Η επίδραση της μορφής κάθαρσης αίματος για τη θεραπεία ασθενών που βρίσκονται σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας αποτελεί ένα επίμαχο ζήτημα.

Συγκεκριμένα παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα κατά πόσο το είδος θεραπείας κάθαρσης που χρησιμοποιείται, επηρεάζει ή όχι την επιβίωση των ασθενών.

Για σκοπούς κάθαρσης του αίματος σε ασθενείς με τελική νεφρική ανεπάρκεια, χρησιμοποιούνται δύο μέθοδοι, η αιμοκάθαρση και η περιτοναϊκή κάθαρση.

Οι νεφροί είναι τα όργανα που φιλτράρουν το αίμα και το απαλλάσσουν από τις άχρηστες ουσίες που παράγονται από το μεταβολισμό του σώματος. Επίσης από τους νεφρούς αποβάλλεται και το νερό που δεν χρειάζεται ο οργανισμός.

Όταν οι νεφροί δεν μπορούν πλέον να εκτελούν τη λειτουργία τους, για να συνεχιστεί η ζωή είναι απαραίτητη μια από τις δύο μορφές κάθαρσης του αίματος. Στην αιμοκάθαρση το αίμα διέρχεται δια μέσου ενός μηχανήματος ενώ στην περιτοναϊκή κάθαρση χρησιμοποιείται η περιτοναϊκή κοιλότητα.

Στην περιτοναϊκή κάθαρση, ένα ειδικό υγρό εισάγεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Τα απόβλητα και το περιττό νερό δια μέσου της επιφάνειας της, εισέρχονται στο υγρό που έχει εισαχθεί στην κοιλότητα. Στη συνέχεια το υγρό γεμάτο από τα απόβλητα και το περιττό νερό εξάγονται από την περιτοναϊκή κοιλότητα.

Όσον αφορά στην επιβίωση των ασθενών που χρησιμοποιούν τις μεθόδους αυτές, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το ποια έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα.

Για να συγκρίνουν τα ποσοστά επιβίωσης ασθενών με τις δύο θεραπείες, γιατροί από διάφορα πανεπιστημιακά νοσοκομεία των Ηνωμένων Πολιτειών,  παρακολούθησαν 1.041 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας 55 ετών οι οποίοι διαγνώστηκαν με τελική νεφρική ανεπάρκεια. Από τους ασθενείς αυτούς, οι 274 υποβάλλονταν σε περιτοναϊκή κάθαρση και 767 σε αιμοκάθαρση.

Η παρακολούθηση των ασθενών διήρκεσε για 7 χρόνια. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η έρευνα δεν ήταν τυχαιοποιημένη.

Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι 25% των ασθενών που ελάμβαναν περιτοναϊκή κάθαρση και 5% των ασθενών που ελάμβαναν αιμοκάθαρση άλλαξαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους τρόπο κάθαρσης. Οι ασθενείς που επέλεγαν αρχικά να ακολουθήσουν την περιτοναϊκή κάθαρση, ήσαν πιο υγιείς από αυτούς που επέλεγαν την αιμοκάθαρση, τουλάχιστο στην έναρξη της θεραπείας τους. Μεταξύ αυτών υπήρχαν περισσότεροι απόφοιτοι σχολών μέσης παιδείας, παντρεμένοι και άτομα που δεν ήσαν άνεργοι. Τα αποτελέσματα όσον αφορά στην επιβίωση, έδειξαν ότι ο κίνδυνος θανάτου ήταν μεγαλύτερος στους ασθενείς με περιτοναϊκή κάθαρση μετά από τον πρώτο χρόνο θεραπείας. Στον πρώτο χρόνο δεν παρατηρήθηκαν διαφορές.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι παρά το γεγονός ότι οι ασθενείς που επιλέγουν περιτοναϊκή κάθαρση είναι υγιέστεροι από τους άλλους κατά την αρχή της θεραπείας, αλλάζουν αργότερα θεραπεία επιλέγοντας σε δεύτερο χρόνο την αιμοκάθαρση.

Δεν αποκλείεται ότι η συνεχιζόμενη περιτοναϊκή κάθαρση, να συσχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από ότι η αιμοκάθαρση κυρίως μετά από τον πρώτο χρόνο θεραπείας.

Η καλύτερη χρονική στιγμή για την αλλαγή τύπου κάθαρσης παραμένει ακόμη ένα αναπάντητο ερώτημα. Είναι βέβαιο ότι θα χρειαστούν και άλλες έρευνες για να αξιολογηθεί το όφελος μιας έγκαιρης αλλαγής από την περιτοναϊκή κάθαρση στην αιμοκάθαρση.