Η επίδραση του καφέ στη γένεση των καρδιακών παθήσεων είναι ένα επίμαχο θέμα, που μπορεί να έχει σημαντικές προεκτάσεις για τη δημόσια υγεία.

Πράγματι ο καφές είναι από τα πλέον δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως. Η κατανάλωση του, παρουσιάζει συνεχή αυξητική τάση. Επιπρόσθετα προκαλεί και εθισμό με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να πίνουν καθημερινά πολλά φλιτζάνια καφέ.

Δικαιολογημένα λοιπόν οι ερευνητές εξετάζουν ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις του καφέ στην υγεία μας και ιδιαίτερα στην καρδία. Ορισμένα στοιχεία που προέκυψαν κατά τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση καφέ συσχετίζεται με βιολογικά φαινόμενα που συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.

Σίγουρα δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία, που καθορίζουν τον καφέ ως αιτία για πρόβλημα υγείας, όταν καταναλώνεται με μέτρο. Αντίθετα υπάρχουν έρευνες, που στηρίζουν τη θέση ότι ο καφές μπορεί να έχει σημαντικές θετικές επιδράσεις στην υγεία μας.   

Έλληνες ερευνητές μελέτησαν 1.514 άνδρες και 1.528 γυναίκες που δεν είχαν ιστορικό καρδιοπάθειας. Αξιολόγησαν τις διατροφικές τους συνήθειες και την κατανάλωση καφέ που είχαν. Παράλληλα μέτρησαν στο αίμα τους, τους δείκτες φλεγμονής (CRP, interleukin 6, TNF-α, λευκά αιμοσφαίρια).

Τα ευρήματα τους έδειξαν, ότι όσοι έπιναν περισσότερο από 200 κυβικά εκατοστά (περισσότερο από ένα φλιτζάνι ) καφέ ημερησίως, είχαν σημαντικά αυξημένους δείκτες φλεγμονής στο αίμα τους σε σύγκριση με άτομα που δεν έπιναν καφέ.

Όταν υπάρχει φλεγμονή στο εσωτερικό των αιμοφόρων αγγείων, τότε η CRP και οι άλλοι βιολογικοί δείκτες φλεγμονής στο αίμα αυξάνονται. Η φλεγμονή των αγγείων προκαλεί την εναπόθεση χοληστερόλης και ασβεστίου σε αυτά, με κίνδυνο να προκληθεί σταδιακά στένωση.

Οποιαδήποτε αιτία προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα ή η ψηλή πίεση, προκαλεί κατά συνέπεια και φλεγμονή. Οι κλινικές έρευνες μέχρι τώρα, έδειξαν ότι τα άτομα που έχουν τα πιο ψηλά επίπεδα της CRP, έχουν 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από τον κανονικό, για να παρουσιάσουν καρδιακή προσβολή.

Οι Έλληνες ερευνητές επισημαίνουν, ότι η αύξηση που προκαλεί ο καφές στους δείκτες φλεγμονής μπορεί να δείχνει το μηχανισμό με τον οποίο επιδρά αρνητικά στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Μια άλλη κλινική έρευνα, που έγινε το 2002 από Ολλανδούς γιατρούς, είχε δείξει ότι η καφεΐνη αυξάνει στο αίμα την ομοκυστεϊνη. Η ομοκυστεϊνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο υπάρχει φυσιολογικά στον οργανισμό. Τα ψηλά επίπεδα της συμβάλλουν στη στένωση των αρτηριών και έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.

Πρέπει όμως να τονίσουμε, ότι υπάρχουν σημαντικές επιδημιολογικές έρευνες που δεν έδειξαν να επιβεβαιώνονται οι αρνητικές επιπτώσεις του καφέ για την καρδία.

Συγκεκριμένα Αμερικανοί ερευνητές, στα πλαίσια της διαχρονικής μελέτης για καρδιαγγειακές νόσους Framingham study, εξέτασαν τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης καφέ σε περίπου 6.200 άνδρες και γυναίκες και τους κινδύνους προσβολής τους από καρδιαγγειακή πάθηση.

Τα συμπεράσματά τους ήταν ότι δεν υπήρχε συσχετισμός μεταξύ κατανάλωσης καφέ και κίνδυνου για καρδιαγγειακή πάθηση.

Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει ομοφωνία όσον αφορά τα συμπεράσματα σχετικά με ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις του καφέ στην υγεία της καρδίας και των αγγείων γενικότερα. Πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε σήμερα να ενοχοποιήσουμε τον καφέ για πρόκληση καρδιακών παθήσεων ή εγκεφαλικών επεισοδίων. Επιπλέον, πρέπει στην ολική εικόνα να ληφθούν υπόψη και τα ερευνητικά δεδομένα που στηρίζουν τις ευεργετικές για την υγεία επιδράσεις του καφέ.   

Όμως επειδή ο καφές είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και καταναλώνεται από ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, η σημασία οποιασδήποτε αρνητικής επίπτωσης μπορεί να είναι τεράστια. Για τους λόγους αυτούς είναι αναγκαίο να γίνονται συνεχείς έρευνες για να μάθουμε με σιγουριά το τι πραγματικά συμβαίνει.