Όταν οι γονείς πάσχουν από κατάθλιψη, τα παιδιά τους υποφέρουν σημαντικά.
Η ζωή γίνεται δυσκολότερη για τα παιδιά τα οποία αισθάνονται μια τεράστια ευθύνη για την ασθένεια του γονιού τους ή ενός άλλου μέλους της οικογένειας τους.
Οι υπηρεσίες και οι επαγγελματίες της υγείας πρέπει να γνωρίζουν τη βασική αυτή προέκταση της κατάθλιψης των γονιών προς τα παιδιά και να προσφέρουν υποστήριξη και φροντίδα προς όλα τα μέλη της οικογένειας.
Η ανάπτυξη ενός νέου τρόπου προσέγγισης της οικογένειας ως συνόλου στις περιπτώσεις που ένας γονιός πάσχει από κατάθλιψη θα μπορούσε να προσφέρει τα μέγιστα τόσο για τη θεραπεία του ατόμου που πάσχει όσο και για τα παιδιά που υποφέρουν παράλληλα. Μέχρι σήμερα ελάχιστα συστήματα παροχής φροντίδας για την υγεία δίνουν σημασία για τα παιδιά γονιών που πάσχουν από κατάθλιψη.
Η συμπερίληψη όλης της οικογένειας στο πρόγραμμα αντιμετώπισης ενός γονιού που πάσχει από κατάθλιψη προσφέρει μεγαλύτερα εχέγγυα αποτελεσματικότητας της θεραπείας για το γονιό που πάσχει και για τα παιδιά του ή άλλα μέλη της οικογένειας που υποφέρουν ταυτόχρονα.
Για τους λόγους αυτούς απαιτείται ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός μοντέλου προσφοράς περίθαλψης που θα επιτρέπει στην οικογένεια ως σύνολο να γνωρίζει πότε και από ποιους θα μπορεί να παίρνει την υποστήριξη και φροντίδα που χρειάζεται.
Οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι συναντούν τους ασθενείς που πάσχουν από κατάθλιψη στα αρχικά στάδια της νόσου τους. Έτσι έχουν την ευκαιρία να περιλάβουν στη θεραπεία την οικογένεια με τρόπο τέτοιο που μαζί να αναγνωρίσουν τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσουν την οικογένεια να ξεπεράσει την κατάθλιψη.
Τα σημαντικά αυτά συμπεράσματα προκύπτουν από εργασία ερευνητών του πανεπιστημίου του Gothenburg στη Σουηδία. Έλαβαν μέρος 9 οικογένειες στις οποίες περιλαμβάνονταν 11 γονείς και 10 παιδιά ή νέοι ενήλικες ηλικίας από 5 έως 26 ετών. Ο στόχος της ερευνητικής εργασίας ήταν να εξεταστεί με ποιον τρόπο επηρεάζεται η οικογένεια όταν ένας γονιός υποφέρει από κατάθλιψη.
Οι πληροφορίες που προέκυψαν μας δείχνουν ότι:
- Η καθημερινή ζωή των οικογενειών με ένα γονιό που πάσχει από κατάθλιψη αλλάζει και γίνεται περισσότερο περίπλοκη. Η αβεβαιότητα για το τι συμβαίνει έχει επιδράσεις στην καθημερινή ζωή όλων των μελών της οικογένειας
- Η κατάθλιψη δημιουργεί στο γονιό που πάσχει κούραση και εξάντληση. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει και έχει σοβαρές συνέπειες στη ζωή των παιδιών
- Η κατάθλιψη του γονιού αλλάζει τη σχέση μεταξύ του γονιού και των παιδιών του διότι δεν επικοινωνούν πλέον με τον ίδιο τρόπο όπως πρωτύτερα
- Οι αλληλεπιδράσεις, η συνεργασία και η αμοιβαιότητα μειώνονται μεταξύ του γονιού που πάσχει και των παιδιών του. Ο γονιός με κατάθλιψη αποτραβιέται από την οικογένεια και τα παιδιά βιώνουν την κατάσταση αυτή ως μια μορφή εγκατάλειψης, ότι έχουν αφεθεί μόνα τους
- Τα μέλη της οικογένειας προσπαθούν στο μέγιστο βαθμό των δυνατοτήτων τους, τόσο ατομικά όσο και ως σύνολο να αντεπεξέλθουν έτσι ώστε να αποκατασταθεί η καθημερινή ζωή της οικογένειας σε ένα λειτουργικά καλύτερο επίπεδο. Τα παιδιά αναλαμβάνουν την ευθύνη τόσο για το γονιό τους με κατάθλιψη όσο και για τα αδέλφια και για τον εαυτό τους όταν αντιληφθούν ότι ο γονιός τους δεν μπορεί να αντεπεξέλθει
- Το μεγαλύτερο βάρος που βιώνουν τα παιδιά είναι η ευθύνη που αισθάνονται ότι φέρουν για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο ο γονιός τους να αυτοκτονήσει. Νιώθουν ένα εξαιρετικά μεγάλο φορτίο ευθυνών για να παρακολουθούν το τι κάνει και πως συμπεριφέρεται ο γονιός τους με κατάθλιψη με στόχο την αποτροπή μιας πιθανής αυτοκτονίας.
Βλέπουμε λοιπόν ότι για τα παιδιά, η κατάθλιψη του γονιού τους σημαίνει ταυτόχρονα ευθύνες και αισθήματα μοναξιάς. Παράλληλα υπάρχει μια μεγάλη προσπάθεια και πάθος από τα παιδιά για βελτίωση των αλληλεπιδράσεων και αμοιβαιότητας με τους γονείς και επιστροφή σε μια κανονική κατάσταση.
Ακόμη και εάν η κατάθλιψη υποχωρήσει και φύγει για ένα διάστημα, η οικογένεια δεν είναι ποτέ ολωσδιόλου απαλλαγμένη από τις ανησυχίες ότι η ασθένεια μπορεί να επανέλθει. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι υπάρχει για την οικογένεια μια μεγάλη περίοδος καταπόνησης συνδεδεμένη με την κατάθλιψη.
Συμπερασματικά θα συγκρατήσουμε ότι χρειάζεται μια ολοκληρωμένη και περιεκτική προσέγγιση φροντίδας για την οικογένεια, ιδιαίτερα για τα παιδιά του γονιού που πάσχει από κατάθλιψη τα οποία επηρεάζονται σοβαρά και υποφέρουν από την κατάσταση κατάθλιψης του γονιού τους.
Χρειάζεται έρευνα για να βρεθούν διάφοροι τρόποι για την καλύτερη δυνατή παροχή φροντίδας σε όλα τα μέλη της οικογένειας γονιών που πάσχουν από κατάθλιψη.
