Ο αριθμός των ασθενών που πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια αυξάνεται. Από αυτούς ένα ποσοστό θα παρουσιάζουν προοδευτική επιδείνωση της νόσου τους και θα καταλήξουν σε τελική νεφρική ανεπάρκεια.

Οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν από ήπια νεφρική ανεπάρκεια δεν το γνωρίζουν. Πρόκειται για μια νοσηρή κατάσταση που εξελίσσεται σιωπηρά. Αυτό δεν επιτρέπει στους πάσχοντες να ανακαλύψουν ότι πάσχουν και να λάβουν μέτρα προστασίας τους.

Δυστυχώς ένα ποσοστό των ασθενών, μαθαίνουν ότι έχουν πρόβλημα στους νεφρούς μόνο όταν φτάσουν στο στάδιο της τελικής νεφρικής ανεπάρκειας. Εάν όμως η πάθηση ανακαλυφθεί έγκαιρα, τότε μπορούν να ληφθούν μέτρα που θα μειώσουν την ταχύτητα επιδείνωσης της.

Οι ασθενείς με τελική νεφρική ανεπάρκεια χρειάζονται αιμοκάθαρση για να επιβιώσουν. Λόγω της πάθησης τους διατρέχουν ψηλό κίνδυνο επιπλοκών και θανάτου.

Πολλοί από το μεγάλο αριθμό των ασθενών με ήπια νεφρική ανεπάρκεια, δεν θα εξελιχθούν προς τελική νεφρική ανεπάρκεια. Πολλοί από αυτούς δυστυχώς, προτού δοθεί χρόνος στη νεφρική τους πάθηση να εξελιχθεί, θα πεθάνουν από άλλες επιπλοκές.

Οι λόγοι που προκαλούν πρόωρο θάνατο σε ασθενείς στα πρώτα στάδια νεφρικής ανεπάρκειας, οφείλονται τόσο στο γεγονός ότι η διάγνωση της νεφρικής τους πάθησης δεν γίνεται έγκαιρα όσο και στο γεγονός ότι μια άλλη πάθηση που συνυπάρχει και δημιουργεί τη νεφρική ανεπάρκεια, είναι αιτία επιπλοκών που απειλούν τη ζωή.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις για παράδειγμα μπορούν να προκαλούν νεφρική ανεπάρκεια. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν έμφραγμα του μυοκαρδίου με απρόβλεπτες συνέπειες.

Βλέπουμε λοιπόν την τεράστια σημασία που έχει η έγκαιρη διάγνωση των ήπιων μορφών νεφρικής ανεπάρκειας. Όταν μια τέτοια διάγνωση γίνει, τότε είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν οι παράγοντες κινδύνου που έχουν οδηγήσει σε αυτή.

Με τον τρόπο αυτό μπορούν να ληφθούν μέτρα προληπτικά και θεραπευτικά για την αποφυγή άλλων επιπλοκών και περαιτέρω επιδείνωσης της νόσου λόγω μιας πάθησης του καρδιαγγειακού συστήματος που συνυπάρχει αλλά ήταν η αρχική αιτία της νεφρικής πάθησης.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσφατα έχει υπολογισθεί ότι 1 στους 9 Αμερικανούς, πάσχει από χρόνια νόσο των νεφρών. Πολλοί από αυτούς δεν το γνωρίζουν. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι στη εν λόγω χώρα, το ποσοστό των ασθενών με τελική νεφρική ανεπάρκεια αυξάνεται κατά 2% ετησίως.

Ο διαβήτης και η ψηλή πίεση είναι παράγοντες που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για νεφρική ανεπάρκεια. Επίσης η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού νεφρικής πάθησης, αυξάνει τις πιθανότητες προσβολής από νεφρική πάθηση.

Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε σε περισσότερο από 1 εκατομμύριο ασθενείς στην Καλιφόρνια (Kaiser Permanente Renal Registry), βρέθηκε ότι όταν η σπειραματική διήθηση (GFR, δείκτης της νεφρικής κάθαρσης) μειώνεται ήπια, τότε ο κίνδυνος θανάτου των ασθενών αυξάνεται κατά 20%. Όταν όμως η σπειραματική διήθηση πάει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, τότε ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται κατά 600%. Μια ακόμη σχετική έρευνα έδειξε ότι μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, οι ασθενείς που έχουν ήπια νεφρική ανεπάρκεια, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για νέα προβλήματα. Όσο πιο χαμηλή είναι η σπειραματική διήθηση, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχουν να παρουσιάσουν νέο έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή ανακοπή.

Εμείς με βάση τα πιο πάνω ανησυχητικά δεδομένα, δεν μπορούμε παρά να τονίσουμε τη σημασία που έχει η έγκαιρη διάγνωση της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.

Κατά την ιατρική εξέταση, ένα απλό τεστ με ειδική ταινία, μπορεί να δείξει εάν υπάρχει ή όχι στα ούρα του ασθενούς η πρωτεΐνη λευκωματίνη.  Αυτό μπορεί επίσης να γίνει με εξετάσεις ούρων στο εργαστήριο.

Οι εξετάσεις αυτές μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά στην ανίχνευση της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας διότι οι ασθενείς με την εν λόγω πάθηση έχουν αυξημένες πρωτεΐνες στα ούρα τους.

Ακόμη μια εξέταση που είναι καθοριστική για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας είναι η μέτρηση της σπειραματικής διήθησης που μπορεί να γίνει με τεστ στα ούρα και στο αίμα.

Επειδή λοιπόν η συχνότητα της νεφρικής ανεπάρκειας αυξάνεται και επειδή η νόσος εξελίσσεται αθόρυβα, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για έγκαιρη ανίχνευση της νόσου που μπορεί να γίνει με σχετικά απλές μεθόδους.

Σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρικών παθήσεων, με διαβήτη ή ψηλή πίεση, χρειάζεται περισσότερη προσοχή λόγω του αυξημένου κινδύνου για νεφρική ανεπάρκεια που υπάρχει.