Μια σημαντική νέα ανακάλυψη αλλάζει τα δεδομένα στον τομέα της ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη με τη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA (prostate specific antigen) και τη διενέργεια βιοψίας:
- Σε ορισμένους άνδρες που έχουν αυξημένο ειδικό προστατικό αντιγόνο PSA, η αιτία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης μιας ορμόνης, της παραθυρεοειδούς ορμόνης που υπάρχει κανονικά στον οργανισμό.
- Οι περιπτώσεις αυτές πρέπει ν' αναγνωρίζονται διότι η αύξηση του PSA δεν είναι αναγκαστικά λόγος για τη διενέργεια βιοψίας του προστάτη.
Η παραθυρεοειδής ορμόνη μπορεί να αυξάνει το PSA στο αίμα ανδρών που είναι υγιείς. Η παραθυρεοειδής ορμόνη παράγεται από τους παραθυρεοειδείς αδένες που εντοπίζονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Ο βασικός της ρόλος είναι η ρύθμιση του ασβεστίου στο αίμα.
Η ανακάλυψη για το ρόλο της παραθυρεοειδούς ορμόνης έγινε από γιατρούς από τις ιατρικές σχολές των πανεπιστημίων Wake Forest και Wisconsin-Madison στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι γιατροί ανάλυσαν τα στοιχεία από 1.273 άνδρες που συμμετείχαν στην έρευνα National Health and Nutrition Survey 2005-2006. Οι άνδρες δεν είχαν αναφέρει τρέχοντα προβλήματα μόλυνσης ή φλεγμονής του προστάτη, βιοψία του προστάτη στο μήνα που προηγήθηκε ή ιστορικό καρκίνου του προστάτη κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τα ευρήματα λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, την ύπαρξη ή όχι παχυσαρκίας και τη φυλετική προέλευση. Ο λόγος είναι ότι το PSA στο αίμα αυξάνεται με την ηλικία, είναι ψηλότερο στους μαύρους και χαμηλότερο στους υπέρβαρους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν:
- Όσο πιο ψηλά ήταν τα επίπεδα της παραθυρεοειδούς ορμόνης στο αίμα τόσο πιο αυξημένο ήταν και το PSA.
- Σε άνδρες που είχαν επίπεδα παραθυρεοειδούς ορμόνης στα άνω όρια του φυσιολογικού, το PSA στο αίμα ήταν αυξημένο κατά 43%. Το γεγονός αυτό θέτει πολλούς άνδρες εντός των ενδείξεων για βιοψία του προστάτη.
Η ανακάλυψη της σχέσης PSA και παραθυρεοειδούς ορμόνης στο αίμα έχει μεγάλη σημασία. Μεταξύ των ανδρών λευκού χρώματος, 10% έχουν αυξημένη παραθυρεοειδή ορμόνη στο αίμα. Στους άνδρες μαύρου χρώματος το ποσοστό αυτό είναι ακόμη πιο ψηλό της τάξης του 20%. Όλοι αυτοί οι άνδρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παραπεμφθούν για βιοψία του προστάτη και να υποβληθούν σε περισσότερη θεραπεία από ότι στην ουσία χρειάζονται.
Τα αυξημένα επίπεδα του PSA θεωρήθηκαν από παλαιότερα ως πιθανή ένδειξη καρκίνου του προστάτη χωρίς αυτό να είναι παθογνωμονικό. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια ευρεία διάδοση της μέτρησης του PSA ως τεστ ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη.
Οι αυξήσεις του PSA που προκαλεί η παραθυρεοειδής ορμόνη μπορεί να είναι η αιτία να διενεργούνται αχρείαστες βιοψίες του προστάτη σε πολλούς άνδρες. Επιπρόσθετα οι αχρείαστες βιοψίες είναι δυνατόν να οδηγούν σε ορισμένες περιπτώσεις σε αχρείαστες θεραπείες.
Το PSA ανιχνεύει οποιαδήποτε δραστηριότητα του προστάτη και όχι μόνο τον καρκίνο. Υπάρχουν και διάφοροι άλλοι παράγοντες που προκαλούν αύξηση του PSA όπως η φλεγμονή, η μόλυνση και η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Σε περιπτώσεις που τα επίπεδα του PSA είναι αυξημένα τότε ανάλογα με την ηλικία του άνδρα, τη δακτυλική εξέταση του προστάτη και το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη, ο ασθενής παραπέμπεται συνήθως για βιοψία. Επιπλέον η εξέταση με μαγνητική τομογραφία του προστάτη (πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη με μαγνητικό τομογράφο στα 3 Tesla) προσθέτει ουσιαστικά στην διαδικασία λήψης της απόφασης για διενέργεια της βιοψίας.
Το πρόβλημα είναι ότι οι άνδρες με την αύξηση της ηλικίας τους, αναπτύσσουν συχνά μικροσκοπικούς καρκίνους εντός του προστάτη. Οι μικροσκοπικοί αυτοί καρκίνοι είναι χωρίς σημασία. Εάν η βιοψία δεν γινόταν, οι ασήμαντοι αυτοί καρκίνοι που ουδέποτε θα εξελίσσονταν σε θανάσιμο καρκίνο του προστάτη, δεν θα ανακαλύπτονταν ποτέ.
Ωστόσο επειδή το ανιχνευτικό τεστ μέτρησης του PSA γίνεται τόσο συχνά, όλο και περισσότεροι άνδρες υποβάλλονται σε βιοψία. Οι περισσότεροι άνδρες όταν μάθουν από το γιατρό τους ότι έχουν καρκίνο του προστάτη επιλέγουν να κάνουν θεραπεία ακόμη και όταν μπορεί να μην είναι αναγκαίο. Υπολογίζεται ότι μόνο σε 1 για κάθε 6 περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη που βρίσκει η βιοψία, υπάρχει τέτοιος καρκίνος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θάνατο εάν αφηνόταν χωρίς θεραπεία.
Για τους λόγους αυτούς, τα ψηλά ποσοστά βιοψίας του προστάτη που γίνονται σήμερα οδηγούν σε πέραν του αναγκαίου θεραπείες για καρκίνο του προστάτη. Το γεγονός αυτό δημιουργεί αυξημένο αριθμό επιπλοκών εξαιτίας της θεραπείας όπως στυτική ανεπάρκεια και ακράτεια ούρων.
Τα νέα αυτά δεδομένα είναι σε θέση να βοηθούν καλύτερα τους γιατρούς να βρίσκουν τους άνδρες εκείνους που χρειάζεται να παραπέμπουν για βιοψία και εκείνους που δεν το χρειάζονται. Είναι πιθανόν σε πολλούς άνδρες με αυξημένο PSA, ο λόγος να είναι η αυξημένη παραθυρεοειδής ορμόνη και όχι ο καρκίνος του προστάτη.
Η παραθυρεοειδής ορμόνη παράγεται από τα κύτταρα των παραθυρεοειδών αδένων που είναι μικροί αδένες πίσω από το θυρεοειδή αδένα και σε επαφή μαζί του. Η παραθυρεοειδής ορμόνη ρυθμίζει τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα. Όμως πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η παραθυρεοειδής ορμόνη μπορεί να προάγει την ανάπτυξη των κυττάρων καρκίνου του προστάτη.
Η έρευνα των γιατρών από τις ιατρικές σχολές των πανεπιστημίων Wake Forest και Wisconsin-Madison είναι η πρώτη που δείχνει ότι η παραθυρεοειδής ορμόνη είναι επίσης ικανή να προάγει την ανάπτυξη κυττάρων του προστάτη σε άνδρες χωρίς καρκίνο του προστάτη.