Είναι γνωστό ότι όταν κάποιος οδηγεί και συνομιλεί, τότε οι ικανότητες οδήγησης και αντίδρασης του μειώνονται. Δεν έχει σχέση εάν συνομιλεί με ένα συνεπιβάτη του ή εάν συνομιλεί διαμέσου ενός κινητού τηλεφώνου με ή χωρίς ελεύθερα χέρια.
Σε κάθε περίπτωση η συνομιλία του οδηγού επηρεάζει αρνητικά την οδήγηση. Φυσικά εάν ο οδηγός μιλά σε κινητό τηλέφωνο χωρίς να έχει ελεύθερα τα χέρια, δηλαδή κρατά στο χέρι το κινητό τηλέφωνο τότε το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο. Οι κίνδυνοι για την οδική ασφάλεια λόγω μείωσης των ικανοτήτων οδήγησης και για την ποιότητα ή έκβαση της συνομιλίας είναι μεγαλύτεροι.
Όταν οδηγάτε και μιλάτε, η προσοχή σας αποσπάται. Ο εγκέφαλος σας δεν συγκεντρώνεται στην πολύπλοκη και δύσκολη λειτουργία που είναι ή οδήγηση διότι διαθέτει δυνάμεις για τη συζήτηση.
Το τι λέτε σε μια συζήτηση ενώ οδηγάτε, οι εντυπώσεις που δίνετε, οι αποφάσεις που δυνατόν να πάρετε και το τι θα θυμάστε δεν είναι τόσο καλά όσο εάν κάνατε την ίδια συνομιλία με τις ίδιες προκλήσεις και δεν εκτελούσατε κάτι άλλο σοβαρό όπως η οδήγηση όταν συνομιλούσατε.
Σκεφτείτε λοιπόν τι μπορεί να συμβεί εάν κάνετε ταυτόχρονα σημαντικά πράγματα όπως η οδήγηση και μια σοβαρή, μεγάλης σημασίας συζήτηση. Επειδή οι πνευματικές σας δυνάμεις απορροφώνται από την οδήγηση και τους περισπασμούς της οδικής κυκλοφορίας, μπορεί οι αντιδράσεις προς το συνομιλητή σας να μην είναι ορθές. Ίσως να πάρετε λανθασμένες αποφάσεις, μπορεί να εκνευριστείτε πιο εύκολα και ακόμη οι συνέπειες μιας κακής απόφασης να έχουν μεγάλο οικονομικό ή και άλλο κόστος.
Οι σημαντικές αυτές σκέψεις είναι προεκτάσεις των συμπερασμάτων μιας πρωτοποριακής έρευνας που έγινε στο πανεπιστήμιο του Σικάγο. Πρόκειται για έρευνα που στηρίζει τη θέση ότι η οδήγηση χειροτερεύει την ποιότητα της σκέψης και του λόγου κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας που γίνεται ταυτόχρονα με την οδήγηση.
Πολλοί νομίζουν ότι το να μιλάς και να καταλαβαίνεις το λόγο του άλλου είναι κάτι εύκολο. Δεν είναι. Η παραγωγή λόγου και η κατανόηση λόγου είναι δραστηριότητες που απαιτούν προσοχή. Για αυτό συναγωνίζονται άλλες δραστηριότητες που απαιτούν την προσοχή μας όπως για παράδειγμα η οδήγηση.
Η έρευνα από το Σικάγο έγινε σε εξομοιωτή οδήγησης. Οι συμμετέχοντες έλαβαν μέρος ανά ζεύγη. Ο ένας από τους δύο ως οδηγός και ο άλλος ως συνομιλητής που βρισκόταν είτε εντός του εξομοιωτή είτε συνομιλούσε από μακριά με τον οδηγό από κινητό τηλέφωνο με ελεύθερα χέρια.
Οι μισοί από τους 96 συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν ηλικίας άνω των 65 ετών. Οι υπόλοιποι ήταν ηλικίας γύρω στα 20.
