Η χορήγηση της ορμόνης προγεστερόνης σε θύματα τραυματισμών που έχουν υποστεί εγκεφαλικές βλάβες, φαίνεται να είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος για τη μείωση του κινδύνου θανάτου και του βαθμού αναπηρίας.

Δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα, φάρμακα που έχουν προστατευτική δράση για το κεντρικό νευρικό σύστημα τα οποία να είναι χρήσιμα για ασθενείς με τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες. Εργαστηριακές έρευνες σε πειραματόζωα, έδειξαν ότι η γυναικεία ορμόνη προγεστερόνη έχει προστατευτικές για τον εγκέφαλο ιδιότητες.

Βασικά η προγεστερόνη όταν χορηγηθεί σύντομα μετά το εγκεφαλικό τραύμα, μπορεί να μειώνει το εγκεφαλικό οίδημα, μειώνει τους θανάτους των νευρώνων του εγκεφάλου και βελτιώνει την πρόγνωση των ασθενών όσον αφορά στις νευρικές λειτουργικές τους ικανότητες.

Η προγεστερόνη, παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα. Εισέρχεται γρήγορα στον εγκέφαλο, χορηγείται εύκολα, πρόκειται για ασφαλές φάρμακο και το κόστος της είναι χαμηλό.

Στον άνθρωπο δεν υπήρχαν στοιχεία για τη δράση της προγεστερόνης στον εγκέφαλο μετά από τραυματική βλάβη. Για το λόγο αυτό ερευνητές από πανεπιστημιακά νοσοκομεία των Ηνωμένων Πολιτειών, διεξήγαγαν την πρώτη εργασία σε ανθρώπους για να διαπιστώσουν κατά πόσο η χορήγηση της προγεστερόνης είναι σε θέση να βελτιώνει την πρόγνωση σε τραυματίες με εγκεφαλικές βλάβες.

Η αρχική αυτή έρευνα συμπεριέλαβε 100 ασθενείς με τραύμα στον εγκέφαλο που εισήχθησαν σε τμήματα επειγόντων περιστατικών κατά τις πρώτες 11 ώρες μετά τον τραυματισμό τους. Έγινε προοδευτική, διπλά τυφλή έρευνα με τυχαία κατανομή των ασθενών για τη χορήγηση είτε ενδοφλέβιας προγεστερόνης είτε εικονικού φαρμάκου.

Ο δείκτης για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της προγεστερόνης ήταν οι θάνατοι στην ημέρα 30 μετά το εγκεφαλικό τραύμα. Οι ασθενείς είχαν υποστεί τραύμα στον εγκέφαλο μετά από οδικό δυστύχημα με αυτοκίνητο, μοτοσυκλέτα ή μετά από πτώση.

Τα αποτελέσματα έδειξαν: Το ποσοστό θανάτων στους ασθενείς που έλαβαν προγεστερόνη κατά τις πρώτες 30 μέρες μετά τον τραυματισμό, ήταν 13% ενώ στους ασθενείς που δεν έλαβαν την ορμόνη αλλά το εικονικό φάρμακο, το ποσοστό θανάτων ήταν 30%   Η προγεστερόνη μείωνε τον κίνδυνο θανάτου κατά 57%   Η ανάλυση των χαρακτηριστικών των ασθενών έδειξε ότι η προγεστερόνη βοηθούσε περισσότερο τους τραυματίες με μέτριας έντασης εγκεφαλικές βλάβες. Στους ασθενείς με σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο, η προγεστερόνη δεν βρέθηκε  να είναι ευεργετική   Οι παρενέργειες της προγεστερόνης ήσαν ελάχιστες με κυρίως λίγη φλεγμονή στο σημείο έγχυσης της

Το συμπέρασμα των Αμερικανών γιατρών ήταν ότι στην πρώτη αυτή μικρή έρευνα, η προγεστερόνη βρέθηκε να είναι ευεργετική κα ασφαλής σε ανθρώπους που έχουν υποστεί εγκεφαλικό τραύμα.

Η πιλοτική αυτή μελέτη δεν είναι σε θέση να αλλάξει τις ενδείξεις για τη θεραπεία των ασθενών με εγκεφαλικό τραύμα. Όμως παρέχει τα απαραίτητα επιστημονικά δεδομένα που επιτρέπουν τη διεξαγωγή μεγαλύτερης κλινικής θεραπευτικής έρευνας που θα είναι σε θέση να δείξει καλύτερα τις προστατευτικές για τον εγκέφαλο ιδιότητες της προγεστερόνης εφόσον αυτές πράγματι επιβεβαιωθούν.

Η προγεστερόνη, παρά το γεγονός ότι είναι ορμόνη που σχετίζεται με το σεξ, εντούτοις υπάρχει σε μικρές ποσότητες στον εγκέφαλο τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Έχει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των νευρώνων του εγκεφάλου και έχει προστατευτική δράση σε εγκεφαλικούς ιστούς που έχουν υποστεί βλάβες.

Η ορμόνη φαίνεται ότι ασκεί τον προστατευτικό της ρόλο καταστέλλοντας τη δράση χημικών ουσιών που απελευθερώνονται μετά τον τραυματισμό του εγκεφάλου και οι οποίες προκαλούν το θάνατο εγκεφαλικών κυττάρων.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν σε εξέλιξη έρευνες που εξετάζουν τη δράση της προγεστερόνης στην προστασία του εγκεφάλου μετά από παροδικό ή μόνιμο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης προγραμματίζεται η μελέτη της ορμόνης στη θεραπεία εγκεφαλικών βλαβών μετά από τραυματισμό σε παιδιά που είναι κύρια αιτία θανάτων και αναπηριών σε παιδιά.

Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι οι έρευνες στο εργαστήριο με πειραματόζωα τα τελευταία 20 χρόνια και οι πρόσφατες κλινικές θεραπευτικές δοκιμές με την προγεστερόνη, υπόσχονται πολλά για την αντιμετώπιση των τραυματισμών και βλαβών του εγκεφάλου.

Η επιβεβαίωση των πρώτων ενθαρρυντικών ευρημάτων, θα επιτρέψει τη χρήση της προγεστερόνης ως πρώτου προστατευτικού για τον εγκέφαλο παράγοντα, γεγονός που θα μειώνει σημαντικά τον αριθμό των θανάτων και αναπηριών λόγω κάθε μορφής δυστυχημάτων, πολέμων, ατυχημάτων σε παιδιά και ισχαιμικών επεισοδίων του εγκεφάλου.