Το στρες πότε, πόσο και πώς ωφελεί; Πότε γίνεται βλαβερό και επικίνδυνο; Στην εποχή μας πολλοί παραπονιούνται, ότι υποφέρουν από στρες, έλλειψη χρόνου, τεράστιο όγκο εργασίας ή υποχρεώσεων και υπερβολική κούραση. Οι περισσότεροι έχουν δίκιο.
Ωστόσο θα τονίσουμε, ότι το στρες και οι καθημερινές δυσκολίες πάντοτε υπήρχαν στη ζωή των ανθρώπων. Ίσως παλαιότερα τα πράγματα να ήσαν ακόμη και δυσκολότερα από ότι σήμερα.
Το στρες είναι απαραίτητο για τη ζωή και την επιβίωση των ανθρώπων. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν γίνεται ανεξέλεγκτο, συνεχές και χρόνιο χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες περίοδοι χαλάρωσης για ανάκαμψη, επούλωση των φθορών και αναζωογόνηση του οργανισμού.
Η εξάλειψη του στρες από τη ζωή μας είναι αδύνατη. Εξάλλου το στρες, εάν το χρησιμοποιούμε σωστά, μπορεί να μας βοηθά.
Η σωστή διαχείριση του στρες έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την κατανόηση των λόγων που το προκαλούν. Πράγματι, είναι πολλά και διάφορα τα γεγονότα που συμβαίνουν τα οποία είναι πηγές στρες.
Η κατανόηση των πηγών του στρες, μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε και καλύτερα τα αισθήματα που μας κατακλύζουν. Έλεγχος των συναισθημάτων, σημαίνει και καλύτερος έλεγχος του στρες.
Ο γάμος, το διαζύγιο, η γέννηση ενός παιδιού, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, σοβαροί τραυματισμοί και ασθένειες, συγκαταλέγονται στα γεγονότα που προκαλούν στρες.
Το στρες μπορεί να διαχωρισθεί σε θετικό ή αρνητικό και σε οξύ ή χρόνιο.
Το στρες μπορεί να είναι θετικό όταν πρόκειται για επαγγελματική προαγωγή ή γάμο και αρνητικό όταν πρόκειται για απώλεια εργασίας ή διαζύγιο. Τα θετικά γεγονότα προκαλούν συνήθως καλύτερες καταστάσεις. Ωστόσο είναι στρεσογόνα, διότι δημιουργούν νέες προκλήσεις, απαιτήσεις ή ανησυχίες και επίσης είναι αιτία απώλειας ευχάριστων καταστάσεων από τις προηγούμενες συνθήκες που βίωνε το άτομο.
Το οξύ στρες έρχεται ξαφνικά και διαρκεί συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα σκεφτείτε, ότι πρέπει να επισκεφτείτε ένα σημαντικό πελάτη της εταιρείας σας και την ίδια μέρα χαλάει το αυτοκίνητο σας.
Το χρόνιο στρες, διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να πηγάζει από μια προβληματική διαπροσωπική ή συζυγική σχέση, από μια κατάσταση φτώχειας στην οποία βρίσκεται κάποιος, από μια επαγγελματική απασχόληση που δεν ευχαριστεί ή από ένα τραυματικό γεγονός του παρελθόντος.
Το εντονότερο και σοβαρότερο στρες, προκαλείται από θανάτους, τραυματισμούς και ασθένειες. Το στρες αυτού του τύπου, είναι πιο απειλητικό, διότι σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης ασθενειών. Γι' αυτό οι άνθρωποι, που παρουσιάζουν τέτοιο στρες χρειάζονται αναμφίβολα την περισσότερη βοήθεια από ειδικούς, για να χειριστούν αποτελεσματικά το στρες, που τους πλήττει.
Γεγονότα που προκαλούν λιγότερο στρες είναι για παράδειγμα η αλλαγή εργασίας ή εργοδότη, η σύναψη μιας υποθήκης, μια καταγγελία για οδική παράβαση, η έναρξη φοίτησης σε ένα πανεπιστήμιο ή κολέγιο και η συνταξιοδότηση. Στις περιπτώσεις αυτές, ο κίνδυνος σωματικής ασθένειας είναι χαμηλότερος.
Το σωματικό στρες μπορεί να προέρχεται από τη στέρηση ύπνου, την υπερκόπωση, ή από μια σοβαρή χειρουργική επέμβαση. Ο θυμός, το μίσος, η θλίψη, ο φόβος, συγκαταλέγονται μεταξύ των συχνών αιτιών ψυχολογικού στρες.
Οι εμπειρίες που έζησε ένας άνθρωπος στο παρελθόν, είναι ικανές να του προκαλούν στρες στο παρόν. Τραυματικές παιδικές εμπειρίες, τρομοκρατικά γεγονότα και πόλεμοι που βίωσε κάποιο άτομο, είναι σε θέση να βασανίζουν τη ζωή του για χρόνια ή για πάντα (μετατραυματικό σύνδρομο στρες).
Ένα εργαζόμενος, που πρέπει σε αυστηρά χρονοδιαγράμματα να παρουσιάσει μια εργασία, ή ένας διευθυντής που πρέπει να πετύχει ψηλούς στόχους πωλήσεων, βιώνουν στρες που έχει σχέση με την τρέχουσα κατάσταση της ζωής τους.
Το χρόνιο στρες, είναι πολύ πιο ζημιογόνο στο οργανισμό από ότι το οξύ στρες. Είναι σε θέση να φθείρει σωματικά και ψυχικά το άτομο. Μάλιστα, όταν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, το άτομο το αποδέχεται, συνηθίζει να ζει μαζί του, χωρίς να το αντιμετωπίζει αποτελεσματικά με αποτέλεσμα η φθορά να συνεχίζεται.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τους λόγους που προκαλούν μια κατάσταση στρες. Η κατανόηση τους, βοηθά πολύ στον ορθό χειρισμό του στρες με εξουδετέρωση των φθοροποιών συνεπειών για το άτομο.
Η βοήθεια από το γιατρό και εξειδικευμένους επαγγελματίες της υγείας για την κατανόηση και κατάλληλη αντιμετώπιση του στρες, είναι σε πολλές περιπτώσεις αναγκαία.