Οι σπασμοί, που παρατηρούνται στην επιληψία οφείλονται σε παθολογική, ταυτόχρονη δραστηριότητα νευρώνων του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Ο ασθενής δυνατό να έχει λίγη ή καθόλου αίσθηση του τι συμβαίνει. Μπορεί να παρατηρούνται αθέλητες κινήσεις όλων των μελών του σώματος. Κάποτε οι σπασμοί είναι πιο ήπιοι και περιορίζονται μόνο σε μερικές συσπάσεις σε ένα μέλος.
Συχνά οι επιληπτικοί ασθενείς, όταν έχουν σπασμούς παρουσιάζουν ακράτεια ούρων ή κοπράνων και δαγκώνουν τη γλώσσα τους.
Η θέα ενός ασθενούς, που παρουσιάζει σπασμούς είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Στους ανθρώπους που βλέπουν μια επιληπτική κρίση δημιουργούνται έντονα αισθήματα. Νιώθουν την επιτακτική ανάγκη να κάνουν κάτι για να βοηθήσουν τον ασθενή. Πολλοί πιστεύουν, ότι εάν βάλουν ένα αντικείμενο στο στόμα του ασθενούς με γενικευμένους σπασμούς, όπως για παράδειγμα ένα κουτάλι, αυτό θα το βοηθήσει να μην δαγκώσει ή ακόμη να μην καταπιεί τη γλώσσα του.
Είναι όμως αυτός ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσουμε κάποιο που παθαίνει σπασμούς;
Η θεραπεία της επιληψίας περιλαμβάνει διάφορα φάρμακα. Πολύ σπάνια σε ανθεκτικές μορφές επιληψίας είναι δυνατόν να γίνει χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο για αφαίρεση της περιοχής, που ευθύνεται για την έναρξη της επιληψίας.
Για την ανεύρεση των αντιεπιληπτικών φαρμάκων, που είναι τα καλύτερα για ένα ασθενή μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος. Κάποτε ένα φάρμακο δεν είναι αποτελεσματικό και είναι αναγκαίο να δοκιμαστεί ένα άλλο. Επίσης είναι δυνατό να χρειαστούν δύο ή περισσότερα φάρμακα για να ελεγχθεί κατάλληλα η ασθένεια και να σταματήσουν οι σπασμοί.
Σε περίπτωση σπασμών, εάν οι σιαγόνες έχουν κλείσει σφιχτά, μπορεί να είναι δύσκολο έως αδύνατο να τοποθετηθεί ένα αντικείμενο μεταξύ των δοντιών. Επιπρόσθετα, η προσπάθεια τοποθέτησης αντικειμένου κάτω από τέτοιες συνθήκες μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Οι κίνδυνοι είναι το σπάσιμο των δοντιών, ο τραυματισμός των ούλων ή του στόματος ή ακόμη χειρότερα το αντικείμενο μπορεί να προχωρήσει και να χαθεί στο βάθος του λαιμού του ασθενούς. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Μπορεί το αντικείμενο εάν πάει προς τον οισοφάγο να τον τραυματίσει ή εάν κατευθυνθεί προς την τραχεία να την αποφράξει και να προκαλέσει ασφυξία. Το κουτάλι μπορεί να δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους αυτής της μορφής.
Το άτομο, που προσπαθεί να σταματήσει το δάγκωμα της γλώσσας σε ασθενή που κάνει σπασμούς μπορεί να τραυματιστεί το ίδιο από δαγκωματιά. Πρέπει να ξέρετε, ότι το δάγκωμα της γλώσσας από ασθενείς όταν κάνουν σπασμούς, συνήθως προκαλεί πληγή που επουλώνεται και γιατρεύεται γρήγορα. Για τους λόγους αυτούς οι κίνδυνοι πρόληψης αυτής της πληγής στη γλώσσα του ασθενούς με σπασμούς είναι μεγαλύτεροι από τους κινδύνους που έχει μια τέτοια προσπάθεια.
Δεν είναι λοιπόν καλό να γίνεται προσπάθεια τοποθέτησης αντικειμένου μεταξύ των δοντιών ασθενούς, εκτός εάν ο ασθενής βρίσκεται στο νοσοκομείο ή αλλού και έτσι έχουν αποφασίσει οι γιατροί και νοσοκόμοι που έχουν αναλάβει την ευθύνη της περίθαλψης του.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν τακτικά σπασμούς, πρέπει να αποφεύγουν να οδηγούν, να κολυμπούν μόνοι τους ή να βρίσκονται σε ψηλά σημεία, όπου υπάρχει κίνδυνος πτώσης. Επίσης πρέπει να φορούν ειδικό βραχιόλι (τύπου medic alert) στο οποίο να αναγράφεται η πάθηση. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις συστήνονται προστατευτικά για το στόμα και κράνη για το κεφάλι. Επίσης οι γιατροί πρέπει να έχουν κάτω από στενή ή συνεχή επίβλεψη ασθενείς με δύσκολη, συχνά υποτροπιάζουσα ή ανθεκτική μορφή επιληψίας.
Σε περίπτωση που ασθενής παρουσιάζει σπασμούς, είναι καλό να απομακρύνονται οποιαδήποτε έπιπλα ή αντικείμενα τα οποία βρίσκονται κοντά του. Ο ασθενής να τοποθετείται ξαπλωμένος, στο πλευρό του. Τα ρούχα που φορεί εάν είναι σφιχτά, πρέπει να ανοίγονται και να χαλαρώνονται, ιδιαίτερα όταν είναι γύρω από το λαιμό του.
Δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια να βάλει κάποιος τα δάκτυλα του ή κάτι άλλο στο στόμα του ασθενούς για να προλάβει την κατάποση της γλώσσας του. Η γλώσσα δεν καταπίνεται.
Όμως η προσπάθεια από μη έμπειρο ιατρικό ή παραϊατρικό προσωπικό, να τοποθετηθεί κάτι στο στόμα του ασθενούς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον ασθενή και σε αυτόν που προσπαθεί να το κάνει.
Δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια συγκράτησης του ασθενούς. Μπορεί όμως να τοποθετείται ένα μαλακό αντικείμενο κάτω από το κεφάλι του για να αποφεύγονται κτυπήματα.
Εάν ο ασθενής έχει τις αισθήσεις του, είναι καλό να καθησυχάζεται, ότι οι σπασμοί θα περάσουν. Συνήθως αυτοί, δεν διαρκούν πολύ. Επίσης πρέπει να καθησυχάζονται και τα άτομα που τυχόν παρευρίσκονται. Οι περισσότερες κρίσεις σπασμών, διαρκούν μόνο για λίγο, μερικά δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά. Ο ασθενής παραμένει συγχυσμένος ή κοιμάται και μετά, επανέρχεται κανονικά.
Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να καλείται ο γιατρός του ασθενούς και η οικογένεια του. Έτσι μπορούν να δοθούν περισσότερες οδηγίες για την αντιμετώπιση της κρίσης μέχρι που να έρθει ο γιατρός, εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο.
Είναι πολύ σημαντικό αυτοί που παρευρίσκονταν σε μια επιληπτική κρίση, να περιγράφουν με ακρίβεια στο γιατρό και στην οικογένεια του ασθενούς αυτά που είδαν διότι μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα στην περαιτέρω αντιμετώπιση της πάθησης.