Όταν η αρτηριακή πίεση σε ένα άτομο είναι πολύ πιο χαμηλή απ' ότι συνήθως, προκαλούνται συμπτώματα, όπως ζαλάδα, πονοκέφαλος, αδυναμία, αστάθεια, κούραση, συσκότιση όρασης και λιποθυμία.
Όταν η πίεση είναι πολύ χαμηλή (υπόταση), η ροή αίματος προς τον εγκέφαλο, την καρδία και άλλα ζωτικά όργανα μειώνεται. Όταν η πίεση πέφτει απότομα, τότε τα συμπτώματα είναι πιο έντονα.
Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που ασκείται στα τοιχώματα των αρτηριών από το αίμα που αποστέλλει η καρδία. Στους περισσότερους ανθρώπους η αρτηριακή πίεση βρίσκεται μεταξύ 130/80 mm Hg και 90/60 mm Hg.
Στην υπόταση υπάρχει μια σχετικότητα. Μια μέτρηση μπορεί να είναι χαμηλή και παθολογική για ένα άτομο ενώ για ένα άλλο η εν λόγω μέτρηση μπορεί να είναι η φυσιολογική του κατάσταση. Η χαμηλή πίεση είναι πρόβλημα όταν έχει αρνητικές επιπτώσεις στον ασθενή.
Εάν η πίεση σε ένα άτομο πέσει κατά 30
mm Hg από ότι είναι συνήθως, τότε αυτό θεωρείται υπόταση. Όμως κλινικά συμπτώματα μπορούν να παρατηρηθούν σε ορισμένους ανθρώπους όταν η πίεση μειωθεί έστω και κατά 20
mm Hg.
Οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν χαμηλή πίεση είναι πολλές:
- Η ορθοστατική υπόταση: Όταν ο ασθενής σηκώνεται όρθιος από καθιστή ή ύπτια θέση, τότε τα αιμοφόρα αγγεία προσαρμόζονται και συστέλλονται για να διατηρήσουν την κανονική αρτηριακή πίεση. Εάν ο μηχανισμός αυτός δεν λειτουργεί κανονικά τότε η μετάβαση στην όρθια θέση συνοδεύεται από ξαφνική και σημαντική πτώση της πίεσης.
Η ορθοστατική υπόταση παρατηρείται μετά από παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι, σε καταστάσεις αφυδάτωσης, νευροπαθειών, καρδιακών αρρυθμιών. Μπορεί επίσης να μην αναγνωρίζεται συγκεκριμένη αιτιολογία που προκαλεί την ορθοστατική υπόταση
- Απώλεια αίματος: Η μείωση του όγκου αίματος οδηγεί σε υπόταση. Η σοβαρότητα της υπότασης στην απώλεια αίματος εξαρτάται από την ποσότητα που χάνεται και από το ρυθμό εγκατάστασης της εν λόγω απώλειας. Οι χρόνιες μικρές απώλειες γίνονται καλύτερα ανεκτές παρά οι ξαφνικές μεγαλύτερες απώλειες.
Απώλεια αίματος μπορεί να προκληθεί από διάφορες καταστάσεις: Τραυματισμοί σε οδικά δυστυχήματα ή άλλης αιτιολογίας, εσωτερική αιμορραγία λόγω ρήξης αγγείου ή έλκους του πεπτικού συστήματος, αιμοδοσία
- Αφυδάτωση: Η αφυδάτωση μειώνει τον όγκο αίματος λόγω απώλειας υγρών του σώματος και μη επαρκούς ενυδάτωσης του οργανισμού. Η υπερβολική ζέστη, η ανεπάρκεια λήψης υγρών προκαλούν χαμηλή πίεση λόγω αφυδάτωσης
- Φάρμακα: Τα φάρμακα που δίνονται για τη θεραπεία της ψηλής πίεσης, τα διουρητικά, τα αντικαταθλιπτικά, ναρκωτικά αναλγητικά, ορισμένα φάρμακα για την καρδία είναι αιτίες υπότασης
- Αλλεργία: Οι σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα, αλλεργιογόνα, χημικές ουσίες και άλλα, μπορούν να είναι αιτία αναφυλακτικού σοκ με σοβαρή υπόταση
- Καρδιοπάθειες: Η καρδιακή ανεπάρκεια, η καρδιακή προσβολή, οι αρρυθμίες, μειώνουν τις δυνατότητες αποστολής αίματος από την καρδία προς την περιφέρεια με αποτέλεσμα να προκαλείται πτώση της πίεσης
- Μόλυνση: Οι σοβαρές μολύνσεις, οι σηψαιμικές καταστάσεις, το τοξικό σοκ είναι αιτίες σοβαρής υπότασης
- Εγκυμοσύνη
- Ασθένεια Addison's: Στην πάθηση αυτή, τα επινεφρίδια δεν παράγουν τις ορμόνες που συμβάλλουν στη διατήρηση μιας κανονικής πίεσης
- Νευρικές παθήσεις: Ασθένεια Parkinson's, διαβητική νευροπάθεια.
Η διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών που παρουσιάζουν υπόταση πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερές ιστορικό, την καταγραφή των φαρμάκων που λαμβάνονται, την κλινική εξέταση, τη μέτρηση της πίεσης σε ύπτια, καθιστή και όρθια θέση.
Επιπρόσθετα, ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς και σύμφωνα με την κρίση του γιατρού, θα χρειαστούν συμπληρωματικές εξετάσεις όπως αναλύσεις αίματος με αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, ηλεκτροκαρδιογράφημα, αναλύσεις ούρων, καλλιέργειες αίματος και άλλων δειγμάτων, ακτινογραφίες θώρακος, υπερηχογράφημα και άλλες.
Η θεραπεία της υπότασης εξαρτάται από την αιτία που την έχει προκαλέσει. Είναι αναγκαίο αρχικά να γίνει μια πλήρης διερεύνηση που θα επιτρέψει την αναγνώριση του παράγοντα που προκαλεί χαμηλή πίεση.
Εάν η αιτία είναι κάποια φάρμακα, θα πρέπει να διακοπούν. Εάν πρόκειται για αφυδάτωση, η ορθή ενυδάτωση του ασθενούς θα διορθώσει το πρόβλημα. Η έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση και οι μεταγγίσεις σε περίπτωση μεγάλης απώλειας λόγω τραύματος, σώζουν τον ασθενή.
Στις περιπτώσεις χαμηλής πίεσης που προκαλεί προβλήματα στον ασθενή και για τις οποίες δεν ανευρίσκεται μια συγκεκριμένη αιτιολογία, είναι δυνατόν να χορηγηθούν φάρμακα που ψηλώνουν την αρτηριακή πίεση.
