Τα πρώτα σημεία και συμπτώματα των παθήσεων των νεφρών μπορεί να περάσουν απαρατήρητα.

Είναι γεγονός ότι μπορεί κάποτε να περάσουν πολλά χρόνια για να εξελιχθεί μια χρόνια πάθηση του νεφρού σε ανεπάρκεια της νεφρικής λειτουργίας.

Υπολογίζεται ότι 1 στους 9 ενήλικες μπορεί να πάσχει από χρόνια νεφρική νόσο. Οι περισσότεροι από αυτούς που πάσχουν δεν το γνωρίζουν και έτσι δεν λαμβάνουν μέτρα για αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης των νεφρών τους.

Η συχνότητα των νεφρικών παθήσεων αυξάνεται. Οι ασθενείς με τελική νεφρική ανεπάρκεια υπολογίζεται ότι αυξάνονται κατά 2% ετησίως.

Εάν οι γνώσεις αυτές οδηγήσουν ταχύτερα στο γιατρό, είναι πιθανόν σε περίπτωση που πράγματι υπάρχει νεφρική πάθηση, η έγκαιρη αντιμετώπιση να διασώσει τη νεφρική λειτουργία, να διαφυλάξει τον ασθενή από αχρείαστες περιπέτειες και να προφυλάξει τη ζωή του.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι γνώσεις είναι δύναμη.

Ας δούμε τα κυριότερα σημεία και συμπτώματα χωρίς όμως να ξεχνούμε ότι μερικά από αυτά μπορεί να οφείλονται σε άλλους λόγους και ότι μόνο ο γιατρός είναι σε θέση να κάνει τη διαγνωστική διερεύνηση.

Αλλαγές της ούρησης

Οι νεφροί παράγουν τα ούρα. Έτσι είναι φυσιολογικό όταν οι νεφροί ασθενούν, να υπάρχουν αλλαγές στη συχνότητα, ποσότητα, σύσταση και χρώμα των ούρων.

Μπορεί για παράδειγμα να χρειάζεται να σηκώνεστε συχνά το βράδυ για να ουρήσετε, να έχετε δυσκολία στο να αδειάσετε την κύστη σας και να έχετε αίσθημα πίεσης σε αυτή.

Επίσης μπορεί να ουρείτε λιγότερο συχνά με μικρότερες ποσότητες ούρων από ότι συνήθως και τα ούρα να είναι σκούρου χρώματος.

Τα ούρα μπορεί να είναι αφρώδη ή με φυσαλίδες και να έχουν χρώμα πιο ανοικτό από ότι συνήθως.

Η παρουσία αίματος στα ούρα προκαλεί μεγάλη ανησυχία και επιβάλλει εξέταση από το γιατρό.

Πρήξιμο, φούσκωμα, οίδημα

Οι νεφροί που δεν λειτουργούν κανονικά, δεν αποβάλλουν τα περιττά υγρά από τον οργανισμό. Το αποτέλεσμα της συσσώρευσης των περιττών υγρών, είναι οίδημα που μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα μέρη του σώματος όπως στα πόδια, στους αστράγαλους, στο πρόσωπο και στα χέρια.

Κούραση, εξουθένωση, καταπόνηση

Η νεφρική ανεπάρκεια συνοδεύεται από αναιμία. Ο λόγος είναι διότι οι νεφροί παράγουν την ερυθροποιητίνη που είναι ορμόνη η οποία επιδρά στο μυελό των οστών βοηθώντας τον να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια.

Η ερυθροποιητίνη μειώνεται στη νεφρική ανεπάρκεια. Η μείωση της οδηγεί σε αναιμία. Η αναιμία προκαλεί κούραση διότι δεν μεταφέρεται από το αίμα αρκετό οξυγόνο για τις ανάγκες των μυών και του εγκεφάλου.

Φαγούρα

Στη νεφρική ανεπάρκεια συσσωρεύονται στο αίμα νοσηρές ουσίες που κανονικά έπρεπε να αποβάλλονται διαμέσου των ούρων. Οι ουσίες αυτές είναι σε θέση να προκαλούν έντονη φαγούρα.

Μεταλλική γεύση στο στόμα και αναπνοή με μυρωδιά αμμωνίας

Η συσσώρευση περιττών ουσιών στο αίμα λόγω νεφρικής ανεπάρκειας (ουραιμία), προκαλεί δυσοσμία της αναπνοής και αλλάζει τη γεύση των φαγητών.

Ταυτόχρονα οι ασθενείς δεν θέλουν να τρώνε κρέας, η όρεξη τους μειώνεται και χάνουν βάρος.

Αναγούλες, ναυτία και εμετοί

Η ουραιμία προκαλεί ναυτία και εμετούς. Έτσι η ανορεξία και η απώλεια βάρους επιδεινώνονται.

Δύσπνοια, δυσκολίες αναπνοής

Η συσσώρευση περιττών υγρών στο σώμα και η αναιμία, είναι αιτίες πρόκλησης δύσπνοιας στους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια.

Οι ασθενείς μπορεί να έχουν δυσκολίες να κοιμηθούν τη νύκτα, δεν μπορούν να ανεβούν τα σκαλιά, όταν εργάζονται κουράζονται εύκολα και πρέπει να σταματούν να ξεκουράζονται και μετά να συνεχίζουν. 

Αίσθηση κρύου

Οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια νιώθουν κρύο ακόμη και όταν το δωμάτιο στο οποίο βρίσκονται είναι ζεστό. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αναιμία που συνοδεύει τη νεφρική ανεπάρκεια.

Ζαλάδες, δυσκολίες συγκέντρωσης

Η αναιμία της νεφρικής ανεπάρκειας προκαλεί στέρηση οξυγόνου στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι δυσκολίες των πνευματικών λειτουργιών, προβλήματα της μνήμης και ζαλάδες.

Πόνοι στο πλευρό, στα πόδια

Μερικοί ασθενείς με παθήσεις νεφρών, μπορεί να έχουν πόνους στην πλάτη ή στο πλευρό που έχει σχέση με το νεφρό που πάσχει. Η πολυκυστική νόσος των νεφρών, που μπορεί να επηρεάζει και το συκώτι, είναι δυνατόν να προκαλεί πόνο λόγω των κύστεων που είναι πλήρεις υγρών στους νεφρούς.

Η νεφρική ανεπάρκεια είναι μια νόσος που εξελίσσεται σιωπηλά. Όταν πλέον γίνει αντιληπτή, οι νεφροί έχουν ήδη υποστεί σοβαρές και ανεπανόρθωτες βλάβες.

Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη, ψηλή πίεση, οι ηλικιωμένοι, άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρικών παθήσεων, κινδυνεύουν περισσότερο να προσβληθούν από νεφρικές παθήσεις.

Η ιατρική εξέταση και μερικές απλές συμπληρωματικές εξετάσεις μπορούν να ανιχνεύσουν έγκαιρα τη νεφρική ανεπάρκεια από τα πρώτα της στάδια.

Στα ούρα μπορεί να ελεγχθεί κατά πόσο υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση λευκωματίνης που είναι δείκτης νεφρικών προβλημάτων. Στο αίμα η μέτρηση της κρεατινίνης και της ουρίας  δίνουν μια σημαντική εκτίμηση της κατάστασης της νεφρικής λειτουργίας. 

Εάν το πρόβλημα που προκαλεί νεφρική ανεπάρκεια ανιχνευτεί έγκαιρα, τότε είναι δυνατό οι βλάβες στους νεφρούς να περιοριστούν.