Οι ειδικοί έχουν προ πολλού κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου: Η κρίση των αντιβιοτικών που ζούμε σήμερα πιθανόν να οδηγήσει σε θανάτους χιλιάδων ανθρώπων από μολύνσεις με μικρόβια που δεν θα είναι πλέον ευάλωτα στις θεραπείες που διαθέτουμε σήμερα.

Μάλιστα ορισμένοι προχωρούν στο να πουν ότι σε 12 περίπου χρόνια τα περισσότερα από τα αντιβιοτικά που έχουμε σήμερα θα είναι άχρηστα διότι τα βακτηρίδια θα αναπτύξουν μηχανισμούς αντίστασης σε αυτά. Παρομοιάζουν μάλιστα το επερχόμενο σοβαρό πρόβλημα με αυτό της επιδημίας του AIDS.

Η περίπτωση του υπερανθεκτικού χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου (ΥΑΧΣ) είναι ένα παράδειγμα που δείχνει την έκταση του επερχόμενου κινδύνου.

Ο σταφυλόκοκκος αυτός (γνωστός διεθνώς με την επωνυμία MRSA, Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος λόγω της ανθεκτικότητας που αναπτύσσει στα αντιβιοτικά.

Τα στελέχη του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου προκαλούν μολύνσεις στο δέρμα, αποστήματα, ενδοκαρδίτιδα, πνευμονία, οστεομυελίτιδα, σηψαιμία και τοξικό σοκ. Μπορούν να παράγουν τοξικές πρωτεΐνες, τοξίνες, που προσβάλλουν το αγγειακό σύστημα με κατάρρευση της κυκλοφορίας του αίματος.

Μέσα σε νοσοκομεία παντού στον κόσμο, έχουν αναπτυχθεί ΥΑΧΣ. Τα στελέχη που απόκτησαν την ανθεκτικότητα φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει γονίδια που τους επιτρέπουν να αντιστέκονται σε ισχυρά αντιβιοτικά.

Τα γονίδια αυτά μεταφέρονται μεταξύ των βακτηριδίων και παράλληλα με μεταλλάξεις ορισμένα στελέχη αποκτούν την ικανότητα να εξουδετερώνουν τα αντιβιοτικά.

Εκείνο που ανησυχεί ιδιαίτερα γιατρούς και επιστήμονες είναι ότι έχουν εμφανιστεί και πληθύνονται τα στελέχη του ΥΑΧΣ που αντιστέκονται όχι μόνο στη μεθικιλλίνη αλλά και στη βανκομυκίνη που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ότι μπορούσε να εξουδετερώνει όλους τύπους του σταφυλόκοκκου.

Πρέπει να τονίσουμε ότι το μικρόβιο του σταφυλόκοκκου περιλαμβάνει το λευκό σταφυλόκοκκο και το χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο. Πρόκειται για κοινά βακτηρίδια που μπορεί φυσιολογικά να βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα. 

Έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν μολύνσεις σε υγιείς ανθρώπους οι οποίες αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά εάν δεν υπάρχουν προβλήματα αντίστασης.

Όμως οι μολύνσεις με το χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο αποκτούν ιδιαίτερη σοβαρότητα όταν αυτός έχει ανθεκτικό χαρακτήρα (MRSA). Το πρόβλημα των ενδονοσοκομεικακών λοιμώξεων με ΥΑΧΣ απειλεί ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία, κλινικές και ακόμη σε γηροκομεία.

Οι ασθενείς με μειωμένη άμυνα του οργανισμού όπως οι καρκινοπαθείς, οι λευχαιμικοί, οι ηλικιωμένοι οι ασθενείς με AIDS, τα παιδιά, οι ασθενείς που πάσχουν από νόσο του Αλτσχάιμερ, οι χειρουργημένοι, κινδυνεύουν περισσότερο από τον ΥΑΧΣ όταν νοσηλεύονται σε νοσοκομειακά ιδρύματα.

Οι συνθήκες που επικρατούν μέσα στα νοσοκομεία ευνοούν την ανάπτυξη και μετάδοση του ΥΑΧΣ. Αρχικά υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός ασθενών, γιατρών, νοσηλευτών με αποτέλεσμα παρά τα μέτρα που συνήθως λαμβάνονται, τα μικρόβια να μεταφέρονται με τα χέρια από τον ένα ασθενή στον άλλο. Οι πολλαπλές αντιβιώσεις που δίνονται, η μεγάλη ποικιλία μικροβίων που υπάρχουν μέσα σε νοσοκομεία, ο μεγάλος αριθμός σοβαρά πασχόντων και εξασθενημένων ασθενών, είναι μεταξύ των παραγόντων που έχουν οδηγήσει στο απειλητικό για πολλούς και μοιραίο για άλλους, πρόβλημα του ΥΑΧΣ.

Οι λοιμώξεις ασθενών με ΥΑΧΣ είναι δύσκολες να θεραπευτούν. Ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών δυστυχώς πεθαίνει.

Παράλληλα τα περιστατικά μόλυνσης ασθενών μέσα στα νοσοκομεία με ΥΑΧΣ αυξάνονται. Το θεραπευτικό οπλοστάσιο εναντίον των ισχυρών στελεχών του σταφυλόκοκκου που αντιστέκονται στη μεθικιλλίνη και στη βανκομυκίνη είναι περιορισμένο.

Τα μέτρα πρόληψης είναι κυρίως το πλύσιμο των χεριών πριν και μετά από την εξέταση ή οποιαδήποτε επαφή με ένα ασθενή.

Η χορήγηση των αντιβιοτικών πρέπει να γίνεται με αυστηρά κριτήρια και μόνο όταν ο ασθενής έχει λοίμωξη με βακτηριακό παράγοντα. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη βακτηριακών πολυανθεκτικών στελεχών.

Μέσα στα νοσοκομεία πρέπει να λειτουργούν επιτροπές ελέγχου των λοιμώξεων για να εντοπίζονται έγκαιρα περιπτώσεις ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Επίσης μπορούν να παρακολουθούν και να καθοδηγούν το προσωπικό για θέματα καθαριότητας, αντισηψίας και αντιβίωσης.