Υπάρχει ανάγκη για στενή και καλή επικοινωνία μεταξύ των συγγενών ασθενών που φτάνουν στο τέλος της ζωής και των γιατρών τους.

Όταν οι γιατροί αφιερώνουν έστω και λίγο περισσότερο χρόνο, ακούγοντας τα μέλη της οικογένειας των ασθενών που πεθαίνουν σε μονάδες εντατικής παρακολούθησης και εάν ακόμη στη συνέχεια δίνουν στους συγγενείς βιβλιάριο με πληροφορίες σχετικά με το πένθος, τότε τα εν λόγω μέλη της οικογένειας θα υποφέρουν λιγότερο από στρες, άγχος ή κατάθλιψη μετά από το θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου.

Τα μέλη της οικογένειας ασθενών που πεθαίνουν χρειάζονται φροντίδα. Έχουν ανάγκη να μιλήσουν για το αγαπημένο τους πρόσωπο που χάνεται και όταν πρόκειται για ασθένεια τότε τα ερωτήματα είναι πολλά και βασανιστικά.

Κατά τις κρίσιμες ώρες ήμερες που ο ασθενής βρίσκεται στα τελικά στάδια στο κρεβάτι του νοσοκομείου, είτε πρόκειται για εντατική μονάδα παρακολούθησης ή άλλο θάλαμο, οι γιατροί και νοσηλευτές που φροντίζουν τον ασθενή, κατέχουν μια σημαντικότατη θέση για την πληροφόρηση και στήριξη των μελών της οικογένειας του ετοιμοθάνατου.

Για να μελετήσουν καλύτερα τις επιδράσεις της επικοινωνίας μεταξύ αυτών που περιθάλπουν τον ασθενή και των συγγενών του, Γάλλοι γιατροί διεξήγαγαν τυχαιοποιημένη προοδευτική έρευνα σε οικογένειες 126 ασθενών, που πέθαιναν σε μονάδες εντατικής παρακολούθησης.

Τα μέλη των μισών οικογενειών, συμμετείχαν σε μια συνήθη συνάντηση που διαρκεί περίπου 20 λεπτά και η οποία γίνεται όταν ο ασθενής σε μονάδα εντατικής φτάνει στο τέλος της ζωής του.

Τα μέλη των υπόλοιπων οικογενειών, συμμετείχαν σε μια πιο ενεργό, προληπτική συνάντηση, μεγαλύτερης διάρκειας 30 λεπτών κατά την οποία ενθαρρύνονταν να κάνουν ερωτήσεις και να λένε τις ανησυχίες τους. Επίσης μετά το πέρας των ενεργών αυτών συναντήσεων, τους δινόταν και ένα βιβλιάριο με πληροφορίες σχετικά με το πένθος.

Στη συνέχεια, μετά από το θάνατο των ασθενών, αξιολογήθηκαν οι επιδράσεις των δύο αυτών διαφορετικών προσεγγίσεων στα μέλη των οικογενειών τους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Οι συγγενείς που συμμετείχαν στη συνήθη μορφή συνάντησης, μίλησαν κατά μέσο όρο, 9 λεπτά λιγότερο από ότι οι συγγενείς στην δεύτερη ομάδα με ενεργό επικοινωνία και πληροφόρηση
    
2. Τα μέλη των οικογενειών που ήσαν στην ενεργό ομάδα ενημέρωσης που έλαβαν και βιβλιάριο ενημέρωσης σχετικά με το πένθος, 90 ημέρες μετά από το θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου, παρουσίαζαν 24% λιγότερα συμπτώματα στρες (συμπτώματα του μετατραυματικού σύνδρομου στρες), 22% λιγότερο άγχος και 27% λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με τα μέλη των οικογενειών που έλαβαν συνήθη ενημέρωση.

Το βασικό συμπέρασμα των Γάλλων ερευνητών είναι ότι εάν οι γιατροί που φροντίζουν ασθενείς στο τέλος της ζωής τους, αφιερώνουν ακόμη έστω και 10 λεπτά μόνο ακούγοντας τους συγγενείς, χωρίς κατ' ανάγκη να μιλούν πολύ, αλλά μόνο αφουγκραζόμενοι τον πόνο και τις ανησυχίες τους, τότε μπορούν να προσφέρουν πολλά για τη μείωση του στρες, της κατάθλιψης και άλλων καταπονήσεων που θα βιώνουν μετά το θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου.

Είναι πράγματι μια εξαιρετικά δύσκολη εμπειρία για οποιονδήποτε, να έχει ένα αγαπημένο μέλος της οικογένειας του σε μονάδα εντατικής παρακολούθησης ή που να βρίσκεται στο τέλος της ζωής του λόγω κάποιας ασθένειας. Συχνά το αγαπημένο του πρόσωπο στην εντατική, μπορεί να μην είναι σε θέση να μιλά μαζί του ή κάτω από άλλες συνθήκες η εξάντληση να είναι τέτοια που να μην επιτρέπει μια ορθή επικοινωνία.

Χρειάζεται λοιπόν μια πολύ καλής ποιότητας ενημέρωση και συμπαράσταση από αυτούς που φροντίζουν τους ασθενείς σε τελικό στάδιο προς τα μέλη της οικογένειας. Στην ομάδα ενημέρωσης, επικοινωνίας και στήριξης των μελών της οικογένειας του ετοιμοθάνατου στο νοσοκομείο, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται γιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι ή και ψυχίατροι.

Η ορθή επικοινωνία μεταξύ της ομάδας περίθαλψης και μελών της οικογένειας, είναι ευεργετική και για τα δύο μέρη. Βοηθά τους γιατρούς και νοσηλευτές να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες της οικογένειας και του ασθενούς και έτσι μπορούν καλύτερα να παρέχουν τις υπηρεσίες τους.

Οι συγγενείς σε συναντήσεις ενημέρωσης και επικοινωνίας πρέπει να έρχονται προετοιμασμένοι. Όλα τα σημαντικά μέλη της οικογένειας είναι απαραίτητο να είναι παρόντα. Είναι καλύτερα να κοινοποιούν στην ομάδα περίθαλψης τις ανησυχίες τους, το τι αναμένουν και να μιλούν ελεύθερα τόσο γα το αγαπημένο τους πρόσωπο που φεύγει όσο και για τις δικές τους αγωνίες.

Κατά τη γνώμη μας, είναι απαραίτητο η συνάντηση επικοινωνίας να γίνεται, στο μέτρο του εφικτού, με όσο το δυνατό λιγότερο χρονικό περιορισμό με τρόπο τέτοιο που ελεύθερα να εκφραστούν οι απόψεις και ανησυχίες των συγγενών. Έτσι μπορεί να δοθεί η ευκαιρία στην πολυθεματική ομάδα των ειδικών που περιθάλπουν τον ασθενή, να παρέμβει θεραπευτικά προς όφελος των μελών της οικογένειας και να απαλύνει τον άμεσο αλλά και τον αναμενόμενο μακροχρόνιο ψυχικό τους πόνο.

Η ομάδα επικοινωνίας με τους συγγενείς, πρέπει να είναι έμπειρη. Είναι αναγκαίο να τυγχάνει ειδικής εκπαίδευσης για να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες ενημέρωσης για θέματα τέλους ζωής, ανακούφισης από τον πόνο, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης.