Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν τάση να βλέπουν τα πράγματα από την αρνητική τους μεριά.
Αισθάνονται μια βαθιά λύπη, υποτιμούν τους εαυτούς τους, δεν απολαμβάνουν αυτά που παλαιότερα τους ευχαριστούσαν, ερμηνεύουν τα πάντα ως πολύ δυσάρεστα. Η ενεργητικότητα τους είναι μειωμένη, η μνήμη τους αδυνατεί και η ερωτική τους διάθεση πολύ ελαττωμένη.
Δεν συμμετέχουν στις δραστηριότητες της ζωής και το αντιλαμβάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά. Μπορεί ή όρεξη τους να είναι αυξημένη ή αντίθετα να τρώνε λιγότερο από ότι συνήθως.
Για μερικούς τα αισθήματα της κατάθλιψης διαρκούν για λίγο. Για άλλους όμως διαρκούν για πολύ μεγαλύτερα διαστήματα επηρεάζοντας μεγάλο μέρος της ζωής τους.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στις διάφορες καταστάσεις κατάθλιψης. Η οικογενειακή κατάσταση, τα επαγγελματικά προβλήματα, το οικογενειακό ιστορικό, η κατάσταση της υγείας μας αλλά και το πόσο καλά κοιμούμαστε τη νύχτα φαίνεται ότι έχουν βασικό ρόλο στην κατάθλιψη.
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει μια μέρα, τα δυσάρεστα αισθήματα με ευερεθιστότητα, νευρικότητα και ήπια κατάθλιψη που ακολουθούν μια νύχτα που δεν κοιμήθηκαν καλά ή καθόλου.
Έχει πλέον αποδειχθεί ότι η αϋπνία είναι αιτία κατάθλιψης. Μεταξύ αυτών που πάσχουν από αϋπνία, το ποσοστό αυτών που παρουσιάζουν κατάθλιψη είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι σε αυτούς που δεν έχουν αϋπνία.
Εάν το πρόβλημα της αϋπνίας συνεχιστεί και δεν υπάρξει η κατάλληλη αντιμετώπιση με επιτυχία, τότε η κατάθλιψη επιδεινώνεται. Αντίθετα στο μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που η αϋπνία θεραπεύεται αποτελεσματικά, η κατάθλιψη υποχωρεί.
Στους ανθρώπους με αϋπνία που δεν υποχωρεί, δημιουργούνται άσχημα αισθήματα. Συχνά αυτό τους γίνεται έμμονη ιδέα, νιώθουν ότι δεν ελέγχουν την κατάσταση και το πρόβλημα τους απορυθμίζει.
Εισέρχονται σε ένα φαύλο κύκλο δυσάρεστων σκέψεων με αρνητικές συνέπειες στις καθημερινές τους λειτουργίες και στην απόδοση τους. Η κατάσταση αυτή μπορεί να τους οδηγήσει σε βαθιά κατάθλιψη.
Όμως όπως η αϋπνία αυξάνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη, έτσι και η κατάθλιψη είναι σε θέση να μας προκαλεί στέρηση του ύπνου που τόσο χρειαζόμαστε. Οι ασθενείς με κατάθλιψη, δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν διότι όταν έρχεται η ώρα του ύπνου δεν νιώθουν ικανοποιημένοι, σε ψυχολογικό ή συναισθηματικό επίπεδο, για πολλά πράγματα της ζωής τους.
Είναι γεγονός ότι η ψυχοθεραπεία είναι σε θέση να βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Συχνά όμως ένα αντικαταθλιπτικό φάρμακο ή ένας συνδυασμός αντικαταθλιπτικών, μπορεί να χορηγηθεί στους ασθενείς με κατάθλιψη.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μερικούς ασθενείς ενώ τα αντικαταθλιπτικά, μπορεί να βελτιώνουν την ψυχική κατάσταση του ασθενούς, παράλληλα είναι δυνατό να επιδεινώνουν τα προβλήματα του ύπνου.
Υπάρχουν αντικαταθλιπτικά διαφόρων μορφών. Υπάρχουν εκείνα που προκαλούν περισσότερη ηρεμία και άλλα που διεγείρουν περισσότερο.