Κατά τη διάρκεια της εξομοίωσης οι εθελοντές κάθονταν είτε σε ένα όχημα που δεν κινείτο είτε οδηγούσαν διαμέσου μιας πυκνής σε κυκλοφορία αστική οδό. Ταυτόχρονα άκουγαν μια σύντομη ιστορία την οποία ποτέ προηγουμένως δεν είχαν ακούσει.
Στη συνέχεια έπρεπε να τη διηγηθούν. Κατά τα πειράματα οι συμμετέχοντες εθελοντές έπρεπε να ακούσουν και να διηγηθούν τέσσερις ιστορίες. Μετά που έφευγαν από τον εξομοιωτή, όλοι οι εθελοντές έπρεπε να προσπαθήσουν να θυμηθούν όσα μπορούσαν από τις ιστορίες.
Τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα:
- Η ικανότητα των εθελοντών να θυμηθούν και να διηγηθούν μια ιστορία μειωνόταν σημαντικά εάν οδηγούσαν κατά τη διάρκεια του πειράματος
- Οι ηλικιωμένοι οδηγοί απέδιδαν τουλάχιστον εξίσου άσχημα όπως οι νεότεροι σε αυτές τις δραστηριότητες
- Οι οδηγοί θυμούνταν 20% λιγότερα από τις ιστορίες που τους έλεγαν όταν οδηγούσαν σε σύγκριση με το τι θυμούνταν όταν έμεναν ακίνητοι στο αυτοκίνητο
- Οι ανακρίβειες σε αυτά που διηγούνταν μετά οι οδηγοί ήταν περισσότερες όταν αυτοί οδηγούσαν διαμέσου διασταυρώσεων ή σε συνθήκες οδικής κυκλοφορίας που απαιτούσαν μεγαλύτερη προσοχή
Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι τα ευρήματα τους στηρίζουν τη θέση ότι πολλές πτυχές των ικανοτήτων λόγου, επικοινωνίας και μνήμης χάνονται όταν μια συνομιλία γίνεται κατά την οδήγηση.
Επισημαίνουν ότι όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να επικοινωνούν ενώ ταυτόχρονα κάνουν και κάτι άλλο τότε στη διαδικασία χάνουν σημαντικά πράγματα. Η σχετική σημασία που δίνεται στο κάθε τι το ξεχωριστό που κάνει κάποιος που εκτελεί ταυτόχρονα διάφορες δραστηριότητες αλλάζει συνεχώς.
Στη σύγχρονη κοινωνία μας και στο καθημερινό επαγγελματικό περιβάλλον οι προεκτάσεις των συμπερασμάτων αυτών έχουν μεγάλη πρακτική σημασία. Με την τεχνολογία που σήμερα διαθέτουμε ενώ μιλούμε περισσότερο μεταξύ μας ταυτόχρονα κάνουμε και περισσότερα άλλα πράγματα (πολυδιεργασία).
Επειδή κάνουμε πολλές άλλες ενέργειες ενώ συνομιλούμε, υποφέρει η ποιότητα της επικοινωνίας που έχουμε μεταξύ μας. Όταν υποφέρει η επικοινωνία και η αλληλοκατανόηση μεταξύ των ανθρώπων τα προβλήματα μπορεί να είναι τεράστια.
Θα συγκρατήσουμε λοιπόν ότι η συνομιλία με άλλους δεν είναι μια απλή διεργασία. Σε κάθε άνθρωπο που μιλούμε χρειάζεται να του δίνουμε την προσοχή μας απερίσπαστα για σκοπούς καλύτερης αποτελεσματικότητας της επικοινωνίας.
Ιδιαίτερα πρέπει να αποφεύγουμε όσο γίνεται να συνομιλούμε όταν οδηγούμε ή τουλάχιστον να περιορίζουμε μια τέτοια συνομιλία στο άκρως απαραίτητο. Διότι διαφορετικά υποφέρουν τόσο η οδήγηση και η οδική ασφάλεια όσο και η συνομιλία και η ποιότητα της επικοινωνίας μας.
