Η βιταμίνη Β9 ή φολικό οξύ ανήκει στην οικογένεια των βιταμινών Β. Έχει καθοριστικό ρόλο σε ζωτικούς τομείς της υγείας μας.

Τα ακόλουθα τρόφιμα είναι πλούσια σε βιταμίνη Β9:

1. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως σπανάκι, κράμβη, λάχανα
2. Όσπρια, φασόλια, μπιζέλι
3. Αβοκάντο
4. Μπανάνες
5. Πορτοκάλια
6. Σπαράγγια.

Επίσης η βιταμίνη Β9 διατίθεται στο εμπόριο, ως φαρμακευτικό συμπλήρωμα, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με άλλες βιταμίνες.

Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο για την παραγωγή και συντήρηση νέων κυττάρων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό κατά τις περιόδους γρήγορης ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού των κυττάρων, που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη, στην ανάπτυξη των εμβρύων, των βρεφών και των μικρών παιδιών.

Η χορήγηση συμπληρωμάτων φολικού οξέος μέχρι σήμερα, αποδείχτηκε αποτελεσματική στα ακόλουθα:

1. Πρόληψη συγγενών ανωμαλιών: Η χορήγηση φολικού οξέος σε γυναίκες, που θέλουν να μείνουν έγκυες και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών του κεντρικού νευρικού συστήματος, ιδιαίτερα του νωτιαίου μυελού, όπως η δισχιδής ράχη
    
2. Πρόληψη του καρκίνου: Έρευνες έδειξαν ότι τα χαμηλά επίπεδα στο αίμα του φολικού οξέος, δυνατόν να βλάπτουν το DNA και ακολούθως να οδηγούν σε καρκίνο. Η μακροχρόνια χορήγηση συμπληρωμάτων φολικού οξέος, βρέθηκε να είναι βοηθητική στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου
    
3. Θεραπεία για μη καρκινικές παθήσεις: Το φολικό οξύ είναι το αντίδοτο του φαρμάκου μεθοτρεξάτη. Αυτό χρησιμοποιείται σε πολλές μη καρκινικές παθήσεις, όπως ο ερυθηματώδης λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, το άσθμα, η σαρκοϊδωση και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου. Η μεθοτρεξάτη μηδενίζει τα αποθέματα του οργανισμού σε φολικό οξύ και δημιουργεί συμπτώματα ανάλογα με την έλλειψη φολικού οξέος. Η διατροφή που είναι πολύ πλούσια σε φολικό οξύ και τα συμπληρώματα της βιταμίνης Β9, μειώνουν τις τοξικές επιδράσεις της μεθοτρεξάτης, χωρίς να μειώνουν την αποτελεσματικότητα της.
          
4. Πρόληψη καρδιοπαθειών: Τα χαμηλά επίπεδα στο αίμα του φολικού οξέος, της βιταμίνης Β12 και Β6 δυνατόν να αυξάνουν την ομοκυστεϊνη. Η ομοκυστεϊνη είναι αμινοξύ που υπάρχει φυσιολογικά στο αίμα. Η αύξησή του, συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια. Για τους λόγους αυτούς, η χορήγηση του φολικού οξέος, για σκοπούς πρόληψης των παθήσεων της καρδίας και των αγγείων, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και διερευνάται.    

Τι γίνεται σχετικά με το φολικό οξύ και τη βελτίωση της μνήμης στους ηλικιωμένους, σε ασθενείς με άνοια ή νόσο Αλτσχάιμερ;

Πολλές φορές τίθεται το ερώτημα της χρησιμότητας του φολικού οξέος, για την αντιμετώπιση παθήσεων, όπως η γεροντική άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ.

Στις περιπτώσεις, που τα επίπεδα στο αίμα του φολικού οξέος είναι χαμηλά, η χορήγηση συμπληρωμάτων με βιταμίνη Β9, βοηθά στην αποκατάσταση των γνωστικών ικανοτήτων και στη μνήμη. Πράγματι, η έλλειψη φολικού οξέος στον οργανισμό, σχετίζεται μεταξύ άλλων και με μείωση των πνευματικών ικανοτήτων και της μνήμης.

Ωστόσο, σε ασθενείς με μείωση της μνήμης και των γνωστικών ικανοτήτων που έχουν κανονικά επίπεδα φολικού οξέος στο αίμα, η χορήγηση επιπλέον βιταμίνης Β9, δεν βοηθά στην αποκατάσταση των μειωμένων λειτουργιών.

Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα, αποδεικτικά στοιχεία από έρευνες, που πείθουν ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης Β9 βοηθούν στην ενδυνάμωση ή καλυτέρευση των πνευματικών λειτουργιών των ηλικιωμένων ή των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ ή άλλη μορφή άνοιας, εάν βέβαια το φολικό οξύ στο αίμα τους βρίσκεται στα κανονικά όρια.

Στις περιπτώσεις που υπάρχει ανησυχία για τυχόν σχέση έλλειψης φολικού οξέος, προβλημάτων μνήμης και άνοιας, είναι σημαντικό να ζητείται η συμβουλή γιατρού.

Ο γιατρός αφού πάρει το ιστορικό και κάνει την κλινική του εξέταση, πιθανόν να ζητήσει μέτρηση της βιταμίνης Β9 στο αίμα. Μετά, θα αποφασίσει, εάν είναι προς όφελος του ασθενούς, να του χορηγήσει συμπλήρωμα της βιταμίνης Β9 ή να του συστήσει μια δίαιτα πλούσια σε φολικό οξύ.