Στους ασθενείς με κατάθλιψη και αϋπνία, οι γιατροί επιλέγουν συνήθως αυτά που διευκολύνουν τον ύπνο. Παράλληλα συστήνουν στους ασθενείς αυτούς και διάφορα άλλα μέτρα για την καταπολέμηση της αϋπνίας.
Αρχικά εάν δεν καταφέρνουν να κοιμηθούν, δεν πρέπει να στριφογυρίζουν στο κρεβάτι, νιώθοντας εκνευρισμό και απελπισία για το πρόβλημα αυτό. Είναι προτιμότερο να σηκώνονται και να κάνουν κάτι άλλο παρά να συσχετίζουν το κρεβάτι και τον ύπνο με αισθήματα αναστάτωσης.
Επίσης δεν είναι σωστό να κάνουν οποιασδήποτε μορφής εργασίες στο κρεβάτι. Για παράδειγμα δεν πρέπει να κάνουν τηλεφωνήματα επαγγελματικού τύπου ή άλλου, να γράφουν ή ακόμη να παίζουν κάποιο παιγνίδι επιτραπέζιου τύπου ή άλλο.
Βασικά το κρεβάτι δεν πρέπει να συσχετίζεται με οποιασδήποτε άλλης μορφής δραστηριότητες εκτός από τον ύπνο και το σεξ.
Σε μερικούς ανθρώπους με κατάθλιψη, πιθανόν να χρειαστούν χάπια που βοηθούν τον ύπνο. Επειδή ο ύπνος είναι απαραίτητος για την ψυχική τους υγεία και τη συναισθηματική τους ισορροπία, η χορήγηση για μικρό χρονικό διάστημα κάποιου φαρμάκου, που διευκολύνει ή προκαλεί ύπνο, μπορεί να είναι ωφέλιμη.
Υπάρχουν διαφόρων ειδών φάρμακα από τα οποία ο γιατρός θα επιλέξει για να χορηγήσει στον ασθενή του με κατάθλιψη και αϋπνία.
Οι βενζοδιαζεπίνες είναι κατηγορία φαρμάκων με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και την οποία συνήθως δεν χάνουν. Οι κυριότερες παρενέργειες τους, είναι μια έντονη αδυναμία το πρωί και προβλήματα της μνήμης.
Υπάρχει όμως και η δυνατότητα χορήγησης υπνωτικών φαρμάκων που δεν ανήκουν στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών. Μερικά από αυτά έχουν μικρή διάρκεια δράσης και έτσι ο ασθενής όταν ξυπνήσει το πρωί δεν έχει την κατάσταση αδυναμίας που φέρνουν οι βενζοδιαζεπίνες.
Όμως και με αυτά τα φάρμακα, υπάρχουν δυσκολίες. Οι ασθενείς μπορεί να παραπονιούνται ότι δεν είχαν ύπνο ικανοποιητικό σε ποσότητα, λόγω του ότι τα φάρμακα αυτά δεν έχουν αρκετά μεγάλη διάρκεια δράσης. Επιπρόσθετα εάν η λήψη των εν λόγω φαρμάκων είναι μεγάλη, μπορεί και αυτά να επηρεάζουν τη μνήμη.
Στη φαρμακευτική αγωγή υπάρχουν όπως αναφέραμε πιο πάνω και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα τα οποία χαλαρώνουν υποβοηθώντας έτσι τον ύπνο.
Η αϋπνία μπορεί να συνεχίζεται ακόμη και όταν η κατάθλιψη υποχωρήσει. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται αντιμετώπιση ξεχωριστά της αϋπνίας που πρέπει να συνεχιστεί.
Συμπερασματικά βλέπουμε ότι ενώ η κατάθλιψη είναι σοβαρό πρόβλημα που χρειάζεται κατάλληλη θεραπεία, το ίδιο ισχύει και για την αϋπνία.
Ο καλός ύπνος δεν συμβάλλει μόνο για μια ήσυχη, ευχάριστη νύκτα αλλά και για μια καλύτερη ποιότητα ζωής την ημέρα.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους ασθενείς με κατάθλιψη, να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται οποιαδήποτε προβλήματα ύπνου που πιθανόν να συνυπάρχουν.
