Το μηνιγγίωμα είναι όγκος του κεντρικού νευρικού συστήματος που αναπτύσσεται από τις μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι όγκοι αυτοί είναι καλοήθεις. Όμως σπάνια, μπορεί να είναι κακοήθεις.

Σε αντίθεση με το τι συμβαίνει σε άλλα μέρη του οργανισμού, ένας καλοήθης όγκος στο εγκέφαλο μπορεί να προκαλεί σοβαρά προβλήματα λόγω της θέσης στην οποία αναπτύσσεται προκαλώντας έτσι νευρολογικές ανεπάρκειες. Μερικές φορές δυνατόν να απειλεί και τη ζωή του ασθενούς.

Αυξανόμενο το μηνιγγίωμα, προκαλεί συμπίεση των γειτονικών εγκεφαλικών ιστών. Τα σημεία και συμπτώματα που προκαλεί, έχουν σχέση με τη συμπίεση του εγκεφαλικού ιστού. Είναι επίσης δυνατόν να συμπιεστούν κρανιακά νεύρα και αιμοφόρα αγγεία, αρτηρίες και φλέβες του εγκεφάλου.

Η πλειονότητα των μηνιγγιωμάτων αναπτύσσονται αργά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις μηνιγγιωμάτων που μεγαλώνουν γρήγορα ή παρουσιάζουν χρονικά διαστήματα ξαφνικής ταχείας ανάπτυξης.

Δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ταχύτητα ανάπτυξης ενός μηνιγγιώματος ή  να υπολογισθεί για πόσο χρόνο αναπτυσσόταν ένα μηνιγγίωμα προτού γίνει η διάγνωση.

Τα μηνιγγιώματα από ιστολογικής άποψης κατατάσσονται σύμφωνα με την ταξινόμηση της Παγκόσμιου Οργάνωσης Υγείας σε 3 βαθμούς:

1. Καλοήθες μηνιγγίωμα: Βαθμού 1.
    
2. Άτυπο μηνιγγίωμα: Βαθμού 2.
    
3. Κακοήθες (αναπλαστικό) μηνιγγίωμα: Βαθμού 3.

Σημαντικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το μηνιγγίωμα είναι:

• Μπορεί να εκδηλωθεί μετά από ακτινοθεραπεία ή υπερβολική έκθεση σε ακτίνες Χ.
   
• Οι αιτίες που το προκαλούν, γονιδιακές ή περιβαλλοντικές ή ο συνδυασμός τους, παραμένουν άγνωστες. Όμως έχουν αναγνωριστεί παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο όπως η ακτινοθεραπεία, οι ακτίνες Χ, οι γυναικείες ορμόνες και ασθένειες κληρονομικές που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα όπως η νευροινωμάτωση τύπου 2.  
   
• Είναι δυνατόν να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι συχνότερο σε γυναίκες και άνδρες μεταξύ 40 και 50 ετών.
   
• Είναι 2 φορές συχνότερο σε γυναίκες από ότι σε άνδρες.
   
• Σε γυναίκες με μηνιγγίωμα, κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να παρουσιαστεί περίοδος ανάπτυξης του όγκου.
   
• Τα μηνιγγιώματα, αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% όλων των πρωτογενών όγκων του εγκεφάλου.
   
• Σπάνια μπορεί να παρουσιαστούν πολλαπλά μηνιγγιώματα ταυτόχρονα σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου και ή του νωτιαίου μυελού.
   
• Πολύ σπάνια, το μηνιγγίωμα μπορεί να διηθήσει το κρανίο ή να κάνει μεταστάσεις στο δέρμα και στους πνεύμονες.

Τα κυριότερα σημεία και συμπτώματα του μηνιγγιώματος είναι:

1. Πονοκέφαλοι (χειροτερεύουν με το πέρασμα του χρόνου).
    
2. Ναυτία και εμετοί.
    
3. Σπασμοί.
    
4. Αλλοιώσεις της όρασης (διπλωπία, θολότητα ή συσκότιση όρασης).
    
5. Απώλεια ακοής.
    
6. Αδυναμίες στα άνω ή κάτω μέλη.
    
7. Αλλαγές της συμπεριφοράς και των γνωστικών ικανοτήτων (απώλεια μνήμης).
    
8. Κάποτε δεν υπάρχουν συμπτώματα και ο όγκος ανακαλύπτεται τυχαία.

Το μηνιγγίωμα είναι όγκος που συνήθως αναπτύσσεται αργά. Έτσι τα σημεία και συμπτώματα μπορεί να αναπτύσσονται σταδιακά με προοδευτική επιδείνωση για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.  

Θεραπεία

Στις περιπτώσεις που δεν προκαλούνται συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να επιλέξει την παρακολούθηση του όγκου με τη βοήθεια της μαγνητικής τομογραφίας. Διαφορετικά η συνήθης θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου.

Στις περιπτώσεις που το μηνιγγίωμα δεν μπορεί να αφαιρεθεί ολοκληρωτικά ή όταν υποτροπιάσει, τότε χορηγείται επιπρόσθετα και ακτινοθεραπεία.

Για περιπτώσεις μηνιγγιωμάτων που δεν μπορούν να αφαιρεθούν, ιδιαίτερα όταν είναι κακοήθη, άτυπα ή υποτροπιάζοντα, δοκιμάζονται σε ερευνητικές κλινικές θεραπευτικές, χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Για την παρακολούθηση των ασθενών μετά από τις θεραπείες, απαιτούνται απεικονιστικοί έλεγχοι με μαγνητική τομογραφία για όλη τη ζωή του ασθενούς διότι τα μηνιγγιώματα μπορούν να επανεμφανιστούν χρόνια ή δεκαετίες μετά από την θεραπεία.