Οι
μεταδοτικές ασθένειες αποτελούν μια συνεχόμενη και αυξανόμενη απειλή για
την ανθρωπότητα.Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά τα
τελευταία 70 χρόνια με την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών και την βελτίωση των
συνθηκών διαβίωσης εντούτοις η επίδραση των λοιμώξεων στον άνθρωπο είναι
τεράστια.
Αυτό δεν ισχύει μόνο για τις φτωχές χώρες του πλανήτη μας όπου η
φτώχεια, η έλλειψη φαρμάκων, η κακή διατροφή και οι άσχημες συνθήκες
διαβίωσης ευνοούν την ανάπτυξη σοβαρών λοιμώξεων που ταλανίζουν τους
πληθυσμούς.
Ακόμα και σε ανεπτυγμένες χώρες το πρόβλημα παραμένει σοβαρότατο και
δύσκολο να επιλυθεί. Οι μικροοργανισμοί και τα βακτηρίδια αναπτύσσουν
νέα στελέχη, δημιουργούν μηχανισμούς αντίστασης στα αντιβιοτικά με
αποτέλεσμα οι μέχρι τώρα θεραπείες να είναι ανεπαρκείς.
Η πρόσφατη έκθεση που δημοσίευσε η επίσημη αρχή του Ηνωμένου
Βασιλείου, το Public Health
Laboratory Service (PHLS), μας δίνει ορισμένα ενδεικτικά και
ανησυχητικά στοιχεία για την κατάσταση που επικρατεί στην Αγγλία και στην
Ουαλία σχετικά με τις μολυσματικές μεταδοτικές ασθένειες.
Τα δεδομένα αυτά είναι τα ακόλουθα:
- Τουλάχιστον 1 θάνατος στους 15 κάθε χρόνο, οφείλεται σε
μολύνσεις
- 1 άνθρωπος στους 5 κάθε χρόνο υποφέρει από μόλυνση του
εντερικού συστήματος
- 40% των επισκέψεων ασθενών σε οικογενειακούς γιατρούς γίνονται
για λόγους μεταδοτικών ασθενειών
|
Τα δεδομένα αυτά δείχνουν την τεράστια επιρροή που έχουν οι
μεταδοτικές ασθένειες πάνω στην υγεία των ανθρώπων.
Επίσης ορισμένα άλλα στοιχεία που προκύπτουν δείχνουν ότι υπάρχουν
κοινωνικές ομάδες που υποφέρουν περισσότερο από την κατάσταση αυτή.
Οι κοινωνικές ομάδες που είναι φτωχότερες, οι εθνικές μειονότητες, τα
ηλικιωμένα άτομα, οι έφηβοι και τα μικρά παιδιά, φαίνεται βάσει των
δεδομένων του PHLS ότι είναι περισσότερο
ευπαθείς στις μεταδοτικές λοιμώξεις και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι διαπιστώσεις αυτές θα πρέπει να οδηγήσουν στην εφαρμογή μιας
στρατηγικής δημόσιας υγείας που στόχο θα έχει την παροχή μεγαλύτερης
κάλυψης και προστασίας στις ιδιαίτερα ευαίσθητες αυτές ομάδες του
πληθυσμού.
Μια άλλη ιδιαίτερα ανησυχητικά διαπίστωση είναι ότι ορισμένες
ασθένειες που θεωρητικά είχαν τεθεί υπό έλεγχο έχουν επανέλθει δριμύτερες
με ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά που πρωτύτερα τις είχαν εκριζώσει σε
μεγάλο βαθμό.
Για παράδειγμα η φυματίωση μέχρι το 1998 παρουσίαζε μια
ουσιαστική υποχώρηση. Από το 1998 και μετά παρουσιάζει μια αύξηση της
τάξης του 10%.
Επίσης σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή τη φορά, η μαλάρια (ελονοσία)
παρουσιάζει νέα έξαρση με ανάπτυξη απειλητικών μηχανισμών αντίστασης στα
αντιβιοτικά (όπως η χλωροκίνη) που μέχρι τώρα την καταπολεμούσαν
αποτελεσματικά.
