Οι μολύνσεις με το χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο, που είναι ανθεκτικός σε πολλά αντιβιοτικά είναι ένα μεγάλο και σοβαρό πρόβλημα, το οποίο απειλεί τους ηλικιωμένους σε γηροκομεία.

Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος είναι βακτηρίδιο, που όταν αποκτήσει μηχανισμούς αντίστασης γίνεται ανθεκτικός στα πλείστα αντιβιοτικά. Είναι αιτία σοβαρών δευτερογενών ή μεταδοτικών λοιμώξεων σε νοσοκομεία (ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις). Αποτελεί σημαντικό παράγοντα νοσηρότητας και θνησιμότητας σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε αυτά.

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά μεταφέρεται από μια ομάδα βακτηρίων σε άλλη. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μεταφορά γονιδιακού υλικού, τμήματα του γενετικού κώδικα, τα πλασμίδια που δίνονται από ένα βακτήριο σε άλλα.

Η μεταφορά γενετικού υλικού που περιέχει τους κώδικες που επιτρέπουν στα βακτήρια να γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (πλασμίδια) δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στην ιατρική σήμερα. Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών έχει συμβάλει δραματικά στη γένεση των φαινομένων ανθεκτικότητας των βακτηριδίων.  

Εκτός από τα νοσοκομεία, οι γιατροί γνωρίζουν καλά ότι και στα γηροκομεία τόσο οι ηλικιωμένοι που ζουν εκεί και λαμβάνουν φροντίδα όσο και το προσωπικό που εργάζεται εκεί έχουν σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό από ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός πολυανθεκτικά βακτήρια, όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη.

Το ερώτημα, που τίθεται αφορά στο ποσοστό των ηλικιωμένων που ζουν σε γηροκομεία και του προσωπικού που εργάζεται εκεί, που φέρει στο σώμα το εν λόγω βακτηρίδιο.

Σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα, γιατροί από τη Βόρειο Ιρλανδία μελέτησαν το πρόβλημα σε μια διοικητική περιοχή υγείας που περιελάμβανε 45 ιδιωτικά γηροκομεία. Πήραν δείγματα από τη μύτη 1.111 ηλικιωμένων που ήσαν ένοικοι των γηροκομείων και από 553 άτομα του προσωπικού.

Οι βακτηριδιακές αναλύσεις έδειξαν ότι 24% των ηλικιωμένων που ζούσαν στα γηροκομεία και 7% των υπαλλήλων που εργάζονταν σε αυτά είχαν τον πολυανθεκτικό σταφυλόκοκκο MRSA χωρίς ωστόσο να παρουσιάζουν σημεία μόλυνσης ή σχετικής ασθένειας (εποικισμός χωρίς μόλυνση).  

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι ο λόγος για τον οποίο αποφάσισαν να κάνουν την έρευνα αυτή ήταν διότι κατά τα τελευταία χρόνια είχαν παρατηρήσει, ότι αυξάνονταν οι περιπτώσεις ηλικιωμένων που εισάγονταν σε νοσοκομεία και είχαν τον σταφυλόκοκκο MRSA. Δηλαδή ενώ δεν έχουν σημεία μόλυνσης είναι εποικισμένοι από το πολυανθεκτικό βακτηρίδιο και έτσι μπορούν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους να αποτελούν πηγή για τη μεταφορά του μικροβίου σε άλλους ασθενείς.

Στα νοσοκομεία υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου που επιτρέπουν την έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών που έχουν μεγάλο κίνδυνο να είναι εποικισμένοι από τον πολυανθεκτικό σταφυλόκοκκο MRSA. Λαμβάνονται κατά την εισαγωγή των ασθενών αυτών στο νοσοκομείο δείγματα από το δέρμα και τη μύτη με στόχο να φανεί εάν υπάρχουν σε αυτούς ανθεκτικά μικρόβια.

Οι στρατηγικές ελέγχου και πρόληψης των μολύνσεων που υπάρχουν στα νοσοκομεία δεν υπάρχουν στα γηροκομεία. Η έρευνα από τη Βόρειο Ιρλανδία μας υπενθυμίζει και αποδεικνύει ακόμη μια φορά ότι το πρόβλημα των βακτηριδίων που είναι ανθεκτικά σε πολλά αντιβιοτικά είναι μεγάλο και εξαιρετικά σοβαρό.

Για την επιτυχή αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος χρειάζεται περισσότερη ενημερότητα και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση του. Η πρώτη ενέργεια που απαιτείται είναι η βελτίωση της μόρφωσης και εκπαίδευσης του προσωπικού των γηροκομείων.

Ταυτόχρονα χρειάζονται μέτρα για τη μείωση ή και εξάλειψη του χρυσίζοντα πολυανθεκτικού σταφυλόκοκκου από τους ηλικιωμένους που είναι εποικισμένοι από αυτόν. Χρειάζονται έρευνες για να διαφανεί ποιες μέθοδοι είναι οι καλύτερες για το σκοπό αυτό, όπως κατάλληλες κρέμες ή διαλύματα προς πλύση του δέρματος.

Τέλος υπενθυμίζουμε τα βασικά σημεία που είναι απαραίτητα για την πρόληψη και αντιμετώπιση του κινδύνου από το χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη MRSA:

1. Ο ανθεκτικός σταφυλόκοκκος μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση φυσική επαφή κυρίως με τα χέρια και όχι διαμέσου του αέρα. Μεταδίδεται επίσης όταν γίνεται επαφή με αντικείμενα όπως πετσέτες, σεντόνια, επιδέσμους πληγών, ρούχα, επιφάνειες εργασίας, αντικείμενα και υλικά αθλητών που έχουν μολυνθεί από άτομα που έχουν ήδη το επικίνδυνο μικρόβιο.
    
2. Το κυριότερο μέτρο πρόληψης είναι το συστηματικό, καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι για να μη μεταφέρεται ο ανθεκτικός σταφυλόκοκκος ή άλλο μικρόβιο από ένα άτομο σε άλλα.
    
3. Οι γιατροί, οι νοσηλευτές και όλοι όσοι φροντίζουν ασθενείς σε νοσοκομεία και αλλού ή ένοικους γηροκομείων πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στο να πλένουν τα χέρια τους όταν περνούν από τον ένα ασθενή στον άλλο 
    
4. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για τις πληγές, τις κατακλύσεις, τα κοψίματα, τα γδαρσίματα ή άλλες αλλοιώσεις του δέρματος που ευνοούν τις μολύνσεις. Πρέπει να διατηρούνται καθαρά και όταν χρειάζεται να είναι καλυμμένα με τον κατάλληλο επίδεσμο μέχρι την πλήρη ίαση τους.
    
5. Η επαφή με τις πληγές άλλων ανθρώπων ή με υλικό που έχει μολυνθεί από πληγές πρέπει να αποφεύγεται. 
    
6. Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών είναι η αιτία γένεσης του φαινομένου των στελεχών βακτηριδίων που αντιστέκονται στα περισσότερα αντιβιοτικά και για αυτό όλοι χρειάζεται να είναι προσεκτικοί στη χρήση αντιβιοτικών.  
    
7. Για την αντιμετώπιση της απειλής των πολυανθεκτικών μικροβίων όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος MRSA επιβάλλεται η αύξηση της τήρησης των μέτρων πρόληψης της μετάδοσης των μικροβίων μέσα στα νοσοκομεία, στα γηροκομεία και οπουδήποτε αλλού παρέχεται φροντίδα σε ασθενείς.