Ο ήλιος και το έντονο φως επηρεάζουν τη συναισθηματική και ψυχική μας κατάσταση.

Οι εποχιακές συναισθηματικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από κατάθλιψη η οποία συμβαίνει κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα όπου επικρατεί κρύο, σκοτεινιά και μειωμένη ηλιοφάνεια.

Σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη, έχει διαπιστωθεί ότι στον εγκέφαλο τους είναι μειωμένη η σεροτονίνη. Η σεροτονίνη είναι χημική ουσία, ουσιώδης για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος η οποία έχει, μεταξύ άλλων, και ρόλο νευροδιαβιβαστή.

Οι νευροδιαβιβαστές είναι ουσίες οι οποίες βοηθούν την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ διαφόρων λειτουργικών ομάδων κυττάρων του εγκεφάλου.

Σε έρευνα που έγινε από Αυστραλούς γιατρούς, σε 101 υγιείς άντρες, εξετάστηκε η διακύμανση των επιπέδων της σεροτονίνης στον οργανισμό ανάλογα με τις εποχές του χρόνου και τις αλλαγές του καιρού.

Διαπίστωσαν ότι η παραγωγή της σεροτονίνης στον εγκέφαλο ήταν χαμηλότερη κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ο ρυθμός παραγωγής της ήταν άμεσα συνδεδεμένος με τη διάρκεια και ένταση της ηλιοφάνειας.

Η αύξηση της έντασης του φωτός αυξάνει σημαντικά την παραγωγή της σεροτονίνης. Οι ομάδες των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, των οποίων η δραστηριότητα εξαρτάται από τη σεροτονίνη, είχαν τα ψηλότερα επίπεδα δραστηριότητας κατά τη διάρκεια των μηνών της άνοιξης και του καλοκαιριού όπου υπήρχε η περισσότερη ηλιοφάνεια.

Οι Αυστραλοί επιστήμονες απέδειξαν ότι η μείωση του ηλιακού φωτός και ο άσχημος καιρός, προκαλούν σε υγιή άτομα την ίδια βιοχημική διαταραχή που παρατηρείται και σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.

Πιστεύουν ότι αυτό δείχνει ότι η γνωστή εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, που παρατηρείται σε υγιή άτομα, οφείλεται στην εποχιακή πτώση της σεροτονίνης που παρατηρείται κατά τους μήνες με μειωμένη ηλιοφάνεια.

Σε άτομα που πάσχουν από εποχιακές συναισθηματικές διαταραχές με κύριο χαρακτηριστικό την κατάθλιψη, η φωτοθεραπεία βοηθά. Η υποβολή των ασθενών αυτών σε έντονο φως, βελτιώνει τη ψυχική τους διάθεση και τη συναισθηματική τους κατάσταση.

Δεν έχει γίνει ακόμη κατανοητό με ποιο τρόπο το ηλιακό φως και η φωτοθεραπεία προκαλούν τις θετικές επιδράσεις τους. Η αύξηση της παραγωγής της σεροτονίνης είναι ένα από τα αποτελέσματα της δράσης του φωτός που φαίνεται ότι βελτιώνει τη ψυχική και συναισθηματική κατάσταση.

Στον οργανισμό υπάρχουν και άλλες λειτουργίες και χημικές ουσίες ή ορμόνες οι οποίες επηρεάζονται από το φως. Η επίφυση και η σύνθεση της μελατονίνης για παράδειγμα, επηρεάζονται από την έκθεση στο φως.

Πιστεύουμε ότι η έρευνα αυτή είναι σημαντική διότι δίνει μια βιολογική, οργανική εξήγηση σε μια ομάδα παθήσεων με εποχιακό χαρακτήρα που αφορούν τη ψυχική κατάσταση και την κατάθλιψη.

Εκείνο το οποίο θα μπορούσαμε να σχολιάσουμε, με ένα πνεύμα κριτικής προσέγγισης, είναι το γεγονός ότι στην έρευνα τους οι Αυστραλοί γιατροί, περιέλαβαν μόνο άνδρες.

Παρά το γεγονός ότι αναμένουμε ότι θα υπάρχει και στις γυναίκες, μια ανάλογη διακύμανση των επιπέδων της σεροτονίνης σύμφωνα με την ηλιοφάνεια, εντούτοις δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι σεξουαλικές ορμόνες, επηρεάζουν τη δραστηριότητα των νευρώνων του εγκεφάλου που εξαρτώνται ή υπόκεινται στις διακυμάνσεις της σεροτονίνης.

Είναι λοιπόν αναγκαίο να διερευνηθούν οι σημαντικές αυτές νέες διαπιστώσεις, σε μεγαλύτερες ομάδες υγιών εθελοντών που να περιλαμβάνουν και γυναίκες.

Η αντιμετώπιση εποχιακών και άλλων μορφών συναισθηματικών διαταραχών και κατάθλιψης με φωτοθεραπεία και αυξημένη έκθεση σε ηλιακό φως είναι μια ελκυστική προσέγγιση που θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής πολλών ασθενών.