Οι πέτρες στους νεφρούς ή νεφρολιθίαση είναι ένα συχνό και οδυνηρό πρόβλημα.

Έχει υπολογισθεί ότι περίπου 10% του πληθυσμού θα παρουσιάσει πέτρες στους νεφρούς σε κάποια στιγμή της ζωής του.

Μέχρι σήμερα οι γιατροί συστήνουν σε πολλές περιπτώσεις για τα άτομα, που παρουσιάζουν πέτρες στους νεφρούς, να μειώνουν το ασβέστιο στη διατροφή τους, με στόχο την πρόληψη των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων νεφρολιθίασης.

Όμως πρόσφατες έρευνες έθεσαν υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα της διατροφής χαμηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο. Ακόμα και για τους ασθενείς που πάσχουν από ιδιοπαθή υπερασβεστιουρία, δεν υπάρχουν δεδομένα τα οποία να υποστηρίζουν ότι πράγματι η μειωμένη λήψη ασβεστίου αποτελεί ουσιαστική πρόληψη της νεφρολιθίασης.

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι πρέπει να βρεθούν τρόποι καλύτερης και αποτελεσματικότερης πρόληψης.

Σε μια ενδιαφέρουσα κλινική έρευνα, γιατροί από την Πάρμα της Ιταλίας, σύγκριναν σε 120 άνδρες που έπασχαν από επαναλαμβανόμενα επεισόδια πέτρας στους νεφρούς, δύο διαφορετικούς τρόπους διατροφής για μια χρονική περίοδο 5 ετών. Όλοι οι ασθενείς έπασχαν από νεφρολιθίαση λόγω υπερασβεστιουρίας με σχηματισμό πέτρας από οξαλικό ασβέστιο.

Η πρώτη μορφή διατροφής που χορηγήθηκε περιείχε κανονική ποσότητα ασβεστίου (30 mmol κάθε μέρα), αλλά μειωμένες ζωικές πρωτεΐνες (52 γραμμάρια κάθε μέρα) και αλάτι (50 mmol χλωριούχου νατρίου κάθε μέρα).

Η δεύτερη μορφή διατροφής που χορηγήθηκε στους υπόλοιπους 60 ασθενείς, ήταν η κλασσική διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο (10 mmol ασβεστίου κάθε μέρα), που συνιστάται στις περιπτώσεις αυτές.

Τα αποτελέσματα τους ήσαν διαφωτιστικά και έδειξαν ότι μόνο 20% των ασθενών που ελάμβαναν τη διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικές πρωτεΐνες και αλάτι παρουσίαζαν στα 5 χρόνια επαναλαμβανόμενα επεισόδια νεφρολιθίασης.

Σε αντίθεση, 38% των ασθενών, που έπαιρναν διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο, που είναι ο κλασσικός τρόπος πρόληψης που συνιστάται, παρουσίαζαν επαναλαμβανόμενα επεισόδια νεφρολιθίασης.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι ενδεικτικά ότι η πρόληψη στους ασθενείς αυτούς είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν η διατροφή είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικές πρωτεΐνες και αλάτι και κανονικής περιεκτικότητας σε ασβέστιο.

Φαίνεται μάλιστα ότι όσο πιο νωρίς στην εξέλιξη της νόσου αρχίσει μια τέτοια διατροφή τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα.

Η πιθανή βιοχημική εξήγηση των πιο πάνω ευρημάτων βρίσκεται στο γεγονός ότι η διατροφή με λιγότερες πρωτεΐνες και αλάτι προκαλεί μείωση της έκκρισης στα ούρα των οξαλικών. Τα οξαλικά ενώνονται στα ούρα με το ασβέστιο και είναι με αυτό τον τρόπο που δημιουργούν πέτρες στους νεφρούς.

Επίσης οι ερευνητές συστήνουν σε όλους τους ασθενείς να πίνουν άφθονο νερό, τουλάχιστο 2 με 3 λίτρα την ημέρα, να αδειάζουν την ουροδόχο κύστη συχνά και να λαμβάνουν μέτρα αποφυγής και έγκαιρης αντιμετώπισης των ουρολοιμώξεων.

Ακόμα συστήνουν να μειώνονται στη διατροφή τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε οξαλικά, όπως τα καρύδια, τα σπανάκι, το ραβέντι, ο μαϊντανός και η σοκολάτα. 

Συμπερασματικά θα συγκρατήσουμε τα δεδομένα που προκύπτουν από την κλινική αυτή έρευνα, που δείχνουν ότι στους άνδρες με επαναλαμβανόμενα επεισόδια νεφρολιθίασης, με πέτρες από οξαλικό ασβέστιο και με υπρεασβεστιουρία, η διατροφή με λιγότερες ζωικές πρωτεΐνες και αλάτι προσφέρει καλύτερη πρόληψη παρά η παραδοσιακή διατροφή χαμηλή μόνο σε ασβέστιο.