Οι αιτίες που προκαλούν πολύποδες και καρκίνο του παχέος εντέρου, δεν είναι γνωστές με ακρίβεια. Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο.

Ορισμένα γονίδια αποτρέπουν τη γένεση καρκίνου παχέος εντέρου. Άνθρωποι που έχουν χάσει τα εν λόγω προστατευτικά γονίδια, παρουσιάζουν συχνότερα καρκίνο παχέος εντέρου.

Άτομα που έχουν γονείς, αδελφό ή αδελφή που παρουσίασαν πολύποδες ή καρκίνο παχέος εντέρου, διατρέχουν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο από τον υπόλοιπο πληθυσμό για να προσβληθούν και οι ίδιοι από τις παθήσεις αυτές.

Επίσης ο κίνδυνος είναι αυξημένος αλλά σε μικρότερο βαθμό, για όσους έχουν θείους, θείες, παππούδες ή γιαγιάδες που προσβλήθηκαν από τις εν λόγω νόσους.

Οι παράγοντες που εξετάζουμε και που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην πρόληψη των πολύποδων και του καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:

1. Κληρονομικότητα, γονίδια, οικογενειακό ιστορικό
2. Διατροφή
3. Ασβέστιο
4. Φολικό οξύ
5. Ασπιρίνη
6. Τρόπος ζωής
7. Κάπνισμα
8. Οιστρογόνα.

Εκτός από τους γενετικούς παράγοντες που είναι οι σημαντικότεροι στην πρόκληση πολύποδων και καρκίνου παχέος εντέρου, η διατροφή έχει το δικό της ρόλο.

Οι άνθρωποι που καταναλώνουν τακτικά ορισμένα λαχανικά και φρούτα, που ανήκουν στις πιο κάτω κατηγορίες, προσβάλλονται σπανιότερα από καρκίνο του παχέος εντέρου:

1. Λαχανικά και φρούτα που έχουν κόκκινο, κίτρινο, πορτοκαλί και πράσινο χρώμα όπως οι πιπεριές, τα πορτοκάλια, οι φράουλες, τα καρότα, που είναι πλούσια σε φυτοχημικές αντιοξειδωτικές ουσίες
    
2. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το λάχανο (κράμβη), το μπρόκολο, τα λαχανάκια των Βρυξελλών περιέχουν ψηλές ποσότητες φυσικών αντικαρκινικών ουσιών.
    
3. Άτομα που επίσης καταναλώνουν ψηλές ποσότητες μη επεξεργασμένων δημητριακών, κινδυνεύουν λιγότερο από καρκίνο παχέος εντέρου.

Πρέπει να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν ιατρικά δεδομένα που τεκμηριώνουν ότι στην πρόληψη καρκίνου του παχέος εντέρου βοηθά η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής όπως σκευάσματα βιταμίνης C, E και βήτα καροτίνης.

Το φολικό οξύ φάνηκε σε επιδημιολογικές έρευνες να έχει προστατευτικό ρόλο στην υγεία των ανθρώπων. Ποσότητες της τάξης των 400 mg που μπορεί να προσλαμβάνονται από τη διατροφή ή από φαρμακευτικά σκευάσματα, μπορεί να βοηθούν στην πρόληψη καρκίνου παχέος εντέρου.

Το ασβέστιο έχει ρόλο στη γένεση του καρκίνου. Είναι αναγκαίο για τη ρύθμιση της ανάπτυξης και του πολλαπλασιασμού των κυττάρων.

Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η απουσία ασβεστίου οδηγεί σε υπερβολικό πολλαπλασιασμό κυττάρων του παχέος εντέρου. Παρά το γεγονός ότι στον άνθρωπο η αντικαρκινική δράση του ασβεστίου παραμένει υπό διερεύνηση, είναι σημαντικό για πολλούς λόγους, να έχουμε αρκετό ασβέστιο στη διατροφή μας καθημερινά.

Όλοι οι ενήλικες πρέπει να προσλαμβάνουν 1 γραμμάριο ασβεστίου καθημερινά. Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση τους, λόγω μεγαλύτερου κίνδυνου οστεοπόρωσης, έχουν περισσότερη ανάγκη ασβεστίου που ανέρχεται σε 1,5 γραμμάρια ημερησίως.

Ο οργανισμός μας, προσλαμβάνει καλύτερα το ασβέστιο από το γάλα παρά το ασβέστιο που περιέχεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Άλλες καλές πηγές ασβεστίου είναι άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το τυρί και το γιαούρτι. Τα θαλασσινά φαγητά και τα μαλάκια είναι επίσης πλούσια σε ασβέστιο.

Η ασπιρίνη βρέθηκε σε μερικές αλλά όχι σε όλες τις σχετικές ιατρικές έρευνες ότι μπορεί να μειώνει τη συχνότητα του καρκίνου παχέος εντέρου.

Είναι πιθανόν ότι ασθενείς που λαμβάνουν τακτικά ασπιρίνη, έχουν μειωμένο κίνδυνο για τον καρκίνο αυτό λόγω αλλοίωσης των δράσεων των προσταγλανδινών. Οι προσταγλανδίνες είναι ουσίες που δρουν όπως οι ορμόνες και πιθανόν να σχετίζονται με υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων του εντέρου.

Η ασπιρίνη είναι γνωστό ότι αυξάνει την αιμορραγική διάθεση, τον κίνδυνο αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων και προβλήματα στο στομάχι με έλκος. Για τους λόγους αυτούς, η ασπιρίνη πρέπει να λαμβάνεται μόνο μετά από ιατρική συμβουλή.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που βρέθηκαν σε έρευνες να σχετίζονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου:

1. Κάπνισμα: Οι μακροχρόνιοι καπνιστές, παρουσιάζουν συχνότερα καρκίνους του παχέος εντέρου παρά οι μη καπνιστές
    
2. Οιστρογόνα: Η λήψη οιστρογόνων βρέθηκε να έχει σχέση με λιγότερο κίνδυνο για τον εν λόγω καρκίνο. Όμως τα στοιχεία δεν είναι επαρκή για να συστηθούν τα οιστρογόνα για την πρόληψη στην προκειμένη περίπτωση
    
3. Δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου: Άτομα που στον ελεύθερο τους χρόνο είναι δραστήρια, περπατούν και ασκούνται, φαίνεται να προσβάλλονται σπανιότερα από καρκίνο.

Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε ότι άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό πολύποδων ή καρκίνου παχέος εντέρου, πρέπει να εξετάζονται από το γιατρό τους, να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση πολύποδων και καρκίνου.

Η συχνότητα των εξετάσεων (ανίχνευση αίματος σε λανθάνουσα μορφή στα κόπρανα, κολονοσκόπηση) στις περιπτώσεις με οικογενειακή προδιάθεση θα αποφασιστεί από το γιατρό σύμφωνα με το οικογενειακό και προσωπικό ιστορικό του ασθενούς.

Σε άτομα άνω των 50 ετών, συστήνεται η εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αίματος σε λανθάνουσα μορφή κάθε χρόνο.

Η κολονοσκόπηση συστήνεται για κάθε 5 έως 10 χρόνια και σύμφωνα με αυτά που θα αποφασίσει ο γιατρός ανάλογα με την περίπτωση και νέα δεδομένα που πιθανόν να προκύψουν.