Τα
μέσα μαζικής πληροφόρησης έχουν σημαντικό ρόλο στην πληροφόρηση και
διαπαιδαγώγηση του κοινού για θέματα σχετικά με την υγεία, την πρόληψη
ατυχημάτων και την ασφάλεια.
Για την πρόληψη, μπορούν να αποτελούν ένα από τους πλέον
καθοριστικούς ευεργετικούς παράγοντες για τη δημόσια ασφάλεια και υγεία.
Ο ρόλος του δελτίου ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών ενδιαφέρει
ιδιαίτερα τους ερευνητές λόγω του ότι έχει
σταθερά πολύ ψηλά επίπεδα παρακολούθησης από διάφορα στρώματα του
πληθυσμού. Το δελτίο ειδήσεων μπορεί
να έχει τεράστια επίδραση στο επίπεδο γνώσεων των τηλεθεατών.
Οι ειδήσεις που είναι σχετικές με οδικά δυστυχήματα, πυρκαγιές,
πνιγμούς, ατυχήματα κάθε μορφής, δηλητηριάσεις και διάφορες φυσικές
καταστροφές, αποτελούν μέρος των περισσότερων δελτίων ειδήσεων. Κάποτε οι
παρουσιάσεις των εν λόγω τραγωδιών ή καταστροφών, συνοδεύονται από
συνεντεύξεις αρμοδίων που μπορεί να είναι αστυνομικοί, πυροσβέστες,
γιατροί ή άλλοι αρμόδιοι.
Όταν οι παρουσιάσεις στα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης σε θέματα
δυστυχημάτων, καταστροφών και άλλων τραγωδιών με απώλειες ανθρώπινων ζωών,
συνοδεύονται από μηνύματα πρόληψης από αρμοδίους, τότε το κοινό
ευαισθητοποιείται πολύ περισσότερο.
Το σημαντικό αλλά και ιδιαίτερα ενδιαφέρον αυτό δεδομένο τεκμηριώνεται
από πρωτότυπη έρευνα που διεξήγαγαν Αμερικανοί επιστήμονες από τα
πανεπιστήμια του Μίσιγκαν και του Ουισκόνσιν.
Οι ερευνητές ανέλυσαν 2.795 εκπομπές ειδήσεων σε ώρες υψηλής
τηλεθέασης. Από αυτές, οι 1.748 περιείχαν ειδήσεις με κάλυψη γεγονότων
σχετικών με δυστυχήματα, πυρκαγιές, πτώσεις, πνιγμούς, τυχαίες
δηλητηριάσεις και ατυχήματα κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικών ή αθλητικών
δραστηριοτήτων.
Το 84% των ειδήσεων αυτών αφορούσαν σε δυστυχήματα και πυρκαγιές. Σε
245 από τις ειδήσεις αυτές, υπήρχε ένας αρμόδιος, αστυνομικός ή
πυροσβέστης ή άλλος επαγγελματίας των δημοσίων υπηρεσιών που έδινε
συνέντευξη. Στις εν λόγω ειδήσεις ήταν πολύ πιο πιθανό να περιλαμβάνονται
μηνύματα για την πρόληψη και τη μείωση του κινδύνου πρόκλησης δυστυχημάτων
ή άλλων επικίνδυνων ή τραγικών καταστάσεων.
Σε σύγκριση με ειδήσεις χωρίς συνεντεύξεις από τους εν λόγω αρμόδιους,
οι ειδήσεις με συνεντεύξεις είχαν 2,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να
έχουν μηνύματα για πρόληψη οδικών δυστυχημάτων και 2,7 περισσότερες
πιθανότητες να περιέχουν μηνύματα για πρόληψη πυρκαγιών.
Βασικά η εμφάνιση αστυνομικών ή πυροσβεστών στην είδηση της
τηλεόρασης, σήμαινε περισσότερα μηνύματα πρόληψης προς το κοινό.
Το γεγονός αυτό δείχνει ότι υπάρχει μια εξαιρετικά
καλή ευκαιρία ευαισθητοποίησης του κοινού για την πρόληψη κάθε μορφής
ατυχημάτων. Όμως χρειάζεται οι αρμόδιοι δημόσιοι λειτουργοί να τύχουν
της κατάλληλης εκπαίδευσης.
Έτσι θα μπορούν άμεσα, στο χώρο του τραγικού συμβάντος, να δίνουν
συνεντεύξεις στην τηλεόραση που θα περιέχουν τα σωστά μηνύματα
διαπαιδαγώγησης και πληροφόρησης του κοινού για μέτρα πρόληψης των
ατυχημάτων, τραυματισμών και για την ασφάλεια. |
Χρειάζεται οι υπηρεσίες της αστυνομίας και της πυροσβεστικής να
εξετάσουν το εν λόγω σημαντικό ζήτημα. Για παράδειγμα πρέπει να
διερευνήσουν πόσοι από τους λειτουργούς τους έχουν τύχει της κατάλληλης
εκπαίδευσης για να χειρίζονται τα μέσα μαζικής πληροφόρησης, τις
συνεντεύξεις και τους δημοσιογράφους.
Είναι επίσης αναγκαίο να δοθεί σημασία στον τρόπο με τον οποίο τα μέσα
διερευνούν και παρουσιάζουν τις ειδήσεις σχετικές με τραγικά συμβάντα που
περιλαμβάνουν απώλεια ανθρώπινων ζωών και καταστροφές.
Δεν είναι εύκολο για τα τους τηλεοπτικούς σταθμούς, με την πίεση χρόνου
που έχουν, να αλλάξουν τον τρόπο που συνηθίζουν να παρουσιάζουν τα κύρια
θέματα τους. Ωστόσο τα μέσα και ιδιαίτερα η τηλεόραση πρέπει να
διευκολύνονται και να έχουν ευκολότερα ειδικούς που να είναι σε θέση να
δίνουν χρήσιμη πληροφόρηση προς το κοινό.
Συνοπτικά θα συγκρατήσουμε ότι τα τροχαία δυστυχήματα και οι πυρκαγιές,
είναι τα θέματα με τραυματισμούς που αναφέρονται το συχνότερο στα δελτία
ειδήσεων. Οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες είναι αυτοί που καλούνται
συνήθως να δώσουν συνεντεύξεις. Όταν δίνουν συνεντεύξεις, αυξάνονται
σημαντικά οι πιθανότητες να προσφέρουν πληροφόρηση για την πρόληψη.
Είναι χρήσιμο και αναγκαίο να βελτιστοποιηθούν τα μηνύματα που δίνονται
από επαγγελματίες λειτουργούς των δημόσιων υπηρεσιών όπως η αστυνομία, η
πυροσβεστική και άλλες ανάλογες υπηρεσίες που εμπλέκονται σε θέματα
ασφάλειας και υγείας του πληθυσμού.
Πρόκειται για μια εξαιρετική ευκαιρία διάδοσης της πληροφόρησης για
πρόληψη σε τομείς που ευθύνονται για μεγάλο αριθμό θανάτων, τραυματισμών
και αναπηριών. Εκτός από το πλατύ κοινό θα ευαισθητοποιούνται έτσι και
άλλοι αρμόδιοι ή πολιτικοί που έχουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της
δημόσιας στρατηγικής αντιμετώπισης των σοβαρών αυτών προβλημάτων.