Το αλκοόλ αποδεικνύεται ότι μπορεί να είναι το όπλο που θα βοηθήσει με δραστικό τρόπο στη μείωση των σοβαρών και μεταδοτικών νοσοκομειακών λοιμώξεων.

Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις σκοτώνουν κάθε χρόνο ένα μεγάλο αριθμό ασθενών που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία.

Η μετάδοση των μικροβίων μέσα στα νοσοκομεία αποτελεί ένα τεράστιο και εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Τα νοσοκομειακά μικρόβια είναι πολύ επικίνδυνα και προσβάλλουν ασθενείς που ήδη είναι σοβαρά άρρωστοι και εξασθενημένοι. Τα μικρόβια αυτά είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα τα θεραπευτικά όπλα που υπάρχουν εναντίον τους να είναι πολύ περιορισμένα.

Τα πιο γνωστά από τα μικρόβια που προκαλούν τις θανάσιμες νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι, ο πολυανθεκτικός χρυσίζων σταφυλόκοκκος (MRSA, methicillin resistant  staphylococcus aureus) και ορισμένα στελέχη του εντερόκοκκου τα οποία είναι ανθεκτικά στο ισχυρό αντιβιοτικό vancomycin.

Τα μικρόβια αυτά μεταδίδονται σε σοβαρά άρρωστους ασθενείς ή σε αυτούς που η άμυνα του οργανισμού τους είναι μειωμένη, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο.

Εκτός από τους θανάτους που προκαλούν, αυξάνουν τις επιπλοκές και τη διάρκεια παραμονής των ασθενών στο νοσοκομείο. Παράλληλα δημιουργούν ένα μεγάλο οικονομικό κόστος λόγω των αντιβιώσεων και άλλων θεραπειών που επιβάλλονται για την αντιμετώπισή τους.

Η μετάδοση των μικροβίων αυτών μέσα στα νοσοκομεία γίνεται κυρίως δια μέσου των χεριών των νοσοκόμων, των γιατρών, των τεχνικών και άλλων οι οποίοι αγγίζουν τους ασθενείς και τα μεταφέρουν από τον ένα ασθενή στον άλλο.

Όλοι όσοι εργάζονται στα νοσοκομεία είναι εκπαιδευμένοι στο να πλένουν τα χέρια τους πριν και μετά από την κάθε επαφή τους με ασθενή. Δεν είναι σπάνιο κάποιος γιατρός ή κάποιος νοσηλευτής να πλένει τα χέρια του 40 με 50 φορές ημερησίως κατά την εργασία του στο νοσοκομείο.

Για το πλύσιμο των χεριών χρησιμοποιούνται σήμερα, ειδικά υγρά σαπούνια τα οποία περιέχουν αντισηπτικές, αντιμικροβιακές ουσίες όπως ιωδιούχες ενώσεις, χλωρεξιδίνη και άλλες.

Έρευνες, που έγιναν κατά τα τελευταία χρόνια, απέδειξαν ότι σκευάσματα που περιέχουν από 60% έως 90% αλκοόλη, είναι πολύ πιο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των νοσοκομειακών μικροβίων.

Τα σκευάσματα με αλκοόλη υπάρχουν σε διάφορες μορφές. Υπάρχουν υπό τη μορφή ζελέ (alcohol gel, κρέμα κολλώδους υφής), αφρού και λοσιόν.

Τα  σκευάσματα αυτού του τύπου δρουν πολύ γρήγορα, σε 15 δευτερόλεπτα, και σκοτώνουν τόσο τα βακτηρίδια όσο και τους ιούς. Είναι πολύ πιο πρακτικά στην εφαρμογή τους.

Ο γιατρός ή η νοσοκόμα δεν χρειάζεται να πλένουν πάμπολλες φορές κάθε μέρα τα χέρια για μερικά λεπτά με υγρό σαπούνι και νερό.

Με αλκοόλη σε ζελέ για παράδειγμα, αρκεί να βάλουν λίγο από το σκεύασμα στα χέρια τους, να τα τρίψουν για λίγο, μόνο για 15 δευτερόλεπτα, και μετά αυτό στεγνώνει από μόνο του. Η αντιμικροβιακή του δράση είναι γρήγορη και εξαιρετικά αποτελεσματική.

Τα σκευάσματα με βάση αλκοόλ, περιέχουν και υγραντικά στοιχεία για να αποφεύγεται η ξήρανση των χεριών.

Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα νοσοκομείων, όπου η εφαρμογή των σκευασμάτων αλκοόλης μείωσε δραστικά τα ποσοστά των νοσοκομειακών μολύνσεων.

Για παράδειγμα στο Massachusetts General Hospital, η συχνότητα των νέων μολύνσεων από πολυανθεκτικό σταφυλόκοκκο (MRSA), μειώθηκε κατά 21% με την εφαρμογή των σκευασμάτων αλκοόλης. Η συχνότητα των νοσοκομειακών μολύνσεων με πολυανθεκτικό εντερόκοκκο μειώθηκε κατά 43%.

Στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Γενεύης στην Ελβετία, η ίδια μέθοδος μείωσε κατά τη διάρκεια 4 ετών που χρησιμοποιήθηκε η αλκοόλη, κατά 50% τη συχνότητα των επικίνδυνων νοσοκομειακών μολύνσεων.

Τα εξαιρετικά αυτά αποτελέσματα οφείλονται στη δράση του αλκοόλ εναντίον των μικροβίων αλλά και στην ευκολία της μεθόδου, που αποτελεί ένα σοβαρό κίνητρο στους επαγγελματίες της υγείας για να εφαρμόζουν την αντισηπτική μέθοδο, πολλές φορές κάθε μέρα, για τα χέρια τους.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, νέα πρωτόκολλα από τα Centers for Disease Control and Prevention των Ηνωμένων Πολιτειών συστήνουν την εφαρμογή πάνω σε ευρεία βάση, σε όλα τα νοσοκομεία, της αντισηπτικής μεθόδου με σκευάσματα αλκοόλ.

Το πλύσιμο των χεριών με υγρά αντισηπτικά σαπούνια, θα χρειάζεται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που τα χέρια είναι πολύ λερωμένα με την παρουσία ξένων ουσιών, που τότε σε πρώτη φάση χρειάζεται νερό και σαπούνι για να καθαρίσουν.

Παρά το γεγονός ότι η μέθοδος αυτή είναι περισσότερο δαπανηρή από τις ήδη υπάρχουσες, εντούτοις στο τέλος είναι πολύ πιο φθηνή εάν αναλογιστεί κάποιος, την εξοικονόμηση σε ανθρώπινες ζωές, σε επιπλοκές στους ασθενείς και τα τεράστια έξοδα που απαιτούνται για τις αντιβιώσεις και άλλες θεραπείες για τους ασθενείς που μολύνονται από τα νοσοκομειακά μικρόβια.

Τελειώνοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι, η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλους χώρους που πιθανόν να επιβάλλεται ασηψία και καθαριότητα των χεριών. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στο σπίτι και στα σχολεία.

Ας μη ξεχνούμε και ότι στην καθημερινή μας ζωή, χρειάζεται καλή καθαριότητα των χεριών. Είναι δια μέσου των χεριών που μεταδίδονται πάρα πολλές μολυσματικές ασθένειες.