Επίσης άλλες νέες ασθένειες που εμφανίσθηκαν κατά τα τελευταία 20
χρόνια, πήραν δραματικές διαστάσεις όσον αφορά τη γρήγορη εξάπλωσή τους.
Η αυξανόμενη συχνότητα των ασθενειών που
μεταδίδονται με το σεξ όπως το AIDS, τα
χλαμύδια, ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
απειλούν σοβαρά τους έφηβους, τους νέους
και απαιτούνται γρήγορα αποτελεσματικά μέτρα για την αναχαίτιση
τους. Άλλες νέες σοβαρές λοιμώξεις που δεν υπήρχαν παλαιότερα και
τώρα αποτελούν μια νέα πρόκληση, είναι η ηπατίτιδα Γ και οι
λοιμώξεις που προκαλούνται από το στέλεχος του βακτηριδίου
E.coli O157.
|
Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις που οφείλονται σε βακτηρίδια που είναι
πολυανθεκτικά αποτελούν ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα και ένα θανάσιμο
κίνδυνο για ασθενείς με σοβαρές παθήσεις που εισάγονται στα νοσοκομεία.
Το 1991 μόνο 2% των περιπτώσεων σηψαιμίας οφείλονταν στον χρυσίζοντα
σταφυλόκοκκο που είναι ανθεκτικός στη μεθυκιλλίνη (methicillin
resistant Staphylococcus Aureus).
Το 2000 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 40% αποδεικνύοντας πόσο σοβαρό
έχει γίνει πλέον το πρόβλημα αυτό για τα νοσοκομεία. Η αντιμετώπιση
του προβλήματος αυτού περιλαμβάνει την ανάπτυξη νέων θεραπειών, την
προσεκτική και επιλεκτική χρήση των αντιβιοτικών και την εφαρμογή
αποτελεσματικών προληπτικών μέτρων εναντίον των λοιμώξεων μέσα στα
νοσοκομεία.
Μια άλλη νέα απειλή που επανέρχεται είναι ο κίνδυνος μαζικών
καταστροφών από τα βιολογικά όπλα. Ο άνθρακας, η πανώλη, η ευλογιά
αποτελούν πλέον ένα παγκόσμιο κίνδυνο ο οποίος χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.
Η έκθεση του PHLS
περιέχει και ορισμένα άλλα σημαντικά στοιχεία:
- Οι εμβολιασμοί αποτελούν ένα ισχυρότατο όπλο για την
καταπολέμηση του προβλήματος των λοιμώξεων
- Η εφαρμογή του νέου εμβολίου εναντίον της μηνιγγίτιδας
C είχε μια πολύ μεγάλη επιτυχία στην
καταπολέμηση της ασθένειας αυτής
- Η ηπατίτιδα συνεχίζει να προκαλεί σοβαρά προβλήματα. Υπήρξε
έξαρση της ηπατίτιδας Α, ιδιαίτερα μεταξύ των ομοφυλοφίλων,
των αμφισεξουαλικών ανδρών και σε κοινότητες που ζουν σε συνθήκες
φτώχειας
- Η ηπατίτιδα Β συνεχίζει να αυξάνεται μεταξύ των χρηστών
των ναρκωτικών, ιδιαίτερα αυτών που τα χρησιμοποιούν ενδοφλεβίως
- Η ηπατίτιδα Γ αυξάνεται αν και στη περίπτωση αυτή η
αύξηση που παρατηρείται ίσως να οφείλεται και σε μια καλύτερη
διάγνωση των περιστατικών που γίνεται τώρα
|
Συμπερασματικά θα τονίσουμε ότι δεν θα πρέπει να μένουμε
ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα στην
καταπολέμηση των μεταδοτικών ασθενειών που αποτελούν μια μάστιγα για την
ανθρωπότητα.
Χρειάζονται στρατηγικές καταπολέμησης της απειλής αυτής και
οποιοσδήποτε εφησυχασμός μπορεί να έχει ένα πολύ ακριβό τίμημα.