Όταν αξιολογούμε τους κινδύνους που δημιουργεί το επάγγελμα στην υγεία μας, συχνά λαμβάνουμε υπόψη φυσικούς παράγοντες.
Οι φυσικοί κίνδυνοι που διατρέχει για παράδειγμα ένας κτίστης σε ψηλές οικοδομές ή ένας πυροσβέστης, γίνονται πιο εύκολα κατανοητοί και πιθανόν να είναι ευκολότερο να προληφθούν και να αντιμετωπισθούν.
Όμως σε επαγγέλματα χωρίς φυσικούς κινδύνους, υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά την υγεία μας και ιδιαίτερα την καρδία.
Οι παράγοντες αυτοί πρέπει να λαμβάνονται έγκαιρα υπόψη σε άτομα που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για στεφανιαία νόσο της καρδίας ή για ασθενείς που ήδη παρουσιάζουν καρδιακά προβλήματα.
Πράγματι θα ήταν ορθό να λέγαμε, ότι προτού πούμε ότι μια δουλειά είναι καλή για μας, διότι στο τέλος του μήνα ο μισθός είναι καλός, θα πρέπει πρώτα να εξετάζουμε ποιες είναι οι επιπτώσεις της εργασίας μας στην υγεία μας.
Ας δούμε αρχικά τι πρέπει να αξιολογούμε στη δουλειά μας.
Μερικές από τις βασικές ερωτήσεις στις οποίες χρειαζόμαστε να ξέρουμε την απάντηση είναι:
- Ποιες είναι οι ψυχολογικές προεκτάσεις της επαγγελματικής μας δραστηριότητας στη ζωή μας;
- Ο όγκος εργασίας και τα χρονικά όρια που τίθενται πως τα βιώνουμε;
- Το κοινωνικό περιβάλλον στο χώρο εργασίας πως είναι;
- Ποια υποστήριξη παίρνουμε από τους συναδέλφους και από τους προϊσταμένους μας;
- Πόσο έλεγχο έχουμε στο τι πρέπει να κάνουμε στη δουλειά μας;
- Πόση δύναμη έχουμε στο να παίρνουμε αποφάσεις;
- Πόσο είναι το εύρος των αποφάσεων που μπορούμε να λαμβάνουμε;
- Έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε νέες δεξιότητες, να οργανωθούμε καλύτερα και να γίνουμε καλύτεροι από ότι ήμασταν;
- Σε τελική ανάλυση οι συνάδελφοι και οι ανώτεροι μας, μας κάνουν συχνότερα να νιώθουμε ωραία και να γελούμε ή αντίθετα μας εκνευρίζουν και μας κάνουν τη ζωή μαύρη;
Οι καρδιολόγοι όταν αξιολογούν τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις που είναι η κυριότερη αιτία θανάτων, κοιτάζουν τη χοληστερόλη, την πίεση, το κάπνισμα, την παχυσαρκία.
Όμως σειρά από επιδημιολογικές έρευνες τεκμηριώνουν το γεγονός ότι το ευρύτερο περιβάλλον του ασθενούς και ιδιαίτερα η εργασία του, έχουν ψυχολογικές επιπτώσεις που επιβαρύνουν σοβαρά την καρδία.
Πρόσφατα Βέλγοι γιατροί από τις Βρυξέλλες και τη Γάνδη, εξέτασαν τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην καρδία του ψυχολογικού στρες όπως το αντιλαμβάνονται και το βιώνουν οι εργαζόμενοι.
Παρακολούθησαν 14.337 μεσήλικες άνδρες ηλικίας 35 έως 59 ετών για 3 χρόνια. Κατά την έναρξη της έρευνας, οι άνδρες δεν είχαν πρόβλημα υγείας. Συμπλήρωναν ερωτηματολόγια βάσει των οποίων αξιολογούταν οι ψυχολογικές απαιτήσεις και επιπτώσεις της δουλειάς τους.
Δεν θα ήταν υπερβολή εάν λέγαμε ότι οι Βέλγοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κυριολεκτικά ένας κακός συνάδελφος που υποσκάπτει παρασκηνιακά ή ένας προϊστάμενος που είναι πολύ επικριτικός, είναι σε θέση να προκαλέσουν σε αριθμό εργαζομένων καρδιακή προσβολή.
Ο κίνδυνος για καρδιακά επεισόδια σε εργαζομένους που βιώνουν αυτού του είδους τις καταστάσεις, αυξάνεται σημαντικά.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται εάν η κοινωνική υποστήριξη στο εργασιακό περιβάλλον είναι χαμηλό. Εάν δηλαδή δεν υπάρχουν καλές σχέσεις και υποστήριξη από τους συναδέλφους και τους προϊσταμένους, η καρδία κινδυνεύει περισσότερο.
Τα στενά χρονικά περιθώρια, ο αυξανόμενος όγκος εργασίας και η απουσία δυνατότητας λήψης αποφάσεων σε ευρύ επίπεδο, βρέθηκαν να αυξάνουν την πίεση.
Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης λόγω επαγγελματικής ψυχολογικής φόρτισης, είναι αιτία καρδιακών προβλημάτων.
Σε ανάλογες έρευνες τοποθετήθηκε ειδικό περιβραχιόνιο μέτρησης της πίεσης επί εικοσιτετραώρου βάσης σε εργαζομένους. Άτομα με εργασία που προκαλεί μεγάλο άγχος είχαν ψηλότερη πίεση τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όταν εργάζονταν όσο και όταν κοιμόντουσαν.
Βλέπουμε λοιπόν ότι επιβεβαιώνονται παλαιότερες έρευνες που είχαν τεκμηριώσει το γεγονός ότι ψυχολογικοί παράγοντες σε σχέση με την εργασία μπορούν να αυξάνουν την πίεση, τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και τις πιθανότητες για καρδιακή χειρουργική επέμβαση.
Εμείς θέλουμε να τονίσουμε το ότι οι γιατροί όταν αξιολογούν τους ασθενείς τους, πρέπει να εξετάζουν την κατάσταση του κάθε ασθενούς στην ολότητα του, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τους οργανικούς παράγοντες αλλά και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.
Τέλος είναι καλό να συγκρατήσουμε ότι στο εργασιακό περιβάλλον, οι αρμονικές σχέσεις και η κοινωνική αλληλοϋποστήριξη μεταξύ συναδέλφων όλων των βαθμίδων, παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου της καρδίας και της καρδιακής προσβολής.
