Ο καρκίνος παχέος εντέρου δημιουργείται από τα κύτταρα της βλεννογόνου του παχέος εντέρου. Η βλεννογόνος αποτελείται από στρώσεις κυττάρων και επικαλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του εντέρου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου προκαλεί τους περισσότερους θανάτους λόγω καρκίνου μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα. Ωστόσο πρόκειται για καρκίνο που μπορεί να ιαθεί εάν ανιχνευτεί έγκαιρα προτού προλάβει να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα κάνοντας μεταστάσεις.

Η ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου γίνεται σε πολύποδες του οργάνου. Οι πολύποδες αναπτύσσονται στη βλεννογόνο, στο εσωτερικό μέρος του εντέρου. Τα καρκινικά κύτταρα παραμένουν εντοπισμένα για αρκετό καιρό στους πολύποδες.

Οι πολύποδες χρειάζονται από 5 έως 10 χρόνια έως ότου καταστούν καρκίνοι. Οι ανωμαλίες στο DNA των κυττάρων των πολύποδων οδηγούν σε απώλεια του ελέγχου της διαίρεσης και πολλαπλασιασμού των κυττάρων.

Το αποτέλεσμα είναι μεταξύ άλλων η αύξηση του μεγέθους του πολύποδα. Επιπρόσθετες ανωμαλίες του DNA των πολύποδων επιτρέπουν στα καρκινικά κύτταρα να εξαπλωθούν στο υπόλοιπο σώμα.

Οι πολύποδες μπορούν να ανιχνευτούν με διάφορα τεστ. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι ακτινογραφικές ή απεικονιστικές μέθοδοι, η κολονοσκόπηση και η αναγνώριση ουσιών που απελευθερώνονται στα κόπρανα από τους πολύποδες ή καρκινικά κύτταρα που έχουν δημιουργηθεί.

Οι πολύποδες και ο καρκίνος του παχέος εντέρου απελευθερώνουν συνεχώς κύτταρα τα οποία εισέρχονται στα κόπρανα. Υπάρχουν σύγχρονες μέθοδοι που μπορούν να ανιχνεύουν στο DNA των κυττάρων αυτών μεταλλάξεις οι οποίες κάνουν τους πολύποδες να μεγαλώνουν και να γίνονται καρκίνοι. Οι εν λόγω αναλύσεις αποκαλούνται τεστ DNA κοπράνων.

Η ανίχνευση αίματος στα κόπρανα είναι μια καλά γνωστή και αποδεκτή μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η αναγνώριση αίματος σε λανθάνουσα κατάσταση στα κόπρανα, δηλαδή ενώ δεν φαίνεται αίμα με γυμνό μάτι οι ειδικές εξετάσεις το δείχνουν, χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για την ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου. 

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο τα τεστ DNA κοπράνων είναι σε θέση να ανιχνεύουν περισσότερους πολύποδες και καρκίνους από ότι το τεστ αίματος στα κόπρανα. 

Για να απαντήσουν στο ενδιαφέρον αυτό ερώτημα, γιατροί από 22 πανεπιστημιακά ιατρικά κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών μελέτησαν 3764 υγιείς ενήλικες που είχαν συνήθη κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι συμμετέχοντες μάζευαν δείγματα κοπράνων στο σπίτι τους και τα έστελναν σε εργαστήριο για ανίχνευση αίματος σε λανθάνουσα κατάσταση.

Ακόμη ένα άλλο εργαστήριο έλεγχε τα κόπρανα για να βρεθούν εάν υπήρχαν ανωμαλίες του DNA που σχετίζονται με πολύποδες ή καρκίνο. Το εργαστήριο αυτό χρησιμοποιούσε δύο τεστ τα οποία ήταν σε θέση να ανιχνεύουν διαφορετικές ανωμαλίες των γονιδίων που σχετίζονται με καρκίνο.

Ο κάθε συμμετέχων υποβαλλόταν και σε κολονοσκόπηση που είναι μια πολύ αποτελεσματική εξέταση για την ανίχνευση πολύποδων και καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Το καλύτερο τεστ για αίμα στα κόπρανα (HemoccultSensa) ανίχνευσε 21% των περιπτώσεων με καρκίνο ή πολύποδες με τις πλέον ανησυχητικές ανωμαλίες
    
2. Τα παλαιότερο από τα τεστ κοπράνων για DNA που ονομάζεται SDT-1 ανίχνευσε 20% των καρκίνων
    
3. Το νεότερο τεστ κοπράνων για DNA που ονομάζεται SDT-2 ανίχνευσε 40% των καρκίνων και πολύποδων με τις πλέον ανησυχητικές ανωμαλίες

Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι:

1. Το παλαιότερο τεστ κοπράνων για DNA, το SDT-1 δεν βελτιώνει το ποσοστό νεοπλασματικών νόσων που ανιχνεύονται συγκριτικά με το τεστ ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα HemoccultSensa
    
2. Το νεότερο τεστ κοπράνων για DNA, το SDT-2 μπορεί να ανιχνεύει σημαντικά περισσότερους καρκίνους και ανησυχητικούς πολύποδες

Ωστόσο στην έρευνα υπάρχει περιορισμός για το νεότερο τεστ κοπράνων για DNA SDT-2 όσον αφορά στα λανθασμένα θετικά αποτελέσματα που δίνει το τεστ. Συγκεκριμένα δεν μετρήθηκε από τους ερευνητές το ακριβές ποσοστό των ασθενών που ενώ είχαν θετικό το τεστ SDT-2, στην κολονοσκόπηση δεν βρέθηκαν να έχουν νεοπλασματική νόσο. Επισημαίνεται ότι υπήρχαν περισσότερα θετικά τεστ σε συμμετέχοντες των οποίων η κολονοσκόπηση ήταν κανονική.

Παρά τον εν λόγω περιορισμό βλέπουμε ότι ο έλεγχος κοπράνων για DNA καρκίνων ή πολύποδων με ανησυχητικές νεοπλασματικές ανωμαλίες, είναι μια πολλά υποσχόμενη μέθοδος για την έγκαιρη ανίχνευση των καρκίνων και πολύποδων του παχέος εντέρου.