική πληροφόρηση για την κατάσταση και την επάρκεια τους. Περιλαμβάνουν την εξέταση με υπερήχους, την ενδοφλέβια πυελογραφία, την αξονική τομογραφία, τη μαγνητική τομογραφία και το ειδικό νεφρικό σπινθηρογράφημα.

Η αντιμετώπιση των χρόνιων νεφρικών παθήσεων

Στις χρόνιες νεφρικές παθήσεις οι βλάβες των νεφρών είναι μόνιμες και δεν είναι ανατρέψιμες. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για επιβράδυνση της επιδείνωσης τους.

Είναι καλό να θυμάστε μερικά βασικά σημεία προστασίας της νεφρικής λειτουργίας:

1. Καλός έλεγχος της γλυκόζης αίματος σε διαβητικούς ασθενείς
2. Ορθή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε ασθενείς με υπέρταση
3. Υγιεινή διατροφή, χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι και λίπη
4. Διατήρηση κανονικού βάρους σώματος
5. Τακτική σωματική άσκηση
6. Αποφυγή κάθε μορφής καπνίσματος και του αλκοόλ

Για τη θεραπεία των χρόνιων νεφρικών παθήσεων που φτάνουν σε τελικό στάδιο χρησιμοποιούνται η αιμοκάθαρση, η περιτοναϊκή κάθαρση και η μεταμόσχευση νεφρού.