Ο πόνος στην πλάτη είναι σύμπτωμα που μπορεί να προέρχεται από πολλές αιτίες. Είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα που επηρεάζει τα άτομα στην εργασία τους και σημαντικός λόγος απώλειας παραγωγικότητας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η κλινική κατάσταση που προκαλεί τον πόνο στην πλάτη δεν είναι ανησυχητική.
Σε ορισμένα όμως περιστατικά μπορεί να υπάρχει μια σοβαρή υποκείμενη παθολογία, που μεταξύ άλλων εκφράζεται με πόνο στην ράχη, η οποία να χρειάζεται άμεσα μια εξειδικευμένη αντιμετώπιση διότι μπορεί να απειλεί άλλες σημαντικές λειτουργίες.
Ο πόνος στην πλάτη μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από μια σχετικά ήπια κατάσταση όπου εκδηλώνεται ένας μονότονος ενοχλητικός πόνος μέχρι την κλινική εικόνα ενός βίαιου έντονου άλγους, που προκαλεί αγωνία στον ασθενή και έχει επείγοντα χαρακτήρα.
Οι περισσότερες περιπτώσεις πόνου στην πλάτη οφείλονται στην ένταση και καταπόνηση των μυών και των συνδέσμων οι οποίοι υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη.
Ο καθιστικός τρόπος ζωής και εργασίας δημιουργούν μια ευπάθεια σε αυτού του είδους τις βλάβες στη μυϊκή δομή της πλάτης και της σπονδυλικής στήλης.
Η παχυσαρκία, που τείνει να καταστεί μια από τις κυριότερες μάστιγες της εποχής μας, αυξάνει το βάρος που πρέπει να φέρει η σπονδυλική στήλη και την πίεση που δέχονται οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι με αποτέλεσμα να προκαλείται ευκολότερα πόνος στην πλάτη.
Επίσης ορισμένα αθλήματα, λόγω του εντατικού τους χαρακτήρα, όπως το ποδόσφαιρο και η γυμναστική, μπορούν επίσης να προκαλέσουν άλγη στην ράχη.
Πότε ο πόνος στην πλάτη είναι ανησυχητικός;
Σε ορισμένες περιπτώσεις τα χαρακτηριστικά του πόνου της ράχης και της σπονδυλικής στήλης ξεφεύγουν από τις συνήθεις ήπιες καταστάσεις και συνοδεύονται από ορισμένα σημεία τα οποία επιβάλλουν άμεση αξιολόγηση από το γιατρό.
Στις καταστάσεις αυτές, επιβάλλεται άμεση νευρολογική αξιολόγηση, συμπληρωματικές εξετάσεις και απεικονιστικές μέθοδοι (MRI, CTScan) που θα διευκολύνουν την αναγνώριση της αιτίας που προκαλεί το πρόβλημα.
Οι περιπτώσεις με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά επιβάλλουν την άμεση ενημέρωση του γιατρού:
- Όταν ο πόνος είναι πολύ έντονος και δεν υποχωρεί
- Εάν ο πόνος επανέρχεται και είναι επαναλαμβανόμενος
- Όταν ο πόνος επεκτείνεται και αντανακλάται και αλλού όπως για παράδειγμα προς τα κάτω μέλη, προς τα γεννητικά όργανα, προς τη μέση
- Εάν υπάρχουν μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα
- Εκδήλωση αδυναμίας στα χέρια ή στα πόδια
- Εμφάνιση προβλημάτων στην ούρηση ή στην αφόδευση
- Όταν ο πόνος στην πλάτη επηρεάζει παιδιά ή άτομα προχωρημένης ηλικίας
- Όταν ο πόνος στην πλάτη συνοδεύεται από πυρετό ή από εμετούς.
Ποια είναι η θεραπεία;
Ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης είναι λίγη ξεκούραση, κατάλληλες ασκήσεις και επανεκπαίδευση όσον αφορά τον τρόπο εργασίας και στήριξης της πλάτης.
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή μπορούν να βοηθήσουν. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενέσεις στεροειδών, άλλα αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά ή ακόμη και αντικαταθλιπτικά.
Ο οξύς πόνος μπορεί να υποχωρήσει και μόνος του σε μερικές μέρες ή μερικές εβδομάδες. Ο πάγος ή η εφαρμογή ενός αντικειμένου που περιέχει ζεστό νερό μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Η παρατεταμένη ξεκούραση στο κρεβάτι δεν βοηθά διότι αδυνατίζει τους μυς.
Η κλινική αξιολόγηση και οι συμπληρωματικές απεικονιστικές εξετάσεις θα επιτρέψουν στους γιατρούς να αναγνωρίσουν τα σοβαρά εκείνα περιστατικά τα οποία χρειάζονται μια άμεση εξειδικευμένη αντιμετώπιση (νευροχειρουργική, νευρολογική, ογκολογική, ενδοφλέβια αντιβίωση, ορμονική θεραπεία ή άλλη).
Ποια είναι η πρόγνωση και η πρόληψη;
Η πρόγνωση εξαρτάται κυρίως, από την αιτία που βρίσκεται πίσω από το πρόβλημα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η καλύτερη πρόληψη των αρχικών και επαναλαμβανόμενων επεισοδίων του πόνου στη ράχη, περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Τακτική σωματική εξάσκηση
- Προθέρμανση πριν την έναρξη οποιουδήποτε αθλήματος
- Απαλλαγή από το κάπνισμα
- Απαλλαγή από το υπερβολικό βάρος
- Διατήρηση της σωστής στάσης κατά την εργασία
- Χρήση άνετων υποστηριγμάτων της πλάτης στο κάθισμα κατά την οδήγηση
- Κατά τον ύπνο, η θέση στο πλευρό με τα πόδια λυγισμένα προς την κοιλιά ή ακόμα ανάσκελα με την τοποθέτηση μαξιλαριού κάτω από τα λυγισμένα γόνατα
- Η ανύψωση βάρους να γίνεται λυγίζοντας τα πόδια και όχι τη μέση
- Να αποφεύγετε να εργάζεστε για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην ίδια θέση
- Να αποφεύγετε ή να μειώνετε το συναισθηματικό στρες το οποίο προκαλεί ένταση στους μυς.